Naime Sultan
| Fatıma Naime Sultan | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 3 Eylül 1876 Dolmabahçe Sarayı, İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 1945 (68–69 yaşında) Tiran, Arnavutluk |
| Eş(ler)i | Mehmed Kemaleddin Paşa İşkodralı Celaleddin Paşa |
| Çocuk(lar)ı | Sultanzade Mehmed Cahid Bey Adile Hanımsultan |
| Hanedan | Osmanlı Hanedanı |
| Babası | II. Abdülhamid |
| Annesi | Bidâr Kadınefendi |
| Dini | İslam |
Fatıma Naime Sultan (d. 3 Eylül 1876, - ö. 1945), Sultan II. Abdülhamid'in ve Bidâr Kadınefendi'nin kızı.
Erken dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Naime Sultan 3 Eylül 1876'da babasının tahta geçmesinden dört gün sonra Dolmabahçe Sarayı [1]'nda doğdu.[2][3] Babası II. Abdülhamid, I. Abdülmecid ve Tirimüjgan Kadın'ın oğluydu.[4] Annesi Çerkeşli Bidâr Kadınefendi,[5][6] babasının dördüncü çocuğu, üçüncü kızı ve annesinin en büyük çocuğuydu. Kendisinden iki yaş küçük bir erkek kardeşi Mehmed Abdülkadir Efendi vardı.[7][8]
Abdülhamid, tahta çıkışından dört gün sonra doğduğu için ona "Benim veliaht kızım" derdi. Adını merhum halası, Tirimüjgan'ın ilk ve tek kızı ve babasının ablasından almıştır.[9] Abdülhamid'in 7 Nisan 1877'de buraya taşınmasından sonra, 1877'de Naime ve imparatorluk ailesinin diğer üyeleri Yıldız Sarayı'na yerleşti.[10][11]
Naime piyano çalmayı severdi. Küçük üvey kız kardeşi Hamide Ayşe Sultan ile birlikte François Lombardi'den çalmayı öğrenmişti.[12] Alman İmparatoriçesi Schleswig-Holstein'lı Augusta Victoria (II. Wilhelm'in eşi) İstanbul'u ziyaret ettiğinde Naime, piyanosunda Alman müziği çalarak onu eğlendirdi.[13]
Mısır Hıdivi olan Abbas Hilmi Paşa Naime Sultan'a evlenme teklif etti. Ancak Abdülhamid bu evliliği siyasi gerekçelerle onaylamadı.[14]
İlk evlilik
[değiştir | kaynağı değiştir]1898'de Abdülhamid, Osman Nuri Paşa'nın oğlu Mehmed Kemaleddin Paşa ile evliliğini ayarladı. Kemaleddin'in ağabeyi Nureddin Paşa, Naime'nin ablası Zekiye Sultan ile evlenmişti. Ortaköy'de prenses Zekiye'nin hanesinin yanına bir köşk yaptırılır, iki binaya da eskiden "İkiz Köşkler" denirdi.[15][5]
Evlilik 17 Mart 1898'de Yıldız Sarayı'nda gerçekleşti.[16] Gazi Osman Paşa, Prenses Naime'ye bir taç gönderirken Abdülhamid, yeni kayınvalidesine Abdülmecid Nişanı takdim etti. Hiçbir bakanın karısı bu nişanı almamıştı. Daha sonra Kemaleddin Bey paşa oldu.[17]
Naime Sultan'ın elbisesi, bir Avrupa düğününü yansıtmak istediği için beyazdı.[18] Bazı kişiler elbisesinin beyaz olmasını eleştirdi, çünkü o zamana kadar bütün prensesler, düğünlerinde kırmızı giyerlerdi. Ama Naime'nin isteği ve ısrarı üzerine onunki beyazdı.[17] İkisinin birlikte Ocak 1899 doğumlu Sultanzade Mehmed Cahid Bey adında bir oğlu ve 12 Kasım 1900 doğumlu bir kızı Adile Hanımsultan vardı.[16]
Kemaleddin'in ilişkisi ve boşanması
[değiştir | kaynağı değiştir]V. Murad'nın kızı Hatice Sultan, bitişiğindeki villadaki komşusu Sultan V. Murad'ın kızı, kocası Kemaleddin Paşa ile üç aydır bir ilişki yaşıyordu. Filizten Hanım'a göre ikisi, evlenebilmek için Naime'yi öldürmeye karar vermişlerdi.[19]
