Soğucak, Arhavi
| Soğucak | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Soğucak Soğucak'ın Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Arhavi |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[3] İhtiyar heyeti[3] |
| Rakım | 1035 m |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 103 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08290 |
Soğucak, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Soğucak ile Dülgerli köylerinin ortak eski adı Potocuri'dir.[4] Bir Laz köyü olan Potocuri (პოტოჯური), Türkçeye "Potocur" şeklinde girmiştir. Nitekim 1835 tarihli Arhavi nüfus defteri ile 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesi ve 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Potocur (پوطوجور) olarak geçer.[5][6][7] Kayıtlarda Soğucak köyü Potocur-i Ulya (Yukarı Potocuri), Dülgerli köyü de Potocur-i Süfla (Aşağı Potocuri) şeklinde yazılmıştır. Yukarı Potucuri adı Lazca Jilen Potocuri (ჟილენ პოტოჯური) olarak bilinir.[8]
Potocuri'nin bulunduğu Lazeti bölgesi, Antik Çağ'da Kolheti Krallığı'nın sınırları içinde bulunuyordu. Osmanlılar, Trabzon İmparatorluğu'nu 1461'de ortadan kaldırdıktan sonra, 1547 yılında bu bölgeyi de tamamen ele geçirmiştir.[9] Arhavi bölgesi, erken Osmanlı kayıtlarında Trabzon sancağına bağlı Arhavi kazası sınırları içinde yer alıyordu. Arhavi kazası, "Arhavi-Laz", "Gönye", "Vilayet-i İskele" ve "Vilayet-i Bağobit" nahiyelerinden oluşuyordu.[10]
Yukarı Potocuri köyü, 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde Aşağı Potucuri köyüyle birlikte kaydedilmiştir. Bu salnameye göre Potocuri, Trabzon vilayetinin Lazistan sancağında Hopa kazasının Arhavi nahiyesine bağlıydı. Nüfusu 177 hanede yaşayan 464 kişiden oluşuyordu. Ancak bu sayının sadece erkek nüfusunu ihtiva etme ihtimali de bulunmaktadır. Köyde vergiye tabi hayvan varlığı olarak 326 koyun ve keçi, 508 inek ve 4 öküz kaydedilmiştir.[11]
Yukarı Potocuri köyü, Birinci Dünya Savaşı yıllarında Rus idaresi sınırları içinde kalmıştır. Gürcü dilbilimci İoseb Kipşidze, 1917 yılında Lazistan bölgesine yaptığı araştırma gezisinde köyün adını "Potocur Ulya" şeklinde not etmiştir.[12]
Yukarı Potocuri köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesine "Potocur-i Ulya" adıyla Rize vilayetinin Hopa kazasının Arhavi nahiyesine bağlı bir köydü.[7] 1935 genel nüfus sayımında "Potucurulya" olarak kaydedilmiş olan yerleşme, Rize ve Artvin vilayetlerinin yerine kurulmuş olan Çoruh vilayetinin Hopa kazasına bağlı Arhavi nahiyesinin köylerinden biriydi ve nüfusu 456 kişiden oluşuyordu.[13] Potocuri veya Potocur Türkçe olmadığı için Yukarı Potocuri köyünün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Soğucak olarak değiştirilmiştir.[14] 1965 genel nüfus sayımında Soğucak köyünün nüfusu 374 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 136 kişi okuma yazma biliyordu.[15]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Soğucak köyü, Arhavi ilçe merkezine 25 km uzaklıktadır.[16] Soğucak köyünde kayıtlı 712 kişi bulunmaktadır. Bununla birlikte köyde yaz döneminde 28 hane, sürekli 8 hane ikamet etmektedir. Soğucak'ta dokusu bozulmamış 9 ev 9 serender ve 2 adet su değirmeni bulunmaktadır. Geniş bir merası ve şelalesi bulunan köyde Geleneksel Yeşil Yayla Festivali etkinlikleri de düzenlenmektedir.[17] Köyde Kusleta ve Naplat Mahalleleri bulunmaktadır.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2020 | 103[2] |
| 2019 | 126[2] |
| 2018 | 138[2] |
| 2017 | 65[2] |
| 2016 | 69[2] |
| 2015 | 76[2] |
| 2014 | 88[2] |
| 2013 | 112[2] |
| 2012 | 63[2] |
| 2011 | 66[2] |
| 2010 | 63[2] |
| 2009 | 63[2] |
| 2008 | 67[2] |
| 2007 | 37[2] |
| 2000 | 66[16] |
| 1990 | 154[16] |
| 1985 | 198[16] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Soğucak, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o "Artvin Arhavi Soğucak Köy Nüfusu". Nufusune.com. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2013, s. 221, ISBN 978-605-5708-85-6.
- ^ Kenan Aydın, "Arhavi Kazasında İskân ve Nüfus (1583-1681/1682)", Ankara, 218. Yüksek lisans tezi
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 366, ISBN 9789157871117.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 621.
- ^ İrfan Aleksiva - İsmail Bucaklişi, Svacoxo - Laz Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2009, s. 182, ISBN 978-605-89094-0-3
- ^ ,,კოლხური (მეგრულ-ლაზური) ენა", (Hazırlayanlar) Rusudan Amirecibi-Mullen (editör), Nana Danelia, İnga Gundua, Tiflis, 2006, s. 22. 19 Haziran 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 99940-61-43-7
- ^ Kenan Aydın, "Arhavi Kazasında İskân ve Nüfus (1583-1681/1682)", Ankara, 2018. Yüksek lisans tezi
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 367, ISBN 9789157871117.
- ^ "İoseb Kipşidze, "Çaneti'de Yolculuk" (ჭანეთში მოგზაურება), მოამბე / Bulletin, I. Cilt, Tiflis 1937, s. 155". 26 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2024.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 312" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Ağustos 2021.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 480". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2021.
- ^ "1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 87" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Haziran 2024.
- ^ a b c d "Soğucak Köyü". YerelNet.org.tr. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
- ^ ""Soğucak Köyü (Potocur)" - Arhavizyon". 5 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2021.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Yerelnet4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Soğucak, Arhavi için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft