Karsan
 | |
| Tip | Anonim Şirket |
|---|---|
| Menkul değer sembolü | BİST:KARSN |
| Tür | Otomotiv üreticisi |
| Kuruluş | 27 Ağustos 1966) |
| Genel merkezi | , |
| Önemli kişiler |
|
| Gelir |  3,8 milyar ₺ (2023) |
| Net gelir |  140,6 Milyon₺ (2023) |
| Sahibi | Kıraça Holding: %63,46 Halka açık: %36,54[2] |
| Çalışan sayısı | 2.304 (2024)[3] |
| Web sitesi | karsan.com/tr |
Karsan, 1966 yılında 269 yatırımcı tarafından kurulan ve 1998 yılından itibaren İnan Kıraç yönetiminde hafif ve ağır ticari araç üretimi yapan Akçalar, Nilüfer, Bursa merkezli otomotiv şirketi.
2004 yılında hayata geçirdiği tek tesiste çok marka yaklaşımı ile Türkiye'nin ilk fason üreticisi konumundadır. Tofaş, Ford, Oyak Renault, Türk Traktör, Uzel gibi otomotiv şirketlerine pres, kaynak, kataforez, boya ve montaj gibi hizmetler vermektedir.
2020 yılı itibarıyla İSO’nun yaptığı araştırmada Türkiye’nin en büyük 500 sanayi kuruluşu sıralamasında 146. sırada yer almaktadır.[4]
Türkiye'nin ilk ve tek çok markalı ticari araç üreticisi Karsan, otomotiv sektöründeki 40 yılı aşkın deneyimi ile modern ve esnek üretim tesislerinde dünyanın önde gelen markalarına hizmet veriyor.
1966 yılında kurulan Karsan, 1979-1998 yılları arasında Koç Grubu çatısı altında faaliyet göstermiş, 1998'de İnan Kıraç'ın çoğunluk hisselerini almasıyla birlikte Kıraça Holding bünyesine dahil olmuştur.
1981 yılından bu yana ticari araç üreten Karsan'ın Bursa Akçalar'daki fabrikasının yatırımına 1998 yılında başlandı, Ekim 1999'dan itibaren de üretime geçildi. Bugün çift vardiyada 40 bin, üç vardiyada 60 bin araç üretebilecek yapıda olan Karsan Akçalar Fabrikası, ilave yatırımlarla 100 bin adete çıkartılabilecek bir kapasiteye sahip. Otomobilden kamyona her türlü aracı üretebilecek şekilde tasarlanan Akçalar Fabrikası, Bursa şehir merkezine 30 km uzaklıkta olup, 80 bin metrekaresi kapalı toplam 200 bin metrekarelik bir alan üzerinde yer alıyor.
2002 yılından itibaren otomotiv sanayiinde Türkiye'nin tek bağımsız çok markalı araç üreticisi konumunda olan Karsan, bugün Hyundai Motor Company lisansı ile Hyundai H350, İtalyan BredaMenarinibus için Citymood ve kendi markası ile Atak ve Jest+'ın yanı sıra Star modelinin de üretimini gerçekleştiriyor.
Karsan'ın üretimini yapmakta olduğu, Hyundai Trucks ait H350 modelinin aynı zamanda yurt içindeki distribütörlüğünü de sürdürmektedir.[5] Karsan araç üretiminin yanı sıra, Organize Sanayi Bölgesi'nde yer alan fabrikasında Ford, Tofaş, Oyak Renault, Türk Traktör gibi firmalara pres, kaynak, kataforez, boya ve montaj gibi endüstriyel hizmetler de sağlıyor.[6][7]
İSO'nun 2020 yılında yaptığı araştırmaya göre, "Türkiye'nin En Büyük 500 Sanayi Kuruluşu" sıralamasında 146. sırada yer alan Karsan'da bugün 1074 kişi çalışıyor. Karsan'ın Yüzde 63.46'sı Kıraça Holding A.Ş., yüzde 36.54 oranında hissesi ise BİST'de işlem görmektedir.[8]
Üretilen Modeller
[değiştir | kaynağı değiştir]Kendi markası adı altında ürettiği araçlar;
[değiştir | kaynağı değiştir]- Karsan Jest: 2013 yılında piyasaya sürülen minibüs modelidir. Yerliliği %70 olan model 11-15 kişi arası oturma düzeni, 2.3 litrelik 125 beygir üreten 4 silindirli dizel motor, araç içi kablosuz ağ özelliği ile pazara sunulmuştur.
