Wilhelm Marx
| Wilhelm Marx | |
|---|---|
| |
| Almanya Şansölyesi | |
| Görev süresi 30 Kasım 1923 - 15 Ocak 1925 | |
| Yerine geldiği | Gustav Stresemann |
| Yerine gelen | Hans Luther |
| Görev süresi 17 Mayıs 1926 - 12 Haziran 1928 | |
| Yerine geldiği | Hans Luther |
| Yerine gelen | Hermann Müller |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 15 Ocak 1863 Köln, Prusya |
| Ölüm | 5 Ağustos 1946 (83 yaşında) Bonn, Batı Almanya |
Wilhelm Marx (15 Ocak 1863, Köln, Prusya - 5 Ağustos 1946, Bonn, Batı Almanya), Weimar Cumhuriyeti'nde iki kez şansölyelik yapmış Alman avukat, devlet adamı ve Merkez Partisi'nin (Zentrumspartei) lideridir.
Bonn Üniversitesi'nde hukuk öğrenimi gördü. Köln ve Waldbröl'da mahkeme üyeliklerinde bulundu, 1894'te yargıç oldu. 1891'de Johanna Verkoyen işle evlendi, dört çocukları oldu. Marx yargıçlıktan, 1922'de Berlin'deki İstinaf Mahkemesi genel kurulunun başkanlığına yükseldi. Katolik Okullar Örgütü'nün (Düsseldorf, 1911) kurucusu ve ilk başkanıydı. I. Dünya Savaşı'ndan sonra Katolik Almanya İçin Halk Birliği'nin başkanı oldu.
Merkez Partisi'ne katıldıktan sonra, Prusya Landtag'ında (Halk Meclisi; 1899-1918) ve Reichstag'da (1910-32) milletvekilliği yaptı. İlk kez Kasım 1923'ten Aralık 1924'e değin şansölye oldu, ilk şansölyeliği 13 ay sürdü. Bu dönemde kurduğu hükûmet, Almanya'nın savaş tazminatı ödemelerini düzenleyen Dawes Planı'nın kabulünü sağladı. Kısa bir süre Prusya başbakanlığında (Şubat-Nisan 1925) bulunan Marx, 1925'te Paul von Hindenburg karşısında cumhurbaşkanlığı seçimini kaybetti. Mayıs 1926'da yeniden şansölye oldu. Bu dönemde Almanya Milletler Cemiyeti'ne katıldı. Ama 1928'de, Sosyal Demokratların seçim zaferi üzerine görevden ayrıldı. Aralık 1928'de Merkez Partisi'nin başkanlığından ve politikadan çekildi. 1932'ye kadar Reichstag üyeliğinde bulundu.
1933 yılında Nazi döneminde, sözde Volksvereinsprozeß ile suçlandı, ancak kendisine karşı 1935 yılında dava düştü. II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden sonra, 5 Ağustos 1946 tarihinde vefat edene kadar Bonn'da yaşamaya devam etti. Köln'de, Melaten-Friedhof'a gömüldü.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Encyclopædia Britannica
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Gustav Stresemann |
Almanya Şansölyesi 1923-1925 |
Sonra gelen: Hans Luther |
| Önce gelen: Hans Luther |
Almanya Şansölyesi 1926-1928 |
Sonra gelen: Hermann Müller |
Kuzey Almanya Konfederasyonu  Bundeskanzler (1867–1871) | |
|---|---|
| Alman İmparatorluğu Reichskanzler (1871-1918) | |
Weimar Cumhuriyeti  Reichskanzler (1918-1933) | |
Nazi Almanyası  Reichskanzler (1933-1945) | |
Federal Cumhuriyet  Bundeskanzler (1949-günümüz) | |
1 Halk Temsilcileri Konseyi'nin (9 Kasım 1918 - 11 Şubat 1919) başındaydı. | |
