Kavakköy, Arhavi
| Kavakköy | |
|---|---|
 | |
 Köydeki Berzene mahallesinden fotoğraf | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Kavakköy Kavakköy'ün Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Arhavi |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[3] İhtiyar heyeti[3] |
| Rakım | 71 m |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 430 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08290 |
Kavakköy (Lazca : Yakovit), Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Kavakköy'ün eski adı Yakoviti (იაკოვითი) veya Yakobiti (იაკობითი) olarak bilinir.[4][5] Bununla birlikte 1704 tarihli "Batum Livası Mufassal Defteri"nde "Yakobet" (یاقوبت) şeklinde geçer.[6] Türkçede Yakub olarak bilinen kişi adı Yakov veya Yakob'dan türemiş olup "Yakov'un yurdu" anlamına gelir.[7] Bu yer adı Türkçeye Yagobit ve Yakobit şeklinde girmiştir. Nitekim 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde Yakovit (ٻاقوت) olarak geçer.[8] 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde de benzer şekilde Yakovit (ٻاقوٻت) olarak yazılmıştır.[9]
Yakoviti veya Yakobiti köyünün bulunduğu Lazeti bölgesi, Antik Çağ'da Kolheti Krallığı'nın sınırları içinde bulunuyordu. Osmanlılar, Trabzon İmparatorluğu'nu 1461'de ortadan kaldırdıktan sonra, 1547 yılında, bugünkü Batum şehri ve çevresi hariç, bu bölgeyi de tamamen ele geçirmiştir.[10][11]
Yakobet köyü, 1704 tarihli "Batum Livası Mufassal Defteri"ne göre, Batum livasının Arhave nahiyesine bağlıydı. Köyde bennak vergisi ödeyen 44 erkek, mücerrede vergisi ödeyen 7 erkek ve ispenç vergisi ödeyen 28 erkek kaydedilmiştir. Vergiye tabi buğday, darı ve kendir tarımı ile bağcılık, Şarapçılık ve arıcılık yapılıyor, meyve yetştiriliyor ve domuz besleniyordu.[12] 1876 Trabzon vilayeti salnamesine göre bu yerleşim, Trabzon vilayetinin Lazistan sancağının Arhavi kazasına bağlıydı. Nüfusu 78 hanede yaşayan 207 kişiden oluşuyordu. Ancak bu sayının sadece erkek nüfusunu ihtiva etme ihtimali bulunmaktadır. Köyde vergiye tabi hayvan varlığı olarak 13 keçi ve kotun, 3 at, 192 inek ve 4 öküz kaydedilmiştir.[13]
Gürcü general ve coğrafyacı Giorgi Kazbegi Lazeti bölgesine yaptığı gezi sırasında Arhave'den Vitze'ye deniz kıyısından yol gitmediğini, Arhavi Deresi boyunca iç kesime girdiklerin ve İakobiti (იაკობიტთი) köyünde bu derenin üç kola ayrıldığını yazmıştır.[14]
Yakoviti veya Yakobiti köyü, Birinci Dünya Savaşı yıllarında Rus idaresi sınırları içinde kalmıştır. Gürcü dilbilimci İoseb Kipşidze, 1917 yılında Lazistan bölgesine yaptığı araştırma gezisinde, İakoviti (იაკოვითი) şeklinde not ettiği köyde 16 hanede 126 kişinin yaşadığını yazmıştır.[15]
Yakoviti veya Yakobiti köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde, Rize vilayetinin Hopa kazasının Arhavi nahiyesine bağlıydı.[9] 1935 genel nüfus sayımında ise Çoruh vilayeti içinde aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 525 kişiden oluşuyordu. Bu tarihte Çoruh vilayeti Artvin ve Rize vilayetlerinin yerini almıştı.[16] Yakoviti veya Yakovit Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Kavak olarak değiştirilmiştir.[17] 1965 genel nüfus sayımında Gürgencik köyünün nüfusu 741 kişiden oluşuyordu ve bu nüfus içinde 401 kişi okuma yazma biliyordu.[18]
