Pullar üzerinde kimya
,_French_chemist_and_microbiologist)_small_resolution.jpg)
Pullar üzerinde kimyanın tasviri, 1923 yılında kimyager ve mikrobiyolog Louis Pasteur'u anmak için basılan bir dizi Fransız pulu ile başladı.[1] Bir başka erken dönem kimya pulu ise botanikçi ve kimyager Herman Boerhaave'yi betimliyordu.[2] Pullar üzerinde kimyanın tasviri, kimya eğitimine[3][4] ve halkın bilimi anlamasına katkıda bulunmaktadır.[5][6]
Kapsam
[değiştir | kaynağı değiştir]Kimyasal pul, aşağıdaki özelliklerden bir veya daha fazlasına sahiptir:
- Kimya alanında önemli çalışmalar yapmış bir kimyager veya çok yönlü bilim insanını tasvir eder.
- Periyodik tablo gibi bir kimyasal kavramı veya cam laboratuvar malzemeleri gibi kimya alanındaki bir nesneyi tasvir eder.
- Bir kimyasal elementi,[7] atomu,[8] molekülü, sembolü veya formülü tasvir eder.
- Uluslararası kongre veya kimya alanında uluslararası yıl gibi bir kimya etkinliğini anar.[9]
- IUPAC veya Amerikan Kimya Topluluğu gibi bir kimya kurumunun yıldönümünü kutlar.[10]
- Kimya eğitimi sürecini veya öncelikle kimya araştırması veya eğitimi için kullanılan bir binayı tasvir eder.
Pullar, fiziksel, analitik,[11] spektroskopik,[12] organik[13] veya inorganik gibi kimyanın belirli bir alanını tasvir edebilir.
Aşağıdaki türdeki materyaller hariç tutulur (ancak kimyasal pul meraklıları tarafından da toplanabilirler):
- Posta kağıtları,[14] örneğin kimyager resimli ve kimya ile ilgili olmayan bir pulun yapıştırılmış olduğu bir kartpostal
- Cinderella, yerel, özel veya kişisel basımlar, yani resmi olmayan pullar
- Posta pulları olmayan pullar, örneğin gelir pulları[15]
- Var olmayan/tanınmayan ülkeler tarafından basılan ve/veya gerçek posta gereksinimlerini aşan pullar
Örnekler
[değiştir | kaynağı değiştir]Kimyagerler
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Alfred Nobel, İsveç, 1946 -
Pierre Curie, SSCB, 1956 -
Dmitri Mendeleev, SSCB, 1969 -
A.I. Virtanen, Finlandiya, 1980 -
Marie Curie, Arnavutluk, 1989
.jpg)
Bireysel olarak kimyagerleri tasvir eden pullar, genellikle ülkeler tarafından önemli ulusal kimyagerlerinin doğum veya ölüm yıldönümlerini anmak için basılır,[16] örneğin Rusya'nın Dmitri Mendeleev'i anmak için bastığı pullar gibi. Örnekler yukarıdaki galeride gösterilmiştir. Bazı ülkeler, Marie Curie[17][18] veya Alfred Nobel gibi uluslararası üne sahip kimyagerleri tasvir eden pullar da basmıştır.
Kimyasal kavramlar ve nesneler
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Kimya endüstrisi, ABD, 1951 -
Rutherford Saçılması, SSCB, 1971 -
Cam laboratuvar malzemeleri, ABD, 1976 -
Nükleer fisyon, Batı Almanya, 1979
.jpg)
Kimyasal bir kavramı veya nesneyi tasvir eden pullar, bazen bu kavramı veya nesneyi icat eden kimyagerin portresiyle birleştirilerek, genellikle normal pullar yerine hatıra pulları olarak basılır. Örnekler yukarıdaki galeride gösterilmiştir: 1951 tarihli, kimya endüstrisini tasvir eden ve aynı zamanda Amerikan Kimya Topluluğu'nun elmas yıldönümünü kutlayan bir Amerikan pulu,[10] 1971 tarihli, Rutherford Saçılımını tasvir eden bir Sovyet pulu, 1976 tarihli, laboratuvar cam eşyalarını tasvir eden bir Amerikan pulu ve 1979 tarihli, nükleer fisyonu tasvir eden ve aynı zamanda Otto Hahn'ın 1944 Nobel Kimya Ödülü'nü anan bir Batı Alman pulu gibi.
