Dorothy Hodgkin

Dorothy Crowfoot Hodgkin
Doğum	12 Mayıs 1910 Kahire, Mısır
Ölüm	29 Temmuz 1994 Ilmington, Warwickshire, İngiltere
Vatandaşlık	Britanya
Ödüller	Nobel Kimya Ödülü (1964)
Kariyeri
Dalı	Biyokimya
Doktora danışmanı	J. D. Bernal
Doktora öğrencileri	Judith Howard Tom Blundell

Dorothy Hodgkin

Dorothy Mary Crowfoot Hodgkin (12 Mayıs 1910 - 29 Temmuz 1994), protein kristallografisi bilim dalının kurucusu olan Britanyalı bilim insanıdır.

Biyomoleküllerin üç boyutlu yapılarını belirlemek için kullanılan X-Işını kristallografisi tekniğinin öncülüğünü yaptı. En önemli başarıları kolesterol, penisilin, B₁₂ vitamini ve insülin'in moleküler yapılarının keşfidir. B₁₂ vitamini üzerine çalışması ile 1964 Nobel Kimya Ödülü'ne layık görülmüştür. Olağanüstü bilimsel yetenekleri ve eriştiği başarıların yanı sıra alçakgönüllü olması, insanlarla iletişimi çok sevmesi, sosyal eşitsizlikler ve barış konusunda tutkulu olması, karakterinin öne çıkan diğer yanlarıydı.

Dorothy Hodkın kristallerin üç boyutlu yapılarını belirlemek için kullanılan bir yöntem olan X-ışını kristalografisini geliştirdi. Dorothy Hodkın'ın çeşitli keşifleri olmuştur. Bu keşifler arasındaki en etkili keşifleri ise; daha önce Edward Abraham ve Ernst Boris Chain tarafından tahmin edilen penisilinin yapısının teyit edilmesi ve B12 vitaminin yapısının teyit edilmesi. Bu çalışmalar sayesinde kimya alanında Nobel ödülü kazanan üçüncü kadın oldu.

Hodgkin, 35 yıllık bir çalışmanın ardından 1969'da insülinin yapısını çözmeyi başarmıştır. X-ışını kristalografisi yaygın kullanılan bir araç hâline geldi ve daha sonra birçok biyolojik molokülün yapı bilgisinin işlevi anlamak için kullanıldı. Molekülün yapılarını belirlemek açısından kritik bir yoldu. Dorothy Hodgkin ‘biyomoleküllerin X-ışını kristalografisi’ çalışması ile alanındaki öncü bilim adamlarından biri olarak kabul edilmektedir.

1928'e kadar hayatı

Dorothy Mary Crowfoot Kahire, Mısır'da dünyaya geldi. Dorothy Mısır'da doğan üç kızın en büyüğüydü. Dorothy'nin ailesi kış aylarında Kahire'de yaşadı ve her sene yılın belli dönemlerini İngiltere'de geçirdi. 1914 Ağustos ayını İngilere'de geçirdiler ve bu esnada I. Dünya Savaşı başladı.

Dorothy'nin annesi Molly, Dorothy ile iki küçük kız kardeşini; Joan ve Elisabeth'i İngiltere'de bıraktı (kızlar sırasıyla dört, iki ve 7 ay yaşındaydılar) ve Mısır'daki kocasının yanına geri döndü. Bunun ardından Molly ve John güneyden Sudan'a gitti. Birinci Dünya Savaşı sonucunda Molly dört kardeşini kaybetti ve Yeni Milletler Cemiyeti'nin ateşli bir destekçisi oldu.

Bu süre zarfında Dorothy ve iki kız kardeşi 1918 yılına kadar dedesinin bakımı altındaydılar. Savaş bittikten sonra Molly bir senesini İngiltere'de kızlarıyla ve kızlarının kuzenleri ile geçirdi. Molly botanikçi, tasarımcı, amatör oyun tasarımcısı ve cesaret verici bir anneydi. Molly Haziran 1918'de dördüncü kızı Diana'yı Hartum'da dünyaya getirdi. Yıllar sonra Dorothy'e yaşamı boyunca rol model aldığı kahramanların isimleri sorulduğu zaman o üç kadının ismini söylerdi; en başta annesi Molly sonra tıbbi misyoner Mary Slessor ve Somerville Koleji Müdürü Margery Fry.

