John Desmond Bernal
John Desmond Bernal | |
|---|---|
| Doğum | 10 Mayıs 1901 Nenagh, County Tipperary, İrlanda |
| Ölüm | 15 Eylül 1971 (70 yaşında) Londra, İngiltere |
| Defin yeri | Battersea Mezarlığı, Morden (unmarked)[1] |
| Eğitim | Bedford School |
| Mezun olduğu okul(lar) | Cambridge Üniversitesi |
| Tanınma nedeni | Bernal çizelgesi Bernal küresi Bernal istiflenmesi Bernal–Fowler kuralları Bölge erimesi |
| Evlilik | Agnes Eileen Sprague (e. 1922) |
| Çocuk(lar) | 4, Martin Bernal dahil |
| Ödüller | Royal Medal (1945) Guthrie lecture (1947) Stalin Peace Prize (1953) Grotius Gold Medal (1959) Bakerian Lecture (1962) |
| Kariyeri | |
| Dalı | X ışını kristalografisi |
| Çalıştığı kurumlar | Londra Üniversitesi |
| Doktora danışmanı | William Henry Bragg[2] |
| Doktora öğrencileri | |
Askeri kariyer | |
| Bağlılığı |  Birleşik Krallık |
| Branşı |  Kraliyet Donanması |
| Hizmet yılları | 1944–1945 |
| Rütbesi | Lieutenant (RNVR) |
| Çatışma/savaşları | II. Dünya Savaşı |
John Desmond Bernal (d. 10 Mayıs 1901, Nenagh, County Tipperary – ö. 15 Eylül 1971, Londra), Britanyalı fizikçi.[6] X-ışını kristallografisindeki öncü çalışmalarıyla tanınır.[6] Edebi bir portresi C.P. Snow'un 'The Search' adlı romanında verilmiştir.
Akademik kariyer
[değiştir | kaynağı değiştir]Cambridge Üniversitesi'nde matematik ve bilim okudu. 1921'de lisans eğitimini tamamladıktan bir sonra bir yıl daha doğal bilimler derslerine devam etti. Daha sonraları çalışacağı kristal yapılarına matematik temel sağlayan 'Uzay grupları' ve 'Quaternion' yöntemini kendi çalışmasıyla öğrendi. Mezuniyetinden sonra Londra'da Davy-Faraday Laboratuvarı'nda Sir William Bragg'ın yanında çalıştı. 1924'te grafit'in yapısını belirledi.
Dorothy Hodgkin de bu araştırma grubunda çalışmaya başladı. Birlikte yapılan çalışmalarla 1934'te bir ilk olarak su ile bileşik protein moleküllerinin forografı elde edildi. Ekipte çalışan diğer önemli bilim kişileri arasında Rosalind Franklin, Aaron Klug ve Max Perutz da vardı.
Siyasi etkinlikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Politik faaliyetleri ile de öne çıkan Bernal, 1923'te katıldığı İngiliz Komünist Partisi'nden 1930'da ayrılmışsa da biyografisini yazan Maurice Goldsmith aslında partiden ayrılmadığını, sadece kaybettiği üyelik kartını yenilemediğini yazar. 1939'da 'The Social Function of Science' Bilimin Sosyal İşlevi'ni yayınladı. Bu herhalde bilim sosyolojisinde ilk çalışmalardan biri idi. 1953'te Lenin Barış Ödülü'nü aldı.
Savaş dönemi çalışmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Normandiya Çıkarması sırasında yük indirme için kullanılan geçici liman tesislerinden 'Mulberry Limanı'nın icadına katkı yaptı. Çıkarma planlanması ve icrasında önemli görevler aldı ve çıkarmadan bir gün sonra Normandiya'ya gitti. Bölge üzerine yaygın bilgisi kütüphane çalışmaları kadar tatillerini orada geçirmekten kaynaklanıyordu. Çıkatmaya katılan bir sivil görüntüsünü silmek için İngiliz Donanması ona geçici olarak yarbay rütbesi vermişse de emrindekiler, O'nun gemi yönetirken sağ ve sol terimleri yerine iskele ve sancak terimlerini kullandığı konusunda mutabık olmaktan uzaktı. Uzayda bir topluluk için yaşam alanı oluşturmaya yönelik 'Bernal Küresi'ni de bu konuda bir ilk olarak 1929'da ortaya attı.
Ailesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Baba tarafından Sefarat Yahudisi olmasına rağmen babası katolikti. Annesi Elizabeth Miller ise Amerikan katolik dönmesi olup Stanford Üniversitesi mezunu bir gazeteciydi.
Oğlu Martin Bernal Avrupa'daki ırkçılığa karşı yazdığı 'Black Athena'da (Kara Atena) Avrupa medeniyetinin temeli olarak görülen Yunan uygarlığındaki Afrika ve Asya mirasını konu edindi.
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- The World, the Flesh & the Devil: An Enquiry into the Future of the Three Enemies of the Rational Soul 23 Aralık 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (1929)
- Aspects of Dialectical Materialism (1934) E. F. Carritt, Ralph Fox, Hyman Levy, John Macmurray, R. Page Arnot ile beraber
- The Social Function of Science (1939)
- Science and the Humanities (1946) broşür
- The Freedom of Necessity (1949)
- The Physical Basis of Life (1951)
- Marx and Science (1952) Marxism Today Series No. 9 (Marx ve Bilim adıyla, Bilim ve Sosyalizm Yayınları tarafından Ekim 1991'de yayınlandı.)
- Science and Industry in the Nineteenth Century (1953)
- Science in History (1954) four volumes in later editions, The Emergence of Science; The Scientific and Industrial Revolutions; The Natural Sciences in Our Time; The Social Sciences: Conclusions. Materyalist Bilimler Tarihi adıyla 1976'da Türkçe yayınlandı.
- World without War (1958)
- A Prospect of Peace (1960)
- Need There Be Need? (1960) broşür
- The Origin of Life (1967)
- Emergence of Science (1971)
- The Extension of Man. A History of Physics before 1900 (1972) Türkçe adı ile Modern Çağ Öncesi Fizik
- On History (1980) Fernand Braudel ile birlikte
- Engels and Science, Labour Monthly broşür
- After Twenty-five Years
- Peace to the World, British Peace Committee broşür
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Goldsmith 1980, s. 238
- ^ "William Bragg - the Mathematics Genealogy Project". 12 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2025.
- ^ Hodgkin, Dorothy Mary Crowfoot (1937). X-ray crystallography and the chemistry of the sterols. lib.cam.ac.uk (PhD tez). University of Cambridge. EThOS uk.bl.ethos.727110. 13 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2017.
- ^ "Alan Mackay - the Mathematics Genealogy Project". 10 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2025.
- ^ "Max Perutz - the Mathematics Genealogy Project". 10 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2025.
- ^ a b Buchwald, Jed Z. (2013). The Oxford handbook of the history of physics (1. bas.). Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press. ISBN 978-0198805328.
- 1901 doğumlular
- 1971'de ölenler
- Britanyalı fizikçiler
- Britanyalı mucitler
- Cambridge Üniversitesinde öğrenim görenler
- Londra Üniversitesi öğretim üyeleri
- Lenin Barış Ödülü
- SSCB Bilimler Akademisi'nin yabancı üyeleri
- Biyofizikçiler
- Uzayda kolonileşme
- Kristalograflar
- Bilim tarihçileri
- İrlanda asıllı Britanyalılar
- Portekiz Yahudisi asıllı Britanyalılar
- İspanya Yahudisi asıllı Britanyalılar
- İtalya Yahudisi asıllı Britanyalılar
- Londra'da ölenler
- Royal Society üyesi Britanyalılar
- Royal Society üyeleri