Gürgencik
| Gürgencik | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Gürgencik Gürgencik'in Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Arhavi |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[3] İhtiyar heyeti[3] |
| Rakım | 764 m |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 47 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08290 |
Gürgencik, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Gürgencik köyünün eski adı Koptone (კოპტონე) olarak bilinir.[4][5] Bu yer adı Türkçeye "Kopton" şeklinde girmiştir. Nitekim 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde Kopton (قوپطون) olarak geçer.[6] 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde ise Koptone (قوبطونه) şeklinde, özgün biçimine uygun şekilde yazılmıştır.[7]
Koptone köyünün bulunduğu Lazeti bölgesi, Antik Çağ'da Kolheti Krallığı'nın sınırları içinde bulunuyordu. Osmanlılar, Trabzon İmparatorluğu'nu 1461'de ortadan kaldırdıktan sonra, 1547 yılında bu bölgeyi de tamamen ele geçirmiştir.[8] 1876 Trabzon vilayeti salnamesine göre bu yerleşim, Trabzon vilayetinin Lazistan sancağının Arhavi kazasına bağlıydı. Nüfusu 22 hanede yaşayan 50 kişiden oluşuyordu. Ancak bu sayının sadece erkek nüfusunu ihtiva etme ihtimali bulunmaktadır. Köyde vergiye tabi hayvan varlığı olarak 102 inek ve 2 öküz kaydedilmiştir.[9]
Koptone veya Kopton köyü, Birinci Dünya Savaşı yıllarında Rus idaresi sınırları içinde kalmıştır. Gürcü dilbilimci İoseb Kipşidze, 1917 yılında Lazistan bölgesine yaptığı araştırma gezisinde, Koptone (კოპტონე) şeklinde not ettiği köyde 4 hanede 36 kişinin yaşadığını yazmıştır.[10]
Koptone veya Kopton köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde, Rize vilayetinin Hopa kazasının Arhavi nahiyesine bağlıydı.[7] 1935 genel nüfus sayımında ise Çoruh vilayeti içinde aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 161 kişiden oluşuyordu. Bu tarihte Çoruh vilayeti Artvin ve Rize vilayetlerinin yerini almıştı.[11] Koptone veya Kopton Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Gürgencik olarak değiştirilmiştir.[12] 1965 genel nüfus sayımında Gürgencik köyünün nüfusu 138 kişiden oluşuyordu ve bu nüfus içinde 75 kişi okuma yazma biliyordu.[13]
Gürgencik köyünde, 2014 yılında, mimari dokusunu korumuş 15 Laz evi, 15 serender ve 3 su değirmeni bulunmaktaydı. Köydeki Laz evlerinden 2 tanesi koruma altına alınmıştır.[14]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Köy; Artvin il merkezine 87 km, Arhavi ilçe merkezine 11 km uzaklıktadır.[15]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2020 | 47[2] |
| 2019 | 47[2] |
| 2018 | 45[2] |
| 2017 | 39[2] |
| 2016 | 40[2] |
| 2015 | 45[2] |
| 2014 | 37[2] |
| 2013 | 31[2] |
| 2012 | 25[2] |
| 2011 | 24[2] |
| 2010 | 27[2] |
| 2009 | 27[2] |
| 2008 | 33[2] |
| 2007 | 23[2] |
| 2000 | 62[15] |
| 1990 | 81[15] |
| 1985 | 131[15] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Gürgencik, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 29 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o "Artvin Arhavi Gürgencik Köy Nüfusu". Nufusune.com. 7 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ "İuri Siharulidze, Çaneti / Lazeti (ჭანეთი / ლაზეთი) 2 cilt, I. Cilt, Batum, 1977, s. 76". 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2024.
- ^ İrfan Aleksiva - İsmail Bucaklişi, Svacoxo - Laz Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2009, s. 25, ISBN 978-605-89094-0-3
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 368, ISBN 9789157871117.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 621.
- ^ ,,კოლხური (მეგრულ-ლაზური) ენა", (Hazırlayanlar) Rusudan Amirecibi-Mullen (editör), Nana Danelia, İnga Gundua, Tiflis, 2006, s. 22. 19 Haziran 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 99940-61-43-7
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 369, ISBN 9789157871117.
- ^ "İoseb Kipşidze, "Çaneti'de Yolculuk" (ჭანეთში მოგზაურება), მოამბე / Bulletin, I. Cilt, Tiflis 1937, s. 155". 26 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2024.
- ^ 1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 247.
- ^ Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 706.
- ^ "1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 87" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Haziran 2024.
- ^ Ceyhun Akyol, Sinan Güner, Yener Oğan, Ekrem Aydın, Rahime Yüce, Tuncay Uluyurt (2014). "Kırsal Alanların Turizm Potansiyelinin Belirlenmesi – Artvin İli Arhavi İlçesi Örneği". dergipark.org.tr. 22 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2024.
- ^ a b c d "Gürgencik Köyü". YerelNet.org.tr. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.