1921'de Dorothy Beccles'deki Sir John Leman Gramer Okulu'na girdi. Burada kimya eğitimi almasına izin verilen iki kızdan biriydi. Savaş öncesi yaşam tarzını sürdüren Molly ve kocası John yılın bir bölümünü yurt dışında yaşadılar ve çalıştılar. Molly ve kocası çocuklarını görmek için her yaz İngiltere'ye gittiler ve burada birkaç ay kaldılar. 1926'da Sudan Sivil Hizmetinden emekli olan John Kudüs'teki İngiliz Arkeoloji Okulu Müdürlüğü görevini üstlendi ve orada Molly ile 1935'e kadar kaldı.

Yüksek öğretimi

B₁₂ vitamininin moleküler yapısı, Dorothy Crowfoot Hodgkin

Dorothy genç yaştan itibaren kimyaya karşı bir tutkuya sahipti ve bu ilgisini zaman içerisinde ilerletti ve geliştirdi. Annesi tüm bilimlerdeki ilgisinde Dorothy'e destek oldu.(Molly çok yetenekli bir botanikçiydi). Ayrıca Sudan'da çalışan ve aile dostu olan kimyager A.K Joseph tarafından da kimya konusunda cesaretlendirildi. Dorothy'in eğitim aldığı eyalet okulunun verdiği eğitim Oxbridge'e giriş için gerekli olan Latince eğitimi içermiyordu ve okulu müdürü bu engelin üstesinden gelmek için kişisel Latince dersleri verdi ve böylece Dorothy Oxford Üniversitesi'nin giriş sınavını geçebildi. 18 yaşındayken Oxford'da Somerville College'de Kimya eğitimi almaya başladı. 1932 yılında Dorothy başarılarından dolayı üniversitede birinci sınıf onur derecesi aldı ve bu unvanı elde eden üçüncü kadın olarak ödüllendirildi.

Cambridge'deki Newnham Kolej'de, John Desmond Bernal tarafından yönetilen doktorası için araştırma yaparken, Hodgkin, X-ışını kristalografisinin protein yapılarını belirleme potansiyelinin farkına vardı. Hodgkin Bernal ile biyolojik madde olan Pepsinin analizinin ilk uygulaması üzerine çalıştı. Hodgkin Pepsin deneyinin büyük bir kısmını kendi başına ccredit etmiştir? fakat Hodgkin açık bir şekilde belirtmiştir ki Bernal baştan sona fotoğrafları çekmiş ve Hodkin'e deneydeki gizli anahtar noktaları gösteren kişidir. 1937'de Hodgkin'in doktorası X-ışını kristalografisi ve sterollerin kimyası üzerine araştırmalar içerdiği için ödüllendirildi.

Eğitim ve araştırma dönemi

1933'te Dorothy Somerville College tarafından araştırma görevlisi olarak ödüllendirildi ve Dorothy 1934'te Oxford'a geri döndü. 1936'da kolej Dorothy'u Kimya bölümüne ilk araştırma grevlisi ve öğretmen olarak atadı ve Dorothy 1977 yılına kadar burada görev yaptı. 1940'larda öğrencilerinden biri ve gelecekte ise Başbakan Margaret Thatcher olacak ve 1980'lerde Downing Caddesi'nde Dorothy Hodgkin'in bir portresini kurducak olan Margaret Roberts düşünüyordu ki Dorothy bir emek destekçisiydi.

Francis Crick ve James Watson'nın Maurice Wilkins ve Rosalind Franklin tarafından elde edilen veri ve tekniğe dayanarak DNA'nın çift sarmal yapı modelini inşa etmişlerdi ve Nisan 1953'te Dorothy, Sydney Brenner, Jack Dunitz, Leslie Orgel, and Beryl M. Oughton ile birlikte bunu görmek için Oxford'dan Cambridge'e giden ilk insandı. Dr. Beryl Oughton'a göre, Dorothy, DNA yapısının modelini görmek için Cambridge'e gittiklerini açıkladıktan sonra, onların hepsi iki araba ile birlikte dolaştı.

