Nohut (tür)

Nohut
Biyolojik sınıflandırma
Âlem:	Plantae;
Bölüm:	Magnoliophyta ; (Kapalı tohumlular);
Sınıf:	Magnoliopsida ; (İki çenekliler);
Takım:	Fabales;
Familya:	Fabaceae ; (Baklagiller);
Alt familya:	Faboideae;
Cins:	Cicer;
Tür:	C. arietinum;
İkili adlandırma
	Cicer arietinum; L.

Nohut (Cicer arietinum), baklagiller (Fabaceae) familyasının Faboideae alt familyasına ait Cicer cinsinden bir baklagil türü.

Özellikleri

Nohut sadece bir yıl büyüyen, tohumla çoğalan, Türkiye'de boyu 50 santimetreye varan bir bitkidir. Tohumlar bazen bej, bazen daha koyu renk ve hatta siyah olur.

Nohut yetiştirilmesi kolay bir bitkidir. Anadolu'da kıraç alanlarda yetiştirilir. Su kıtlığına iyi dayanır ve toprak kalitesine pek önem vermez. Hava yeterince sıcak olmazsa hasılat kötü olur.

Yaprakları 5 – 15 mm büyüklüğünde ve tomurcukları 30mm'ye kadar uzayabilir. Tohumları kurumadan yeşil olarak da yenebilir. Kurutulmuş nohut birçok yemekte kullanılır.

Tarih

Nohutun yabani atasının doğal dağılım alanı dışında iyi korunmuş en eski arkeobotanik kanıtı, modern Suriye'de bulunan Tell el-Kerkh bölgesinden gelmektedir ve MÖ yaklaşık 8400'e tarihlenmektedir.^[1] Oradan Akdeniz'in etrafına ve Hindistan'a yayılmıştır. Yabani nohut türünden bütün kültür nohutlarının gelişmiş olduğu düşünülür.

İçerikleri

Nohut pişmemiş hali ile hazım edilemeyen zehirli maddeler içerir^{[kaynak belirtilmeli]}. Bu yüzden içinde yumuşatıldıkları suyu kaynatmak için kullanmayıp, taze su kullanmak gerek. Genellikle İç Anadolu Bölgesi'nde yetişir.

Yemek türleri

Nohut bugün genelde kuru halde ya da konserve olarak satılır. Kuru nohutları yemek için kullanmadan evvel 12-24 saat suyun içinde bırakmak gerek. Nohut yemeğinin hafif gaz yapıcı bir etkisi vardır. Kış mevsiminin uzun geçtiği bölgelerde kırsal kesimde çok kullanılır. Etli nohut yemeğinin yanı sıra değişik yemeklerde de kullanılır. Çok besleyici özelliği vardır. Bazı yörelerde (Ör. Malatya)çok az bilinen küçük ve renkli cinsleri de yetiştirilip özel yemeklerde kullanılır.

Türkiye'de ve yakın doğunun diğer ülkelerinde nohut kavrularak leblebi yapılır. Köylerde nohut bir gece önceden ıslatılarak metal tepsilerde tula birlikte kavrularak da yenir.

Nohut protein açısından zengindir. Nohut, humus yapımında kullanılan ve ıslatılıp otlar ve baharatlarla kaba bir şekilde öğütüldükten sonra köfte yapılıp kızartıldığında falafel olarak kullanılan Akdeniz ve Orta Doğu mutfaklarının temel bir bileşenidir.

En çok üretildiği ülkeler Türkiye, Kuzey Afrika, Meksika, Hindistan, Pakistan ve İspanya 'dır.