Moretum
| |
| Menşe | Antik Roma |
|---|---|
| Tür | Sürülebilir yiyecek (ezme) |
| Ana malzemeler | peynir, otlar, tuz, yağ, sirke |
Moretum, Antik Romalıların ekmekle birlikte tükettikleri, otlardan ve peynirden oluşan bir sürülebilir yiyecektir[1]. Tipik bir moretum; otlar, peynir (genellikle ricotta), tuz, zeytinyağı ve sirke ile hazırlanırdı. İsteğe bağlı olarak çeşitli türde kuru yemişler de eklenebilirdi. Tüm malzemeler, adını aldığı havanda ezilerek karıştırılırdı.
Tarif
[değiştir | kaynağı değiştir]Moretum'a dair bir tarif, Appendix Vergiliana başlığı altında Vergilius'a atfedilen ve 122 daktilik heksametreden oluşan Latince bir şiir aracılığıyla günümüze ulaşmıştır[2]. Bu şiir, abartılı kır yaşamı övgüsüne parodik bir yaklaşım sergileyerek, sade bir çiftçinin güne nasıl başladığını anlatır; anlatının merkezinde ise kahvaltı için hazırlanan moretum yer alır.
Moretum'a, Columella'nın De Re Rustica (XII 59, 1–4) adlı eserinde de atıfta bulunulmaktadır. Columella, bu metinde peynire alternatif olarak ceviz kullanılan bir varyanttan söz eder; ayrıca kavrulmuş susam, çam fıstığı, badem içi ve kuru otlarla hazırlanan diğer varyasyonlara da değinir[3]. Çam fıstığı içeren versiyonun, günümüzdeki pesto'nun öncülü olduğu kabul edilmektedir.
Ovidius, öğretici nitelikteki Fasti adlı şiirinde, Magna Mater kültü ile bağlantılı bir tür moretumdan söz eder; ancak bu bağlamda ayrıntılı bilgi vermez. Bu anlatıya göre söz konusu moretum, 'saf süt'ten—yani 'beyaz peynir'den—ve ezilmiş yabani otlardan yapılan eski bir yiyecektir[4].
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Grant, Mark (1999). Roman Cookery: Ancient Recipes for Modern Kitchens. Londra: Serif. ISBN 1-897959-39-7.
- ^ Virgil. "Moretum". Appendix Vergiliana (Latince). Bibliotheca Augustana. 26 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2025. (Latin text); ."Appendix Vergiliana in English translation". 13 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2025.
- ^ Scarpato, Rosario. "Pesto Genovese: an Ageless Benchmark of Great Italian Cuisine". 15 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2011.
- ^ Ovidius Fasti 4.367-372:
- 'non pudet herbosum' dixi 'posuisse moretum
- in dominae mensis: an sua causa subest?'
- 'lacte mero veteres usi narrantur et herbis,
- sponte sua siquas terra ferebat' ait;
- 'candidus elisae miscetur caseus herbae,
- cognoscat priscos ut dea prisca cibos.'
- 'non pudet herbosum' dixi 'posuisse moretum
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Moretum ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur- Appendix Vergiliana
- Columella Books I–IV in English translation LacusCurtius