Ancak babası Bursa Valisi Kemaleddin Paşa'yı sürgündeyken korumakla görevlendirilen Semih Mümtaz, Naime'yi zehirlemeye yönelik bir komplodan hiç bahsetmemekte, Hatice Sultan ile Kemaleddin Paşa arasındaki ilişkinin mübadeleden ibaret olduğunu iddia etmektedir. Bahçe duvarına atılan aşk mektupları, Kemaleddin Paşa'nın fevri aşk mektupları... Hatice Sultan'ın, Paşa'nın mektuplarını çaldırdığını ve Sultan'ın kendisi için seçtiği zavallı kocanın intikamını almak için bilerek Sultan Abdülhamid'e ifşa ettirdiğini iddia ediyor.[20]
Ortaya çıkan skandal Abdülhamid'i kızdırdı. Önce Naime Sultan'ı kocasından boşattı. Sonra Kemaleddin Paşa'yı tüm askeri onurlarından mahrum etti ve onu Bursa'ya sürgüne gönderdi. Hatice'nin babası Murad şeker hastasıydı ve olayı duyunca yaşadığı sıkıntının şoku, kısa bir süre sonra ölümünü getirdi.[21]
İkinci evlilik
[değiştir | kaynağı değiştir]1904'te Kemaleddin Paşa'dan boşandıktan sonra Naime, 11 Temmuz 1907'de İşkodralı Celaleddin Paşa ile evlendi.[16][22][23]
1920'nin sonlarından başlayarak o zamanki Ankara hükûmeti, İstanbul merkezli iki istihbarat teşkilatı örgütledi, Müdafaa-i Milliye Grubu (Mim Mim Grubu, Milli Savunma Grubu), Karakol veya Teşkilatı grubu tarafından etkin bir şekilde bastırılmış olan kalıntılarını bir araya getirdi. Osmanlı başkentinin ikinci İngiliz işgali ve tamamen yeni ve ayrı bir organizasyon olan Felah grubu, silah, insan kaçakçılığı yapmak ve bilgi toplamak için eski İttihatçıları gözlemek ve gözetlemek için kurulmuştu.[24]
1924'te imparatorluk ailesinin sürgününde çift, Fransa'ya ve daha sonra ailesinin diğer üyeleriyle kısa bir süre İtalya'ya yerleşti. Daha sonra ikisi, Celaleddin Paşa'nın 1944'te öldüğü Tiran, Arnavutluk'a yerleşti.[22]
Ölüm
[değiştir | kaynağı değiştir]Kocasının ölümünden sonra yoksulluğa düşen Naime Sultan, 1945'te Tiran, Arnavutluk'ta II. Dünya Savaşı sırasında bir bombalamada öldü.[25] Oraya gömüldü.[16][26]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Bağce 2008, s. 21.
- ^ Brookes 2010, s. 159 r. 25.
- ^ Bağçe 2008, s. 21.
- ^ Adra, Jamil (2005). Genealogy of the Imperial Ottoman Family 2005. ss. 17.
- ^ a b Uluçay 2011, s. 254.
- ^ Brookes 2010, s. 279.
- ^ Uluçay 2011, s. 247.
- ^ Bağce 2008, s. 18.
- ^ Bağce 2008, s. 23.
- ^ Oriental Gardens: An Illustrated History. Chronicle Books. 1992. ss. 21. ISBN 978-0-811-80132-4.
- ^ NewSpot, Volumes 13-24. General Directorate of Press and Information. 1999.
- ^ Uru, Cevriye (2010). Sultan Abdülhamid'in kızı Zekiye Sultan'in Hayati (1872-1950). s. 6.
- ^ Bağce 2008, s. 28.
- ^ Sakaoğlu 2008, s. 689.
- ^ Brookes 2010, s. 159.
- ^ a b c d Adra, Jamil (2005). Genealogy of the Imperial Ottoman Family 2005. s. 25–26.
- ^ a b Brookes 2010, s. 160.
- ^ Bağce 2008, s. 47.
- ^ Brookes 2010, s. 116, 118 n. 89.
- ^ Brookes 2010, s. 118 n. 89.
- ^ Tezcan, Hülya (1992). 19. Yy Sonuna Ait Bir Terzi Defteri. Sadberk Hanım Müzesi. s. 41. ISBN 978-9-759-54573-4.
- ^ a b Sakaoğlu 2008, s. 691.
- ^ Uluçay 2011, s. 255.
- ^ Stanford Jay Shaw (2000). From Empire to Republic: The Turkish War of National Liberation, 1918-1923 : a Documentary Study. Turkish Historical Society. s. 1046. ISBN 978-975-16-1228-1.
- ^ Bağce 2008, s. 100.
- ^ Brookes 2010, s. 285.