- Karsan Jest+: Jest modelinin devamı niteliğindedir. 2017 yılında Jest üretimi durdurulup Jest+ adı altında üretimine başlanmıştır. Jest+'ın Jestten farklarından bazıları; led gündüz farı, daha büyük yolcu kapısı, öne bakan şoför arkası yolcu koltukları ve engelli rampasıdır.
- Karsan JestRonic: Jest+ modelinin otomatik vitesli versiyonudur. 3 litrelik 170 beygir güç üreten Euro 6 FPT motora sahiptir.
- Karsan e-Jest: Jest' modelinin elektrikli versiyonu olan araç, 2020 yılında Jest Electric adıyla üretime başladı. 2021 yılında ismi E - Jest olarak değişmiştir. BMW marka motora sahiptir.
- Karsan Star: 2014 yılında tanıtılan model, firmanın servis aracı kategorisindeki aracıdır. 8 metre uzunluğunda 183 beygir güç üreten Euro 6 FPT motora sahiptir.
- Karsan Atak: Firmanın 2014 yılında piyasaya sürdüğü 8 metrelik otobüs modelidir.
- Karsan e-ATAK: Atak modelinin elektrikli versiyonudur. İlk çıktığında adı Atak Electric'tir sonrasında E - Atak olmuştur. E - Jest gibi BMW motoru kullanmaktadır.
- Karsan Autonomous e-ATAK: Karsan ve Adastec tarafından geliştirilen ve 2021 yılında tanıtılan araç, Atak modelinin 4.Seviye otonom özelliğine sahip sürücüsüz otobüs versiyonudur. Diğer kardeş modelleri gibi elektrikli tip BMW motoru kullanmaktadır.
- Karsan e-ATA: 2021 yılında tanıtılan 10, 12, 18 metrelik elektrikli otobüs serisidir.
Anlaşma üzerine farklı markaların üretimini yaptığı araçlar;
[değiştir | kaynağı değiştir]- BredaMenarinibus: Firma İtalyan BredaMenarinibus için otobüs de üretmektedir. 26 Mart 2010'da ön anlaşma imzalanarak deneme üretimine başlanmış ve 2 Eylül 2010'da da stratejik ortaklık anlaşması imzalanmıştır. Eski pres atölyesi otobüs montajı için düzenlenmiş ve 10 bin metrekareyi bulan bir alanda üretime başlanmıştır. Tesisin ilk üretimi 2011 Ocak ayında Roma Belediyesi için üretilen otobüs olmuştur. Firma şu an için İtalyan Bredamenarinibus'a ait olan Citymood modelinin 10,12 ve 18 metrelik versiyonlarını, Dizel ve CNG motor seçenekleriyle üretmektedir.
- Hyundai H350: Firma, iş ortağı Hyundai Motor Company ile Kasım 2012'de imzaladığı sözleşme ile 14 Mayıs 2015'te “Hyundai H350” adlı yeni hafif ticari araçlarının üretimine başlamıştır. Hyundai H350 serisinin azami yüklü ağırlığı 3 ton ila 6 ton arasında değişen panel van, şasi kamyonet ve minibüs olmak üzere üç farklı versiyonu bulunuyor. Sekiz yılda 200 bin adedin üzerinde üretim gerçekleştirilmesi hedeflenen ve üretimin %80'den fazlasının başta Avrupa Birliği ülkeleri olmak üzere Kuzey Afrika, Ortadoğu ve CIS ülkelerine ihraç edilmesi beklenen araçların Türkiye pazarındaki distribütörlüğünü münhasır olarak Karsan Pazarlama yürütmektedir.