Kimyasal elementler, semboller, formüller, kuruluşlar ve olaylar
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Benzen, Batı Almanya, 1964 -
IUPAC, SSCB, 1965 -
Altın, Özbekistan, 2008 -
Tellür elektron kabuğu, Romanya, 2011 -
Uluslararası Kimya Yılı, Endonezya, 2011
_1964,_MiNr_440.jpg)
Kimyasal sembol veya formülü tasvir eden pullar, genellikle bu sembol veya formülle en çok ilişkilendirilen kimyagerle birlikte tasvir edilir. Örnekler yukarıdaki galeride gösterilmektedir: August Kekulé ile ilişkili benzen yapısını gösteren 1964 Batı Almanya pulu, 1965 Moskova'daki IUPAC toplantısını anmak için basılan 1965 Sovyet pulu, altın elementini gösteren 2008 Özbekistan pulu, tellürün elektron yapısını ve kimyager F.J. Müller'i tasvir eden 2011 Endonezya pulu ve Uluslararası Kimya Yılı için basılan 2011 Endonezya pulu gibi.
Yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kimyagerler Edgar Heilbronner ve Foil Miller, 1998 yılında (2004 yılında yeniden basılan) A philatelic ramble through chemistry ("Kimya Üzerine Filatelik Bir Gezi") adlı kitabı yayınladılar[19] ve kitap iyi eleştiriler aldı.[20][21][22][23] Bundan önce, Foil Miller ve George Kauffman, The Journal of Chemical Education dergisinde Alfred Nobel ve Nobel Kimya Ödülü sahipleri hakkında bir dizi makale yayınlamışlardı.[24][25][26][27]
Daniel Rabinovich, Uluslararası Kimya Yılı,[17] Uluslararası Birim Sistemi,[28] Uluslararası Periyodik Tablo Yılı,[29] Roald Hoffmann[30] hakkında makaleler yayınlayan ve kimya bölümlerine ve kimya konferanslarında bu konu hakkında sunumlar yapan, bu alandaki önde gelen yazarlardan biridir.[31]
Amerikan Topikal Derneği'nin Kimya ve Fizik Pulları Çalışma Birimi (CPOSSU - The Chemistry and Physics on Stamps Study Unit), 1979'dan beri üyelerine yönelik Philatelia Chimica et Physica dergisini yayınlamaktadır.[32]
Kimya pullarının yeni baskılarının listesi, aylık Scott Pul dergisinde ve Linn's Stamp News'de yer almaktadır; ayrıca Ekim 2010'dan bugüne kadar Bilim ve Teknoloji bölümünde çevrim içi olarak da mevcuttur.[33]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Klickstein, Herbert S.; Leicester, Henry M. (1947). "Philately - A Chapter in the History of Chemistry". Journal of the History of Medicine and Allied Sciences. 2 (3). ss. 337-378. doi:10.1093/jhmas/ii.3.337. PMID 20266807.
- ^ Schaeffer, H.F. (May 1934). "Philately serves chemistry". Journal of Chemical Education. 11 (5). s. 259-266. Bibcode:1934JChEd..11..259S. doi:10.1021/ed011p259.
- ^ Rappoport, Zvi (1992). "Chemistry on Stamps (Chemophilately)". Accounts of Chemical Research. Cilt 25. s. 24-31. doi:10.1021/ar00013a004.
- ^ Schreck, James O. (April 1986). "Postage Stamps as a Teaching Tool in Chemistry". Journal of Chemical Education. 63 (4). s. 283-287. doi:10.1021/ed060p128.
- ^ Yardley, Christopher B. (2015). The representation of science and scientists on postage stamps (PDF). Canberra: ANU Press. ISBN 978-19250-2178-3.
- ^ Krall, Madison A.; Parks, Melissa M.; Krebs, Emily; Mann, Benjamin W.; Maison, Kourtney; Jensen, Robin E. (2022). "Chemistry in the mail: Stamps from around the globe and public science communication in the twentieth century". Public Understanding of Science. 31 (2). ss. 136-151. doi:10.1177/09636625211032465. PMID 34319183.
- ^ Norkus, Povilas; Norkus, Eugenijus; Vaitaitis, Albert P. (2007). "Chemistry in philately 1. Symbols of chemical elements". Chemija. 18 (4). s. 21-33.
- ^ Morgan, Michael A. (2006). "A Postage Stamp History of the Atom, Part II: The Quantum Era". Philatelia Chimica et Physica. 28 (1). s. 35-43.
- ^ Rabinovich, Daniel (2014). "The International Year of Crystallography (2014): A Philatelic Celebration". Chemistry International. 36 (6). s. 39-42. doi:10.1515/ci-2014-0636
.
- ^ a b Lovell, Jeffrie H. "American Chemical Society Issue". Smithsonian National Postal Museum. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2024.
- ^ Ullman, Alan H. (June 1982). "Analytical Chemists on Postage Stamps". Analytical Chemistry. 545 (7). ss. 780A–785A. doi:10.1021/ac00244a001. PMID 7049000.