1960 yılında Dorothy, Kraliyet Cemiyeti'nin Wolfson Araştırma Profesörü olarak atandı ve 1970'e kadar burada görev yaptı. Bu maaş Oxford Üniversitesi'nde çalışmalarını sürdürmek için, araştırma masraflarını karşılamak için imkân sağlamıştır. 1977-1983 yılları arasında Oxford Üniversitesi Wolfson kolej'de görev yaptı.

Keşifleri

penicillin yapı modeli, by Dorothy Crowfoot Hodgkin, Oxford, c. 1945

Penisilinin moleküler yapı modeli, Dorothy Crowfoot Hodgkin, c. 1945

1933'te Dorothy Somerville College tarafından araştırma görevlisi olarak ödüllendirildi ve Dorothy 1934'te Oxford'a geri döndü. 1936'da kolej Dorothy'u Kimya bölümüne ilk araştırma grevlisi ve öğretmen olarak atadı ve Dorothy 1977 yılına kadar burada görev yaptı. 1940'larda öğrencilerinden biri ve gelecekte ise Başbakan Margaret Thatcher olacak ve 1980'lerde Downing Caddesi'nde Dorothy Hodgkin'in bir portresini kurducak olan Margaret Roberts düşünüyordu ki Dorothy bir emek destekçisiydi.

Francis Crick ve James Watson'nın Maurice Wilkins ve Rosalind Franklin tarafından elde edilen veri ve tekniğe dayanarak DNA'nın çift sarmal yapı modelini inşa etmişlerdi ve Nisan 1953'te Dorothy, Sydney Brenner, Jack Dunitz, Leslie Orgel, and Beryl M. Oughton ile birlikte bunu görmek için Oxford'dan Cambridge'e giden ilk insandı. Dr. Beryl Oughton'a göre, Dorothy, DNA yapısının modelini görmek için Cambridge'e gittiklerini açıkladıktan sonra, onların hepsi iki araba ile birlikte dolaştı.

1960 yılında Dorothy, Kraliyet Cemiyeti'nin Wolfson Araştırma Profesörü olarak atandı ve 1970'e kadar burada görev yaptı. Bu maaş Oxford Üniversitesi'nde çalışmalarını sürdürmek için, araştırma masraflarını karşılamak için imkân sağlamıştır. 1977-1983 yılları arasında Oxford Üniversitesi Wolfson kolej'de görev yaptı.

İnsülin’in yapısı

1934'te Robert Robinson'un verdiği küçük bir miktar kristal insülin örneği ile başladığı çalışmalar olağanüstü bilimsel araştırma projelerinden biri oldu. İnsan bedeninde çok geniş ve karışık etkileri olan bu hormon zihnini tamamen meşgul etmeye başladı. Ancak bu aşamada X-Işını Kristalografisi bu molekülün karmaşıklığı ile başedebilecek seviyeye erişmemişti. O ve diğer meslektaşlarının bu tekniği geliştirmeleri senelerce sürdü. Bu çalışmalarla 35 sene sonra 1969'de insülinin yapısını çözene kadar her defasında daha büyük ve karmaşık molekül yapılarını ortaya çıkarmak mümkün oldu. Ancak gidecek yolu henüz bitmemişti. İnsülin üzerine aktif çalışmalar yapan laboratuvarlarla iş birliği yaptı, tavsiyeler verdi, dünyayı dolaşıp insülinin ve onun şeker hastaları için önemini anlatan konferanslar verdi.

Özel hayatı

Ona bilim alanında yol gösteren John Desmond Bernal bilim ve politikada yaşamını derinden etkiledi. Bernal bilim dünyasında büyük kabul gören seçkin bir bilim insanı, Komünist Partinin bir üyesi ve 1954 Macaristan işgaline kadar Sovyet rejimlerinin inançlı destekçisiydi. O, Bernal'den daima “bilge” diye bahseder, içten bir hayranlık duyar ve severdi. Ara sıra birbirlerine âşık olduklar. Her ikisinin de evlilikleri sarsıntısız değildi.