Önceden Üretimini Yaptığı Araçlar
[değiştir | kaynağı değiştir]J Serisİ
[değiştir | kaynağı değiştir]Firmanın 31 yıl boyunca ürettiği J serisi şu modellerden oluşur:
- Peugeot J9: Peugeot J9 modeli firma tarafından 1981'den 2010 yılına kadar üretilmiştir. 1991 yılında makyajlanan model 2006 yılında Karsan J9 Premier olarak piyasaya sürülmüştür. 2007 yılı rakamlarına göre firma yılda 3 bin adet J9 üretimi yapmaktaydı.
- Karsan J9 Premier: Karsan J9 dan sonra gelen modeldir. 2006'da üretimine başlanmıştır. 2008 yılında tavanı 20 cm yükseltilerek led aydınlatma ve plastik döşeme kullanılarak pazara sunulmuştur. Otomatik kapı kullanılmış ve iç-dış görünüşü tamamen değiştirilmiştir. Tamponlar gövde rengi ve 3 parçadan oluşmaktadır. 14+1, 17+1, 18+1 ve 21+1 seçenekleri bulunmaktadır.[9]
- Karsan J10: Peugeot J9'un üretiminin sona ermesinin ardından firma Karsan J10 modelini piyasaya sürmüştür. Bu modelin sonuncusu 21 Aralık 2012 Cuma günü üretim hattından çıkmıştır.
Hyundai HD serisi kamyonlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Firma 2007 yılından 2013 yılı sonuna kadar Hyundai HD serisi hafif kamyonlarının 3,5 ve 7,5 tonluk modellerini üretmiştir.
Peugeot Partner
[değiştir | kaynağı değiştir]Firma 1997 yılından, 2013 yılının sonuna kadar Peugeot Partner modelinin üretimini gerçekleştirmiştir.[10]
Citroën Berlingo
[değiştir | kaynağı değiştir]Firma 2008 yılından, 2013 yılının sonuna kadar Citroën Berlingo modelinin üretimini gerçekleştirmiştir.[10]
Renault kamyonlar
[değiştir | kaynağı değiştir]2008 yılında imzalanan anlaşma ile Karsan, Renault Trucks için Bursa'da, 7.5-42 ton arası yüklü ağırlığa sahip Premium Uzunyol, Premium Lander ve Kerax modellerinin montajını yapmaya başlamıştır. Firmanın hedefi yerlilik oranının %40 olması ve yılda 5 bin kamyon ve çekici üretilmesidir.[11] 2008-2013 yılları arasında toplamda yaklaşık 7000 adet çekici üretilmiştir.
Diğer Araçlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ambulans
- Askeri minibüs
- Polis aracı
- Servis aracı
- Periyodik bakım aracı
- Mobil asayiş aracı
- Taksi
- Partner 4x4
- Boxer 4x4
Projeler
[değiştir | kaynağı değiştir]Concept V1
[değiştir | kaynağı değiştir]Karsan'ın New York şehri için geliştirdiği taksi prototipidir. Mühendislik ve tasarım faaliyetleri aynı holdingin iştiraki olan Hexagon Studio yapmaktadır.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Karsan resmî sitesi 8 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Türkçe)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Yönetim Kurulu". karsan.com. Karsan. 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2021.
- ^ "Ortaklık Yapısı". karsan.com/tr. Karsan. 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.
- ^ "Rakamlarla Çalışan Profili". karsan.com. Karsan. 17 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Taslicali (13 Temmuz 2020). "2019 İSO 500 listesinde zirveyi otomotiv şirketleri tuttu". Otoajanda. 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2022.
- ^ "KARSAN ve HYUNDAI'DEN DEV ADIM!". KARSAN ve HYUNDAI’DEN DEV ADIM!. 22 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2022.
- ^ "İş Modeli | Karsan". www.karsan.com. 4 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2022.
- ^ "Oyak Renault, Karsan ile işbirliği anlaşması imzaladı". Cumhuriyet. 9 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2022.
- ^ "Ortaklık Yapısı | Karsan". www.karsan.com. 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2022.
- ^ https://www.milliyet.com.tr/otomobil/j9-premier-in-artik-daha-buyugu-var-540709
- ^ a b "Document de Référence 2014" (pdf). PSA Peugeot Citroën. 7 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Mayıs 2024.
- ^ "Karsan, Renault'yla imzayı attı". Milliyet Gazetesi. 15 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2013.