Pandeizm
 | Bu madde, İngilizce Vikipedi'de yer alan aynı konulu maddeden Türkçeye çeviri yapılarak genişletilebilir. Başlıca çeviri yönergeleri için [genişlet] düğmesine tıklayınız.
|
| Bu madde, Almanca Vikipedi'de yer alan aynı konulu maddeden Türkçeye çeviri yapılarak genişletilebilir. Başlıca çeviri yönergeleri için [genişlet] düğmesine tıklayınız.
|
| Deizm |
|---|
| dizisinin bir parçası |
| Dinsizlik |
|---|
| dizisinin bir parçası |
| Tanrı |
|---|
| dizisinin bir parçası |
Pandeizm, panteizmin deistik formudur veya deizmin panteistik formudur.
Deizm (yaradancılık), 17. ve 18. yüzyılda İngiltere, Fransa ve Amerika Birleşik Devletleri'nde belirginleşmiş bir felsefi akımdır.
Panteizm ya da tümtanrıcılık (doğatanrıcılık-kamutanrıcılık) ise evrenin bütününü Tanrı olarak kabul eden felsefî görüştür. Panteizm'de, her şey tanrının bir parçası olarak kabul edilir, Tanrı her şeydir ve her şey Tanrıdır. Panteizme göre Tanrı'nın evrenden ayrı ve bağımsız bir varlığı yoktur. Tanrı doğada, nesnelerde, insan dünyasında vardır. Her şey Tanrı'dır. Pandeizm hakkında en kapsamlı kitap 1910 yılında Max Bernhard Weinstein tarafından yazılmıştır.
Deistler genelde doğaüstü olayları (kehanet veyahut da mucizeler), yaradanın dinlerle olan bağını, kutsal metinleri ve ortaya çıkmış tüm dinleri reddederler. Bunun yerine; deistler doğru dini inanışların insan mantığında ve doğal Dünya'nın kanunlarında görmeyi tercih ederler. Bu doğrultuda da; var olan tek bir tanrının ya da üstün varlığı kabul ederler. Ancak pandeistler, evrenden ayrı bir olgunun varlığını kabul etmezler. Tanrı evrenle bir bütündür.
Farklı yazarlar, İtalyan teolog Giordano Bruno'yu bir tür Pandeist olarak tanımlamıştır.[1][2][3][4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Max Bernhard Weinstein, Welt- und Lebensanschauungen, Hervorgegangen aus Religion, Philosophie und Naturerkenntnis ("World and Life Views, Emerging From Religion, Philosophy and Perception of Nature") (1910), page 321.
- ^ Corey S. Powell, "Defending Giordano Bruno: A Response from the Co-Writer of 'Cosmos' 16 Kasım 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", Discover, March 13, 2014: "Bruno imagines all planets and stars having souls (part of what he means by them all having the same "composition"), and he uses his cosmology as a tool for advancing an animist or Pandeist theology."
- ^ Michael Newton Keas (2019). UNbelievable: 7 Myths About the History and Future of Science and Religion. ss. 149-150.
- ^ David Sessions, "How 'Cosmos' Bungles the History of Religion and Science 7 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", The Daily Beast, 03.23.14: "Bruno, for instance, was a 'pandeist', which is the belief that God had transformed himself into all matter and ceased to exist as a distinct entity in himself."