- ^ Miller, Foil A. (May 1983). "The History of Spectroscopy as Illustrated on Stamps". Applied Spectroscopy. 37 (3). s. 219-225. Bibcode:1983ApSpe..37..219M. doi:10.1366/0003702834634488.
- ^ Schreck, James O. (August 1989). "Organic Chemistry on Postage Stamps". Journal of Chemical Education. 66 (8). s. 624-630. Bibcode:1989JChEd..66..624S. doi:10.1021/ed066p624.
- ^ Miller, Rick (14 Ocak 2012). "Postal stationery offers collecting variety". Linns Stamp News. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2024.
- ^ Mackay, James (2003). Philatelic Terms Illustrated. 4th. Stanley Gibbons Limited. s. 170. ISBN 9780852595572.
- ^ Caswell, Lyman R. (October 1990). "American Chemists and Physicists on Postage Stamps". Journal of Chemical Education. 67 (10). s. 842-847. Bibcode:1990JChEd..67..842C. doi:10.1021/ed067p842.
- ^ a b Rabinovich, Daniel (2011). "An IYC Philatelic Tribute to Marie Curie". Chemistry International. 33 (6). s. 44-45. doi:10.1515/ci.2011.33.6.44 .
- ^ "Marie Curie on stamps". allaboutstamps.co.uk. 26 Kasım 2018. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2024.
- ^ Heilbronner, E.; Miller, F.A. (2004). A philatelic ramble through chemistry. Zürich: Wiley-VCH. s. 268. ISBN 3-906390-31-4.
- ^ Rabinovich, Daniel (August 1998). "Book & Media Reviews: A Philatelic Ramble through Chemistry". Journal of Chemical Education. 75 (8). s. 958. doi:10.1021/ed075p958 .
- ^ Doumas, B. T. (11 Kasım 2004). "A Philatelic Ramble through Chemistry by E. Heilbronner and F.A. Miller". Clinical Chemistry. 51 (1). ss. 279-280. doi:10.1373/clinchem.2004.035626 .
- ^ Craig, Peter J. (2005). "Book Review: A philatelic ramble through chemistry". Applied Organometallic Chemistry. Cilt 19. s. 220. doi:10.1002/aoc.769.
- ^ Sharkey, John B. (2005). "Book Reviews: A Philatelic Ramble through Chemistry" (PDF). Bulletin for the History of Chemistry. 30 (1). American Chemical Society. s. 51-53.
- ^ Miller, Foil A.; Kauffman, George B. (October 1988). "Alfred Nobel and Philately: The Man, His Work, and His Prizes". Journal of Chemical Education. 65 (10). s. 843-846. Bibcode:1988JChEd..65..843M. doi:10.1021/ed065p843.
- ^ Miller, Foil A.; Kauffman, George B. (June 1990). "Nobel Laureates in Chemistry - A Philatelic Survey. Part I. 1901-1910". Journal of Chemical Education. 67 (6). s. 451-456. Bibcode:1990JChEd..67..451K. doi:10.1021/ed067p451.
- ^ Miller, Foil A.; Kauffman, George B. (July 1990). "Nobel Laureates in Chemistry - A Philatelic Survey. Part II. 1911-1934". Journal of Chemical Education. 67 (7). s. 569-574. Bibcode:1990JChEd..67..569K. doi:10.1021/ed067p569.
- ^ Miller, Foil A.; Kauffman, George B. (September 1990). "Nobel Laureates in Chemistry - A Philatelic Survey. Part III. 1935-1988". Journal of Chemical Education. 67 (9). s. 774-781. Bibcode:1990JChEd..67..774K. doi:10.1021/ed067p774.
- ^ Rabinovich, Daniel (2010). "A Philatelic Tribute to the SI". Chemistry International. 32 (6). s. 4-5. doi:10.1515/ci.2010.32.6.4 .
- ^ Rabinovich, Daniel (2019). "IYPT and The Mother of All Tables". Chemistry International. 41 (4). s. 60-62. doi:10.1515/ci-2019-0433 .
- ^ Rabinovich, Daniel (2017). "Roald Hoffmann: Around the World in Eighty Years" (PDF). Philatelia Chimica et Physica. 38 (4). s. 144-148.
- ^ Rabinovich, Daniel (2011). "Hydrogen to Copernicium: Postage Stamps as Cultural Icons in the IYC" (PDF).
- ^ "PCP Index to Volumes 1-20 (1979-1998)" (PDF). CPOSSU. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2024.
- ^ "Stamp programs: by topic". Linn's Stamp News. August 2024.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Rabinovich, Daniel (2020). YouTube'da The world of chemistry on postage stamps
Temalar |
| ||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Organizasyonlar | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
