Musazade, Arhavi
Musazade, Artvin iline bağlı Arhavi ilçesinin idarî merkezi olan Arhavi kasabasının bir mahallesidir. Kentin merkez mahallesini oluşturmaktadır.[1]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Eskiden bir köy olan Musazade, 2009 tarihli Laz yer adları sözlüğünde de aynı adla geçer. Noğa,Ohvame, Rakani ve Zen ise, Musazade köyünün mahalleleri olarak verilmiştir.[1]
Musazade köyünün bulunduğu Lazeti bölgesi, Antik Çağ'da Kolheti Krallığı'nın bir parçasıydı. Osmanlılar bu bölgeyi, Trabzon İmparatorluğu'nu 1461 yılında ortadan kaldırdıktan sonra, 1547 yılında tamamen ele geçirmiştir.[2] Ancak bu yerleşim Osmanlı kayıtlarında ve 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde yer almamıştır.[3]
Musazade köyü, ilk kez 1935 yılında yapılan genel nüfus sayımında bir köy olarak geçer.[4] 1940 genel nüfus sayımında ise bu yerleşim, Artvin ve Rize vilayetlerinin birleştirilmesiyle kurulmuş olan Çoruh vilayeti içinde, Hopa kazasının Arhavi nahiyesine bağlı bir köy ve bu nahiyenin idarî merkeziydi. Nüfusu, 293'ü erkek ve 362'si kadın olmak üzere, 655 kişiden oluşuyordu. Arhavi nahiyesi bu tarihte 30 köyü kapsıyor ve nahiyede toplam 12.404 kişi bulunuyordu.[5]
Musazade, 1945 genel nüfus sayımında, idarî merkez olarak Arhavi bucağının köyleri arasında yer almakla birlikte, 1950 genel nüfus sayımında bir köy olarak geçmemektedir.[6] Nitekim 1946 yılında Musazade ile Hacılar ve Çarnavut köyleri birleştirilerek Arhavi Belediyesi kurulmuş, Musazade de merkez mahalle haline gelmiştir.
Musazde mahalesinde 2024 yılında, 3.631'i erkek ve 3.940'ı kadın olmak üzere, 7.571 kişi tespit edilmiştir.[7]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b İrfan Aleksiva - İsmail Bucaklişi, Svacoxo - Laz Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2009, s. 179, ISBN 978-605-89094-0-3
- ^ ,,კოლხური (მეგრულ-ლაზური) ენა", (Hazırlayanlar) Rusudan Amirecibi-Mullen (editör), Nana Danelia, İnga Gundua, Tiflis, 2006, s. 22. 19 Haziran 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 99940-61-43-7
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 621.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 287" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Mayıs 2025.
- ^ "1940 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1946, s. 168" (PDF). 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Mayıs 2025.
- ^ "1950 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1954, s. 137" (PDF). 20 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Mayıs 2025.
- ^ "Türkiye Nüfusu İl ilçe Mahalle Köy Nüfusları" - Nüfusune