Joseph Wirth

Joseph Wirth
Almanya Şansölyesi
Görev süresi 10 Mayıs 1921 - 14 Kasım 1922
Yerine geldiği	Konstantin Fehrenbach
Yerine gelen	Wilhelm Cuno
Kişisel bilgiler
Doğum	Karl Joseph Wirth 6 Eylül 1879(1879-09-06) Freiburg
Ölüm	3 Ocak 1956 (76 yaşında) Freiburg, Almanya

Karl Joseph Wirth (6 Eylül 1879, Freiburg - 3 Ocak 1956, Freiburg, Almanya), Alman siyasetçi. Weimar Cumhuriyeti döneminde, 1921'den 1922'ye kadar Almanya şansölyeliği yapmıştır.

Doğumu ve Ailesi:

Joseph Wirth, 6 Eylül 1879'da Almanya'nın Baden bölgesinde yer alan Freiburg im Breisgau’da dünyaya geldi. Babası Karl Wirth bir makine ustabaşı, annesi Agathe Zeller ise ev hanımıydı. Katolik bir ailede yetişti; bu kültürel ve dini köken, hayatı boyunca sosyal sorumluluk anlayışını şekillendirdi.

Eğitim Hayatı:

Freiburg Üniversitesi’nde doğa bilimleri, matematik ve ekonomi eğitimi aldı. 1906’da matematik doktorasını tamamladı. Eğitiminin ardından kısa bir süre öğretmenlik yaptı.

Toplumsal Sorumluluk:

Genç yaşta sosyal adalet konularına ilgi duyan Wirth, St. Vincent yardım kuruluşunu kurarak ihtiyaç sahiplerine yardım etti. 1911 yılında Merkez Partisi’nden Freiburg Belediye Meclisi’ne seçilerek siyasete ilk adımını attı.

Savaşta Gönüllülük ve Barış Çabası:

1914’te I. Dünya Savaşı başladığında gönüllü oldu; ancak sağlık sorunları nedeniyle cephede değil, Kızıl Haç'ta sağlık görevlisi olarak hizmet etti. 1917’de Reichstag’da "barış kararı" lehine oy kullanarak savaş karşıtı tutumunu ortaya koydu.

Maliye Bakanlığı ve Ekonomik Sorumluluk

1919 yılında Baden Maliye Bakanı ve Ulusal Kurucu Meclis üyesi olarak görev aldı. 1920'de Reich Maliye Bakanı oldu. Almanya'nın savaş tazminatlarını karşılaması için çeşitli ekonomik çözümler üretmeye çalıştı.

İkinci Lahey Konferansının düzenlendiği Temsilciler Meclisi binası. 1930

Şansölyelik Dönemi (1921–1922)

İlk Kabinesi:

10 Mayıs 1921'de Almanya'nın en genç başbakanı olarak göreve geldi. SPD, Merkez ve Alman Demokrat Partisi ile "Weimar Koalisyonu"nu oluşturdu. Versailles Antlaşması'nın şartlarını yerine getirme ("Erfüllungspolitik") stratejisini benimsedi.

İstifa ve İkinci Kabine:

Yukarı Silezya’nın paylaşılması sonrası istifa etti, ancak kısa süre sonra yeniden hükümet kurdu. 1922’de Sovyetler Birliği ile imzalanan Rapallo Antlaşması, Almanya’nın dış politikada yalnızlıktan çıkma girişimiydi.

Rathenau Suikastı ve Tarihi Konuşması:

Dışişleri Bakanı Walther Rathenau'nun suikastından sonra yaptığı meşhur konuşmasında şunu söyledi:

“Zehrini bir halkın yarasına damlatan düşman orada duruyor – hiç şüphe yok: Bu düşman sağda!”

Cumhuriyetin Savunucusu ve Aşırı Sağla Mücadele

1923'ten itibaren "Reichsbanner Schwarz-Rot-Gold" örgütüyle Weimar Cumhuriyeti'ni savundu. 1925'te Merkez Partisi'nin sağla iş birliğine karşı çıkarak grup üyeliğinden ayrıldı.

İkinci Bakanlık Dönemi:

1929'da "İşgal Altındaki Topraklar Bakanı", 1930'da Brüning hükûmetinde İçişleri Bakanı oldu. Weimar Anayasası’na ve cumhuriyetçi değerlere bağlılığını sürdürdü.

Nazizm Karşıtı Tutumu ve Sürgün Yılları

Nazi Rejiminin Yükselişi ve Kaçışı

1933’te Nazi propagandasının hedefi haline gelen Wirth, Yetki Yasası oylamasında Merkez Partisi’nin desteğine rağmen açık muhalefet gösterdi. Aynı yıl İsviçre’ye kaçtı, daha sonra Paris’e geçti. Nazi karşıtı direniş içinde yer aldı, ancak diğer sürgün politikacılarla mesafesini korudu.

Barış Arayışları ve Yeraltı Faaliyetleri

II. Dünya Savaşı sırasında İsviçre’de kaldı. Alman direnişi ile temas kurarak Canaris aracılığıyla İngiltere ile gizli barış girişimlerinde bulundu. "Das Demokratische Deutschland" grubunda demokratik bir Almanya vizyonu için çalıştı.

Savaş Sonrası Dönem ve Politik Mirası

Almanya'ya Dönüş ve Politik Etkinlik

1948'de ülkesine dönen Wirth'in birleşik ve tarafsız bir Almanya kurma çabası başarısızlıkla sonuçlandı. Batı Almanya’nın silahlanması ve NATO’ya üyeliğine karşı çıktı. 1953’te Almanların yeniden birleşmesini savunan BdD (Birlik, Barış ve Özgürlük için Almanlar Federasyonu) hareketini kurdu.

Doğu Almanya ile İlişkiler ve Onurlandırmalar

Doğu Berlin Humboldt Üniversitesi’nden fahri doktora aldı, 1955’te Sovyetler Birliği tarafından Stalin Barış Ödülü ile onurlandırıldı. CIA dosyası "Joseph Wirth'in arka planı", Wirth'in bir Sovyet ajanı olduğunu belirtiyor.  Bir CIA belgesine göre Wirth, Aralık 1952'de Berlin'de Sovyet gizli polis şefi Lavrentiy Beria ile bir araya geldiğini iddia etti. Wirth, Beria'nın kendisinden Doğu Alman hükûmetine katılmasını istediğini söyledi.

Batı Almanya'daki siyasi çevrelerce eleştirilse de, birleşik ve barışçıl bir Almanya hayalinden vazgeçmedi.

Josef Wirth mezarı Freiburg ana mezarlığı

Ölümü ve Tarihsel Önemi

Joseph Wirth, memleketi Freiburg'da, Ocak 1956 yılında, 76 yaşında, kalp yetmezliğinden öldü ve şehrin ana mezarlığında toprağa verildi.

Weimar Cumhuriyeti'ni savunan ve Nazi rejimine direnen bir siyasetçi olarak; demokrasi, sosyal adalet ve barış idealleriyle hatırlanır.

Kaynakça

Siyasi görevi
Önce gelen: Konstantin Fehrenbach	Almanya Şansölyesi 1921-1922	Sonra gelen: Wilhelm Cuno