Dorothy 24 yaşındayken elinden dolayı acı çekmeye başladı. Doktora yapılan bir ziyaret sonucunda romatoid artritin teşhisi koyuldu. Bu durum hem ellerinde hem de ayaklarında zamanla deformeye ve deformite sebep oldu. Dorothy, son yıllarında tekerlekli sandalyede çok zaman harcadı ancak sakatlığına rağmen bilimsel olarak aktif kaldı.

Dorothy 1937'de, bir zamanlar Komünist Parti üyesi olan Tomas Hodgkin ile evlendi. Thomas zeki, çekici, enerjik ve etkileyici bir talip idi. Dorothy Thomas'ı da sevdi ve önemli problemler ve karar anında onun fikrini sorup danıştı. Bu “durumun” tüm sıkıntısını sessizce sineye çekti.

Thomas Lionel Hodgkin Koloni Ofisi'nden istifa ettiği ve yetişkin eğitiminde çalıştığı Filistin'den geri dönmemişti. Thomas Lionel Hodgkin, Komünist Parti'nin aralıklı bir üyesiydi ve daha sonra Afrika siyaseti ve tarihi hakkında birkaç büyük eser yazdı ve Oxford'daki Balliol Kolejin'de tanınmış bir öğretim görevlisi oldu. Çiftin üç çocuğu vardı: Luke, Elizabete and Toby.

Bugün kızlık soyadını kaybettim

Dorothy, 1949 yılına kadar eserlerini "Dorothy Crowfoot" olarak yayınladı ve Hans Clarke'ın sekreteri Dorothy'i evlilik ismini Penisilin Kimyasına katkıda bulunduğu bir bölümde kullanmaya ikna etti. O zamana kadar, üç çocuk doğurduğu için 12 yıldır evli ve Kraliyet Cemiyeti Üyesi olarak seçilmiştir. Büyük oğlu Luke, annesini evine dönerek ve "Bugün kızlık soyadını kaybettim" şeklinde alay konusu olan trajik tonlarla anonsunu hatırladığını söyledi. Bundan sonra "Dorothy Crowfoot Hodgkin" olarak yayınlayacaktı ve bu Nobel Vakfı'nın kendisine verdiği ödül ve diğer Nobel Ödülleri sahipleri arasında yer aldığı biyografi adıydı. Dorothy, Dorothy Hodgkin bursuna ve Somerville kolej tarafından düzenlenen yıllık dersleri onuruna sunduktan sonra Kraliyet Cemiyeti tarafından "Dorothy Hodgkin" olarak anılır. Birleşik Krallık Ulusal Arşivleri ona "Dorothy Mary Crowfoot Hodgkin" diyor; Örneğin çalıştığı ya da yaşadığı yerleri anımsatan çeşitli plakalar üzerine. 94 Woodstock yolu, Oxford, "Dorothy Crowfoot Hodgkin" dır.

Yurt dışında bilim insanlarıyla iletişimi

1950'ler ve 1970'ler arasında Dorothy, Moskova'daki Kristalografi Enstitüsünde, yurt dışında kendi alanında bilim insanlarıyla sürekli temas kurdu ve Moskova'daki Kristalografi Enstitüsünde, Hindistan'da, Pekin ve Şanghay'da insülin yapısıyla ilgili çalışan bilim insanlarıyla çalıştı.

İlk ziyareti 1959'da gerçekleşti. Daha sonraki çeyrek yüzyılda, yedi kez daha gitmiştir ve ölümünden bir yıl önce son ziyaretini yaptı. Özellikle unutulmaz olan gezisi Çinli grup kendilerinin bağımsız olarak Dorothy'nin ekibinden daha yüksek bir çözünürlüğe sahip insülin yapısını 1971'de çözdükleri ziyaret oldu. 1972-1975 yılları arasındaki üç yıl boyunca, Ancak Uluslararası Kristalografi Birliği Başkanlığı sırasında Çinli yetkilileri ülkenin bilim adamların birliğine üye olmasına ve toplantılarını katılmaya ikna edemedi. Dorothy, 73 yaşındayken Robert Maxwell'in Romanya'nın komünist diktatörünün eşi olan Elena Ceausescu'nun yayınladığı Isopren'in Stereospesifik Polimerizasyonunun İngilizce baskısına önsöz yazdı. Dorothy yazarın "seçkin başarıları" ve "etkileyici" kariyerini yazdı. 1989 Romanya Devrimi sırasında Ceausescu'nun devrilmesini takiben, Elena Çavuşesku'nun orta öğretim okulunu bitirmediği ya da üniversiteye devam etmediği ortaya çıktı. Bilimsel kimlik bilgileri bir aldatmacaydı ve söz konusu yayın sahte bir doktora elde etmek için bir bilim insanı tarafından yazılmıştı.

