Pre-Samnitçe
| Pre-Samnitçe | |
|---|---|
| Ön-Samnitçe | |
| Ana dili olanlar | İtalya |
| Bölge | Campania |
| Dönem | MÖ 6-5. yüzyıl |
| Dil ailesi | Hint-Avrupa
|
| Dil kodları | |
| ISO 639-3 | Yok |
| Glottolog | pres1240[1] |
Pre-Samnitçe, Ön-Samnitçe veya Samnit öncesi dil; İtalya, Campania'da konuşulmuş antik bir İtalik dildir. "Pre-Samnit" ismi, Oskanca konuşan Samnitlerin bölgeyi kolonize etmesinden önce orada konuşulan dili ifade eder.[2] Yaklaşık MÖ 500 yıllarından kalma birkaç yazıtla[2] kaydedilmiştir.[3] Osko-Umbriya dil grubuna aittir ve Oskanca ile yakından ilişkili olabilir ancak Oskancada olmayan bazı arkaik özellikler göstermektedir.[4] Fakat, eldeki veriler Pre-Samnitçenin Oskanca veya diğer Osko-Umbriya dilleriyle olan ilişkisinin kesin olarak belirlenebilmesi için çok yetersizdir.
Örnek metin
[değiştir | kaynağı değiştir]Aşağıdaki metin, Tortora'da bulunan bir Pre-Samnitçe yazıtın önerilen yeniden oluşturmasıdır:[5]
"[πον/πονν]ει ι[ι]οϝιιοι
fεfικεδ [ε]κ[υ] ρε[κ]
[τ]ισυμαδ αματες
[ν]ε πυσμοι αυνοι ϝι[τλοι]
[ε]ντρο[σ]δ οσερϝια[τοδ]
[2]ενς [ν]ει ϙοβετι[ϝ]το α [h]ιρνενι[α]
[ν]οι ϝολαισυμος fυfϝοδ ο fρι
ϙτο[ς] αστ εσ[μ]ι τερμανι[ν]
[πραι]τοϝτιδ νεπ ιες
σ[ϝ]εδ ϝολος fυfυϝοδ
νεπ ιστα[κ] ιοσϙτοδ
αα [h]ιρνενια"
Önerilen çevirisi:[6]
"Ne zaman biri Jovius'a (bir yaşındaki bir kuzu) kurban ettiğinde, onlar çok haklı olarak şöyle karar verdiler: Hiç kimse konuşarak bu bir yaşındaki kuzunun bağırsaklarını gözlemlemeyecek; hiç kimse vazoda veya kusursuz kızarmış (bağırsaklar) üzerinde söz söyleyerek içki içmeyecek; ve şehrin önündeki bu sınır tabelasında hiç kimse bu kusursuz (bağırsaklar) üzerine içki içmeyecek veya bu vazoya et suyu dökmeyecek."
Tortora yazıtlardan yeniden oluşturulmuş başka bir metin şöyledir:[7]
[5]ειι[.]οϝιιοι…[--
--]fεfικεδ[.]κ[.]ρε.[--
--]ισυμαδαματεσ[--
--]επυσμοιαυνοιϝι[--
--]ντρο[.]δοσερϝια[--
[2]ενσ[.]ειϙοβετι[.]τοα[.]ιρνενι[
--]οιϝολαισυμοσfυfϝοδο(vacat)fρι[?]
ϙτο[..]αστεσ[.]ιτερμανι[--
--]τοϝτιδνεπιεσε[--
--]σ[.]εδϝολοσfυfυϝοδ
νεπιστα[.]ιοσϙτοδ[--
--]αα[.]ιρνενια
[4-5]νια[.]ε[.]ιι[?]υ[.]αμ[.]υουϝ[6-9]
Muhtemelen Capua'dan olan başka bir Pre-Samnitçe yazıtı şöyledir:[8]
niumsies tanunies est paplam tens atriiam fufuhud niumsis tanunis eises ulsu dunum dedum
Orijinal metin Oskan alfabesinde boşluksuz bir şekilde yazılmıştır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, (Ed.) (2017). "Pre-Samnite". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
- ^ a b Sabellian Languages, R. E. Wallace, in The Ancient Languages of Europe, Ed. R. D. Woodward.
- ^ Formations of the perfect in the Sabellian languages with the Italic and Indo-European background. D. Piwowarczyk.
- ^ Sabellian Demonstratives: Forms and Functions, Emmanuel Dupraz.[sayfa belirt]
- ^ Calabrese, Matteo (1 Ocak 2021). "The sacred law from Tortora". Latomus. 25 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi19 Şubat 2025.
- ^ Calabrese, Matteo (1 Ocak 2021). "The sacred law from Tortora". Latomus. 25 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi19 Şubat 2025.
- ^ Calabrese, Matteo (1 Ocak 2021). "The sacred law from Tortora". Latomus. 25 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi19 Şubat 2025.
- ^ Ignasi-Xavier Adiego, Lajara. Some remarks on the new Opic "Pre-Samnite" inscription of Niumsis Tanunis ( corrected proofs).
Ek kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Xavier-Adiego, Ignacio. " Niumsis Tanunis'in yeni Opic ("Pre-Samnite") yazıtı hakkında bazı açıklamalar 25 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ”. İçinde: Incontri linguistici 38, 2015, 125-138.