Kavakköy'de, 2014 yılında, mimari dokusunu korumuş 8 Laz evi, 15 serender ve 12 su değirmeni bulunmaktaydı.[19]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Köy; Artvin il merkezine 80 km, Arhavi ilçe merkezine 4 km uzaklıktadır.[20] Köy, şimdiki ismini 1993 yılında yıkılan Kavak Köprüsü'nden almıştır. Köyde Berzene Mahallesi bulunmaktadır.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2020 | 445[2] |
| 2019 | 449[2] |
| 2018 | 538[2] |
| 2017 | 458[2] |
| 2016 | 466[2] |
| 2015 | 510[2] |
| 2014 | 523[2] |
| 2013 | 519[2] |
| 2012 | 531[2] |
| 2011 | 547[2] |
| 2010 | 543[2] |
| 2009 | 534[2] |
| 2008 | 572[2] |
| 2007 | 550[2] |
| 2000 | 592[20] |
| 1990 | 820[20] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Kavakköy, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o "Artvin Arhavi Kavakköy Köy Nüfusu". Nufusune.com. 7 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ "İuri Siharulidze, Çaneti / Lazeti (ჭანეთი / ლაზეთი) 2 cilt, I. Cilt, Batum, 1977, s. 79". 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2024.
- ^ İrfan Aleksiva - İsmail Bucaklişi, Svacoxo - Laz Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2009, s. 28, ISBN 978-605-89094-0-3
- ^ ორი ოსმალური დავთარი ბათუმის შესახებ / Two Ottoman Defters About Batumi, Yayına Hazırlayan Zaza Şaşikadze, Tiflis, 2024, s. 294, ISBN 978-9941-33-756-7
- ^ İrfan Aleksiva - İsmail Bucaklişi, Svacoxo - Laz Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2009, s. 188, ISBN 978-605-89094-0-3
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 368, ISBN 9789157871117.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 621.
- ^ ,,კოლხური (მეგრულ-ლაზური) ენა", (Hazırlayanlar) Rusudan Amirecibi-Mullen (editör), Nana Danelia, İnga Gundua, Tiflis, 2006, s. 22. 19 Haziran 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 99940-61-43-7
- ^ ორი ოსმალური დავთარი ბათუმის შესახებ / Two Ottoman Defters About Batumi, Yayına Hazırlayan Zaza Şaşikadze, Tiflis, 2024, s. 10, ISBN 978-9941-33-756-7
- ^ ორი ოსმალური დავთარი ბათუმის შესახებ / Two Ottoman Defters About Batumi, Yayına Hazırlayan Zaza Şaşikadze, Tiflis, 2024, s. 164, 317, ISBN 978-9941-33-756-7
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 369, ISBN 9789157871117.
- ^ "Giorgi Kazbegi, Türkiye Gürcistan'ında Üç Ay: Bir Seyyahın Notları (სამი თვე თურქეთის საქართველოში:მოგზაურის ჩანაწერები), Batum, 1995, s. 130". 10 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2024.
- ^ "İoseb Kipşidze, "Çaneti'de Yolculuk" (ჭანეთში მოგზაურება), მოამბე / Bulletin, I. Cilt, Tiflis 1937, s. 155". 26 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2024.
- ^ 1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 384.
- ^ Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 333.
- ^ "1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 87" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Haziran 2024.
- ^ Ceyhun Akyol, Sinan Güner, Yener Oğan, Ekrem Aydın, Rahime Yüce, Tuncay Uluyurt (2014). "Kırsal Alanların Turizm Potansiyelinin Belirlenmesi – Artvin İli Arhavi İlçesi Örneği". dergipark.org.tr. 22 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2024.
- ^ a b c "Kavakköy Köyü". YerelNet.org.tr. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.