János Hadik
| János Hadik | |
|---|---|
| |
| Macaristan Krallığı Başbakanı | |
| Görev süresi 30 Ekim 1918 - 31 Ekim 1918 | |
| Hükümdar | IV. Károly |
| Yerine geldiği | Sándor Wekerle |
| Yerine gelen | Mihály Károlyi |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 23 Kasım 1863 Pálócz, Macaristan Krallığı (günümüzde Slovakya) |
| Ölüm | 10 Aralık 1933 (70 yaşında) Budapeşte, Macaristan |
János Count Hadik de Futak (23 Kasım 1863, Pálócz - 10 Aralık 1933, Budapeşte), Macar siyasetçi. Hadik, Avrupa'da Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun bir parçası olan Macaristan Krallığı'nda 1918 yılında 17 saat başbakanlık makamında bulunmuştur.
Theresa Askeri Akademesi'ni bitirdikten sonra süvari sınıfında teğmen olarak görev yapmıştır. 1894 yılında o dönemki Macaristan Ulusal Meclisi olarak işlev gören Reichstag'ın bir üst kanadı olan Főrendiház'a seçilen Hadik, bu göreve seçildikten sonra önem verdiği konulardan biri olarak kilise ile devlet işlerinin birbirinden ayrılması yönünde faaliyetlerde bulunmuştur.[1] 1901 yılında Liberal Parti'ye dahil olan Hadik, bu partinin temsilcisi olarak Reichstag'da yerini almıştır. 1906 ile 1910 yılları arasında Sándor Wekerle yönetiminde kurulan koalisyon hükûmetinde İçişleri Bakanlığı'nda devlet temsilcisi olarak genel sekreter görevinde bulunmuştur. Hadik yürüttüğü bu görev ile dönemin İçişleri Bakanı Gyula Andrássy'nin en yakın çalışma arkadaşı olmuştur.[2]
Bu görevinin sona ermesinden sonra bir müddet kendisini siyasetten geri çeken Hadik, I. Dünya Savaşı'nın devam ettiği bir süreçte, Ağustos 1917'de Devlet Bakanı olarak atanmıştır. Bu görevde gıda ürünlerinin üretimi ve dağıtımı konularıyla ilgilenen Hadik, Ocak 1918'de görevinden ayrılmıştır.[1]
I. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden sonra Kral I. Karl, Andrássy'nin etkisiyle beklentilerin aksine Mihály Károlyi'nin yerine Hadik'i başbakan olarak atamıştır.[3] Yeni başbakanın açıklanmasından sonra Budapeşte'de meydan gelen çatışmaların[4] ardından 28 Ekim tarihinden bu yana yaşanan Yıldızpatı Devrimi'nin de etkisi ile başbakanlık makamından ayrılmak zorunda kalan Hadik, yurt dışına kaçmıştır.[5] Yaşanan bu olayların ardından kralın yetkilerine sahip Avusturya arşidükü Joseph August 31 Ekim 1918 tarihi itibarıyla Károlyi'yi başbakan olarak atadığını açıklamıştır.
İlerleyen süreçte yeniden ülkesine geri dönen Hadik, ekonomi ve siyaset alanlarında faaliyet gösterdikten sonra 10 Aralık 1933 tarihinde Budapeşte'de ölmüştür.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Spencer Tucker (Yayıncı): The Encyclopedia of World War I. A Political, Social and Military History. Yayınevi: ABC-Clio, Santa Barbara 2005, Sayfa 531.
- ^ János Hadik:Österreichisches Biographisches Lexikon 1815–1950 Cilt 2, Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, Viyana 1959, Sayfa 133f
- ^ Paul Lendvai: The Hungarians. A thousand years of victory in defeat. Hurst Yayınevi, Londra 2003, Sayfa 364
- ^ Sándor Kurtán, Karin Liebhart, Andreas Pribersky: Ungarn. Beck, Münih 1999, Sayfa 71f
- ^ Spencer Tucker, Laura Matysek Wood, Justin D. Murphy: The European powers in the First World War. An encyclopedia. Garland Publ., New York 1999, Sayfa 329f
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Hadik ailesi soyağacı 8 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Károlyi Mihály: Egy egész világ ellen (Münih, 1923)
 | Macar siyasetçi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Sándor Wekerle |
Macaristan Başbakanı 1918 |
Sonra gelen: Mihály Károlyi |
| 1848 Devrimi |  | |
|---|---|---|
| Macaristan Krallığı | ||
| Geçiş dönemi |
| |
| Kral Naipliği | ||
| Geçiş dönemi | ||
| Komünist Macaristan | ||
| Macaristan | ||
İtalik vekaleten olduğunu gösterir. | ||
