Mercimek

Mercimek
Biyolojik sınıflandırma
Âlem:	Plantae;
Bölüm:	Magnoliophyta;
Sınıf:	Magnoliopsida;
Takım:	Fabales;
Familya:	Fabaceae;
Cins:	Lens;
Tür:	L. culinaris;
İkili adlandırma
	Lens culinaris;

Mercimek (Lens culinaris), baklagiller (Fabaceae) familyasında yer alan Lens cinsine dahil, mercek şeklindeki tohumları için yetiştirilen otsu bir bitki türüdür. İnsanlık tarihinin en eski besin kaynaklarından biri olan mercimek, Anadolu, Orta Doğu ve Balkanlar mutfağında temel gıda maddesi olarak önemli bir yere sahiptir.^[1]

Yüksek protein oranı, lifli yapısı ve besin değeri nedeniyle hem vejetaryen beslenmede hem de geleneksel mutfaklarda yaygın olarak tüketilir.

Çeşitleri ve Özellikleri

Mercimekler, tohumlarının boyutuna, rengine ve kabuk yapısına göre sınıflandırılır. Pişirme süreleri ve kullanım alanları bu fiziksel özelliklere göre değişiklik gösterir.^[1]

Kahverengi mercimek

Genellikle küçük taneli olan bu tür, kendine has tatlımsı bir aromaya sahiptir. Pişirildiğinde şeklini koruma eğilimindedir ve çok fazla yumuşamaz. Bu özelliği nedeniyle, pürelerden ziyade tane tane kalması istenen salatalarda ve sulu yemeklerde tercih edilir. Arap mutfağında yaygın olarak yapılan Müceddere yemeğinin ana malzemesidir.

Kırmızı mercimek

Kahverengi veya yeşil mercimeğin kabuğunun soyulmasıyla elde edilen iç mercimektir. Kabuksuz olduğu ve nişasta oranı yüksek olduğu için pişirildiğinde hızla yumuşar ve dağılır. Bu yapısal özelliği onu çorbalar, püreler ve köfteler için ideal kılar. Türk mutfağındaki en yaygın kullanım şekli Mercimek çorbasıdır.

Sarı mercimek

Kırmızı mercimek gibi kabuksuz olan bu türün rengi daha sarımtıraktır ve fındığı andıran hafif bir tada sahiptir. Pişme süresi kısadır ve kolayca dağılır. Genellikle püre yapımında ve çorbalarda kullanılır.

Yeşil mercimek

Boyut olarak diğerlerinden daha büyük olabilen yeşil mercimek, pişirildiğinde formunu en iyi koruyan türlerden biridir. Aromaları içine çekme kapasitesi yüksektir. Tadı hafifçe fındığı andırır. Kabuklu yapısı nedeniyle pişme süresi kırmızı mercimeğe göre daha uzundur. Salatalarda, erişteli yemeklerde ve börek içlerinde yaygın olarak kullanılır.

Besin Değeri

Mercimek, bitkisel protein açısından oldukça zengindir. Ayrıca folat, demir, potasyum ve çinko gibi mineralleri barındırır. Yüksek lif içeriği sindirim sistemini destekler. 100 gram pişmiş mercimek yaklaşık 116 kalori ve 9 gram protein içerir.^[2]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ ^a ^b "Alternative Field Crops Manual: Lentil" (İngilizce). Purdue University. Erişim tarihi: 12 Mart 2025.
^ "Lentils, mature seeds, cooked, boiled, without salt" (İngilizce). U.S. Department of Agriculture (USDA). Erişim tarihi: 12 Mart 2025.

Dış bağlantılar

Mercimek Üretim ve İhracat İstatistikleri (İngilizce)

Sebze ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[Purdue-1] "Alternative Field Crops Manual: Lentil" (İngilizce). Purdue University. Erişim tarihi: 12 Mart 2025.

[2] "Lentils, mature seeds, cooked, boiled, without salt" (İngilizce). U.S. Department of Agriculture (USDA). Erişim tarihi: 12 Mart 2025.

[1]

[2]