Kalp ve damar cerrahisi
Kalp ve damar cerrahisi, kalp cerrahları tarafından gerçekleştirilen kalp veya dört büyük damar üzerinde yapılan cerrahi operasyonlardır. Çoğunlukla, endokardit, akut romatizmal ateş, ateroskleroz gibi sebeplerden doğan sessiz iskemi kalp krizi, konjenital kalp rahatsızlıkları ya da kalp kapağı hastalıkları gibi komplikasyonaları tedavi etmek için yapılır. Bu cerrahi aynı zamanda kalp nakli konusunu da içerir.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]19. Yüzyıl
[değiştir | kaynağı değiştir]Perikard (kalbi çevreleyen kese) üzerinde yapılan ilk cerrahi müdahaleler 19 yüzyıla dayanır. Bu alandaki öncüler arasında, 1801 yılında Almeria (İspanya) şehrinde ameliyat gerçekleştiren Francisco Romera yer alırken[1], 1810'da Dominique Jean Larrey, 1891'de Henry Dalton ve 1893'te Daniel Hale Williams'da bu tür operasyonlara imza atmıştır.[2] Kalbe yönelik ilk cerrahi müdahale, Axel Cappelen tarafından 4 Eylül 1895'te Oslo'daki (o zamanki Kristiania) Rikshospitalet'te gerçekleştirildi. Sol koltuk altından bıçaklanmış ve hastaneye derin şok halinde getirilen 24 yaşındaki bir hastanın kanayan koroner atardamarı, sol torakotomi yöntemiyle bağlandı. Hasta ameliyat sonrası uyanmış ve ilk 24 saat boyunca iyi görünmüştü; ancak ateşinin yükselmesi sonucu üç gün sonra mediastinit nedeniyle hayatını kaybetti.[3]
20.Yüzyıl
[değiştir | kaynağı değiştir]Büyük damarlar üzerinde yapılan cerrahi işlemler (örneğin, aort koarktasyonu onarımı, Blalock-Thomas-Taussig şantının oluşturulması, patent duktus arteriosus'un kapatılması) 20. yüzyılın başlarından itibaren yaygınlaşmaya başladı. Ancak kalp kapakçıklarında cerrahi girişimler, 1925 yılında Henry Souttar'ın mitral kapak darlığı bulunan genç bir kadını başarıyla ameliyat etmesine kadar uygulanmıyordu. Souttar, sol atriyumda bir açıklık oluşturdu ve parmağını kullanarak hasarlı mitral kapağı inceleyip tedavi etti. Hasta, ameliyattan sonra birkaç yıl daha yaşamını sürdürdü.[4]
Kalp Damar Cerrahisi'nde Yenilikçi Ameliyatlar
[değiştir | kaynağı değiştir]2001 yılında Dr. Tayfun Aybek, Almanya'da gerçekleştirdiği "Avrupa'da ilk uyanık" hastada Bypass ameliyatı ile yankı uyandırmıştır.[5]
Türk Kalp Damar Cerrahisi Derneği Minimal İnvaziv Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Serkan Durdu'nun Ürdün'ün başkenti Amman'daki Prince Hamza Hastanesi'nde gerçekleştirdiği operasyonlarda minimal invaziz kalp cerrahisi alanında önemli bir atılım gerçekleştirdiği belirtildi.[6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Francisco Romero, the First Heart Surgeon". 2 Eylül 1997. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2025.
- ^ "Opening Doors: Contemporary African American Academic Surgeons". www.nlm.nih.gov. 9 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2025.
- ^ Baksaas, Svein Tore; Solberg, Steinar (23 Ocak 2003). "[The first heart surgery in the world]". Tidsskrift for Den Norske Laegeforening: Tidsskrift for Praktisk Medicin, Ny Raekke. 123 (2): 202-204. ISSN 0029-2001. PMID 12607508. 16 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi10 Ocak 2025.
- ^ "A History of Surgery". 10 Aralık 2018. 10 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2025.
- ^ Prof. Dr. Tayfun Aybek (8 Temmuz 2023), Uyanık Hastada Bypass Ameliyatı - Pro7, 7 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi7 Ocak 2025
- ^ Karabulut, Fatma (8 Ocak 2025). "Prof. Dr. Serkan Durdu, Ürdün'de tarih yazdı | Kalp sağlığı". Sağlık Haber Gazetesi | Sağlıkla ilgili aradığınız her şey. Erişim tarihi: 8 Ocak 2025.
 | Tıp ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Kalp ile ilgili testler ve prosedürler | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Cerrahi |
| ||||||
| Testler |
| ||||||
| Fonksiyon testleri | |||||||
| Pil | |||||||
