Aşağı Mezopotamya
Aşağı Mezopotamya,[1][2] Irak'ın tarihi bir bölgesidir. Orta Çağ'da sadece güney alüvyon ovasını kesin bir şekilde ifade eden Sawad[3] ve "Irak-ı Acem" olan Cibal'in aksine el-Irak el-Arabi ("Arap Irak'ı") olarak da biliniyordu.[4] Aşağı Mezopotamya, Sümer ve Babil'e ev sahipliği yapmıştır.[5]
Sınırlandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]Orta Çağ Arap coğrafyacıları, Fırat üzerindeki Anbar'dan Dicle üzerindeki Tikrit'e uzanan bir hat üzerinde Irak ile Yukarı Mezopotamya (Cezire) arasındaki kuzey sınırını çizdiler, daha sonra Tikrit'ten batıya doğru uzanan bir hat olarak sınırı değiştirdiler böylece Fırat üzerindeki Anbar'ı geçerek Irak'a giden birkaç kasaba da sınıra dahil edildi.[6]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Alüvyal bir ova Bağdat'ın kuzeyinde başlar ve Basra Körfezi'ne kadar uzanır. Burada Dicle ve Fırat birçok yerde ova seviyesinin üzerindedir ve bütün alan, iki nehrin kanalları ve kehriz ile iç içe geçmiş bir nehir deltasıdır. Selde nehirlerden beslenen aralıklı göller, Irak'ın güneydoğusunu da canlandırır. El-Kurne'deki iki nehrin birleştiği noktanın hemen yukarısında ve Dicle'nin doğusunda İran sınırının ötesine uzanan oldukça geniş bir alan (15.000 km2 veya 5.800 mil kare), Hamar Gölü olarak bilinen bataklıktır ve bu da yüzyıllarca süren sel ve yetersiz drenajın sonucudur. Çoğu kalıcı bataklık olsa da bazı kısımları kışın başlarında kurur ve diğer kısımları yalnızca büyük sel yıllarında bataklığa dönüşür.
Dicle ve Fırat nehrinin birleştiği yerin üzerindeki sular çok ağır silt yüklü olduğundan sulama ile oldukça sık su baskını, delta alanının çoğunda büyük miktarlarda siltli balçık bırakır. Rüzgarla taşınan silt, toplam tortu birikimine katkıda bulunur. Bir yüzyılda delta ovalarının yaklaşık yirmi santimetre kadar biriktiği tahmin edilmektedir. Bazı bölgelerde büyük seller, otuz santimetreye kadar çamur içeren geçici göllerde birikmeye neden olur.
Dicle ve Fırat ayrıca büyük miktarlarda tuz taşır. Bunlar da bazen aşırı sulama ve sel nedeniyle araziye yayılır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ Masry, Abdullah Hassan (19 Eylül 2014). Prehistory in Northeastern Arabia - Abdullah Hassan Masry - Google Książki. ISBN 9781317848059. 2 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2018.
- ^ "meso toc" (PDF). 11 Ekim 2006 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2018.
- ^ Le Strange 1905, s. 24.
- ^ Hitti, Philip K. (26 Eylül 2002). History of the Arabs. ISBN 9781137039828. 1 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2020.
- ^ "Study" (PDF). maajournal.com. 9 Nisan 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Le Strange 1905, ss. 24–25.
- Genel
- Le Strange, Guy (1905). The Lands of the Eastern Caliphate: Mesopotamia, Persia, and Central Asia, from the Moslem Conquest to the Time of Timur (İngilizce). New York: Barnes & Noble, Inc. OCLC 1044046.
