Arpacık, Yusufeli
| Arpacık | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Arpacık Arpacık'ın Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Yusufeli |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[3] İhtiyar heyeti[3] |
| Rakım | 1612 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 123 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08820 |
Arpacık, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Arpacık köyünün eski adı Türkçe kaynaklarda Osha (اوسخە) olarak geçer. Bu yer adı Gürcüce Otsha'dan (ოცხა) değişime uğramıştır. Nitekim bu yerleşim merkezi gibi, Ahalsihe livasındaki Otsha köyü de 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde Osha (اوسخە) biçiminde yazılmıştır.[4][5]
Otsha köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alıyordu. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılda, 1549 tarihli Gürcistan seferinin ardından Gürcülerden ele geçirmiştir. Köydeki eski kilise bu dönemden kalmış olmalıdır..[6]
Otsha, 1555 yılında Erzurum eyaletinde Tortum sancağının İşhan nahiyesinin köylerinden biriydi. Nüfusu 20 Hristiyan haneden oluşuyordu. 1574 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterinde köy Oltu livasının Anzavi nahiyesine bağlıydı ve nüfusu, 1'i Müslüman olmuş 16 haneden oluşuyordu.[7][8] Çıldır Eyaleti'nin 1694-1732 dönemini kapsayan Osmanlı cebe defterinde de Osha (اسخە) şeklinde geçer. Bu sırada aynı idari konuma sahip olan köyün hasılası Hicri 1121 (1709/1710) tarihinde 5.000 akçe, Hicri 1127 (1715) tarihinde 6.000 akçe idi.[9] Bu yerleşim merkezi, 1835 nüfus tespiti sırasında, Çıldır Eyaleti'nin Oltu sancağına bağlıydı. Askere alma ve vergi belirleme amacıyla sadece erkek nüfusunun tespit edildiği bu sırada köydeki 8 hanede 14 erkek bulunuyordu. Köyün toplam nüfusunun ise, erkek sayısının iki kadı olduğu söylenebilir.[10]
Otsha köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Osha (اوسخە) adıyla Artvin vilayetinin Yusufeli kazasının Erkinis nahiyesine bağlıydı.[11] Otsha 1933 tarihli köy listesinde Erzurum vilayetine bağlı Yusufeli kazasının bir köyü olarak geçer.[12] Daha sonra İşhan köyüne bir mahalle olarak bağlanmış, 1995 yılında yeniden ayrı bir köye dönüştürülmüştür. Bu arada Osha Türkçe olmadığı için köyün adı Arpacık olarak değiştirilmiştir.
Otsha'nın Hristiyan nüfusundan kalma köy kilisesi, Arpacık yerleşiminin 1,5 km güneyinde yer alır. Bu kiliseden geriye kiremit kırıkları ve kireç harçlı duvar parçaları kalmıştır.[13][14]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Arpacık köyü, Artvin il merkezine 121 km, Yusufeli ilçe merkezine 25 uzaklıktadır.[15]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 123[2] |
| 2020 | 132[2] |
| 2019 | 137[2] |
| 2018 | 135[2] |
| 2017 | 137[2] |
| 2016 | 135[2] |
| 2015 | 133[2] |
| 2014 | 142[2] |
| 2013 | 145[2] |
| 2012 | 141[2] |
| 2011 | 139[2] |
| 2010 | 138[2] |
| 2009 | 136[2] |
| 2008 | 140[2] |
| 2007 | 121[2] |
| 2000 | 131[15] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arpacik, Turkey Page". Fallingrain.com. 1 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Yusufeli Cevizlik Köy Nüfusu". Nufusune.com. 21 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი: გამოკვლევა: წიგნი III), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt, III. Cilt (1958), s. 162, 599-600". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2025.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 82.
- ^ Tao-Klarceti: Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი: ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 97, ISBN 978-9941-478-17-8.
- ^ Taner Artvinli, Yusufeli Külliyâtı, İstanbul, 2013, 2 cilt, I. cilt, s. 313, ISBN 9786058624818.
- ^ Tao (ტაო), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 77. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (ჩილდირის ვილაიეთის ჯაბა დავთარი : 1694-1732 წწ.), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, Sıra no: 286, 377
- ^ Tao (ტაო), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 81. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 83.
- ^ Köylerimiz. İstanbul: Dahiliye Vekâleti. 1933. s. 597. 1 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2022.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 97, ISBN 9789941478178.
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2017, s. 58 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
- ^ a b "Arpacık Köyü". YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.