Siyasi görüş ve faaliyetler

Dorothy'nin siyasi faaliyetleri ve kocası Thomas'ın Komünist Parti ile olan ilişkisi nedeniyle, 1953'te ABD'ye girmesi yasaklandı. Daha sonra CIA feragat edilmesi dışında ülkeyi ziyaret etmek yasaklandı. 1961'de Thomas, 1966'da Nkrumah'nın devrilmesinden önce uzunca bir süre ziyaret ettiği Gana'nın Başkanı Kwame Nkrumah'ın danışmanlığını yapmıştır. Nobel Ödülü haberi geldiğinde Dorothy yanındaydı.

Dorothy asla bir komünist değildi ancak annesi Molly'den öğrendiği sosyal eşitsizlikler ve silahlı çatışmayı ve özellikle de nükleer savaş tehdidini önlemek için elinden geleni yapmaya kararlıydı. Dorothy 1976'da Pugwash Konferansı'nın başkanı oldu. 1988 Aralık'ta Nükleer Kuvvetler Anlaşması'nın "kısa menzilli nükleer silah sistemleri ve küresel çapta bir nihai silah yasağı ve müdahaleci bir doğrulama rejimi" maddesini içerdiği için istifa etti. Barış ve silahsızlanma konusundaki çalışmalarından dolayı 1987'de Sovyet hükûmeti Lenin Barış Ödülü'nü verdi.

Sosyal etkinlikleri

Bilimsel çalışmalarının yetkinliği ve uzmanlığına karşın zihni tek yönle sınırlı, tek taraflı bir bilim insanı değildi. Birçok ödüller aldı ama onun ilgilendiği daha çok insanlarla düşüncelerini paylaşmak ve alışveriş içinde olmaktı. Zekasını sıklıkla başkalarının problemleri meşgul etti, sosyal eşitsizlikler ve çelişkileri durdurmaya çaba sarf etti. Bunun sonucu olarak Pugwash'ın 1977-1988 arasında başkanlığını yaptı.

Son yıllar

Dorothy, Avustralya'daki Uluslararası Kristalografi Birliği 1987 Kongresi'ne uzaklık gerekçesiyle katılmamaya karar verdi. 1993'te, hastalıklarının artmasına rağmen bir sonraki Kongre için Pekin'e gitme kararı verdi ve yakın arkadaşlarını ve ailesini bu kararından dolayı şaşkına çevirdi. Sonraki temmuz ayında Dorothy, Birleşik Krallık'ta Warwickshire'deki Shipston-on-Stour yakınlarındaki Ilmington kasabasında kocasının evinde öldü.

Şeref, ödül ve miras

Dorothy 1964 Nobel Kimya Ödülü'nü kazandı.1965'te Florence Nightingale'den sonra 60 yılda bir kral ya da kraliçe tarafından Başarı Ödülü'ne atanan ikinci kadın oldu. 1947'de Kraliyet Cemiyeti Üyesi ve 1970'te EMBO Üyeliği seçildi. Dorothy, 1970-1988 yılları arasında Bristol Üniversitesi Şansölyesi görevini yürüttü. 1958'de Amerikan Sanat ve Bilim Akademisinin Yabancı Onursal Üyesi seçildi. 1966 yılında, önemli katkıları için Iota Sigma Pi Ulusal Onur Üyesi ödülüne layık görüldü. 1970'lerde SSCB Bilimler Akademisinin yabancı bir üyesi oldu. 1982'de Dorothy, Sovyet Bilimler Akademisi'nden Lomonosov Madalyası aldı ve 1987'de Mikhail Gorbaçov hükûmetinden Lenin Barış Ödülü'nü kabul etti. Bulgaristan komünist hükûmeti kendisine Dimitrov Ödülü verdi.