Radyo oryantiring
 2 metre frekans bandında bir Alman yarışmacı | |
| Birlik | Uluslararası Radyo Amatörleri Birliği |
|---|---|
| İlk oynanış | 1950'lerde Kuzey ve Doğu Avrupa |
| Özellikleri | |
| Takım üyeleri | Bireysel |
| Kategori | Açıkhava |
 Kategori |
| Amatör Telsizcilik |
|---|
 |
Radyo oryantiring veya İngilizce kısaltmasıyla: ARDF (İngilizce: Amateur radio direction finding or radio fox hunting) radyogonyometri ile oryantiring'i birleştiren harita okuma, yön bulma pusula kullanımı gibi becerilerin ön planda olduğu bir radyo sporudur. Radyo oryantiring, çeşitli ormanlık arazilerde radyo vericilerini takip edip topoğrafik harita, manyetik pusula ve radyo yönü bulma aparatı kullanarak radyo vericilerinin arandığı süreli bir yarıştır. Sporun kurallarını ve uluslararası yarışmalarını Uluslararası Radyo Amatörleri Birliği tarafından düzenlenmekte olup bu spor, genellikle Doğu Avrupa, Rusya ve Çin'de okullardaki beden eğitimi programlarında sıkça kullanılmış ve ilgi görmüştür.
ARDF etkinlikleri, iki metre veya seksen metre amatör telsiz bantlarında radyo frekansları kullanır. Bu iki bant, tüm ülkelerde amatör telsiz lisans sahiplerine evrensel olarak erişilebilir olmaları nedeniyle seçilmiştir. Yarışmacıların taşıdığı radyo ekipmanı, beş verici tarafından iletilen sinyali alabilme ve yönlendirebilme için kullanışlı olmalıdır. Bunlar arasında bir radyo alıcısı, zayıflatıcı ve yönlü anten bulunmaktadır. Çoğu ekipman tasarımı, bu üç bileşeni tek bir el cihazında birleştirir.
Yarışma kuralları
[değiştir | kaynağı değiştir]Dünya çapında kullanılan kurallar, küçük değişikliklerle birlikte "IARU 1. Bölge ARDF Çalışma Grubu" tarafından sürdürülmektedir.[1] Bu kurallar özellikle uluslararası yarışmalar için geliştirilmiş olsa da, dünya çapındaki tüm uluslararası yarışmaların temeli olarak kullanılan fiili standart haline gelmiştir.
Bir Radyo oryantiring yarışması normalde halka açık park veya doğal alan gibi çeşitli ormanlık arazilerde yapılır ancak yarışmalar uygun banliyö alanlarında da düzenlenmektedir. Haritada belirlenen yarışma alanı içinde bir yere, buluşmayı düzenleyen kişi beş adet düşük güçlü radyo vericisi yerleştirecektir. Vericilerin yerleri yarışmacılardan gizli tutulur ve haritada işaretlenmez. Her verici, rakiplerin kolayca tanımlayabileceği Mors alfabesinde bir sinyal yayar. Vericiler, tekrarlanan bir döngüde otomatik olarak birbiri ardına iletim yapar. Giriş sınıflandırmasına bağlı olarak, bir yarışmacı ormanda üç, dört veya beş vericinin tamamını bulmaya çalışacak ve ardından mümkün olan en kısa sürede bitiş çizgisine ulaşacaktır. Yarışmacılar kademeli aralıklarla start alır, bireysel olarak zamanlanır ve tüm radyo yön bulma ve navigasyon becerilerini kendi başlarına gerçekleştirmeleri beklenir. Sıralamalar öncelikle bulunan vericilerin sayısına, ardından rotadaki en kısa süreye göre belirlenir. Bitirmesi belirtilen süre sınırından daha uzun süren yarışmacılar diskalifiye edilebilir.
ARDF etkinlikleri, 2 metre veya 80 metre amatör radyo bantlarındaki radyo frekanslarını kullanır. Bu iki grup, tüm ülkelerdeki amatör radyo lisansı sahiplerine evrensel olarak erişilebilmeleri nedeniyle seçilmiştir. Her bant, iletim ve alım için farklı radyo ekipmanı gerektirir ve farklı radyo yönü bulma becerilerinin kullanılmasını gerektirir. Seksen metrelik bir HF bandı olan radyo yön bulma ekipmanının tasarımı nispeten kolaydır ve yapımı ucuzdur. Seksen metrede alınan yönler çok doğru olabilir. Seksen metrelik parkurdaki yarışmacılar, vericilerin yerlerini belirlemek ve onları ziyaret etmek için arazideki en hızlı rotayı seçmek için yönler kullanmalıdır. Bir VHF bandı olan iki metre, tasarımı nispeten daha karmaşık ve yapımı daha pahalı olan ekipman gerektirir. İki metredeki radyo sinyalleri arazinin özelliklerinden daha fazla etkilenir. İki metrelik parkurdaki yarışmacılar, tehlikenin kaynağına doğru ve doğrudan yönler arasında ayrım yapmayı öğrenmelidir. sinyalin yamaçlardan, vadilerden, binalardan veya çitlerden yansımasından kaynaklanan radyo sinyali yarışmacıları yanlış yönlendirebilir. Ulusal veya uluslararası etkinliklerde genelde ilk gün 2 metre frekans kullanılarak, ikinci gün ise 80 metre frekans kullanılarak yarışma yapılmaktadır.[2]
Amatör radyo frekanslarının ticari amaçlı kullanımına ilişkin düzenleyici yasaklar, genellikle rakiplere parasal ödül verilmesini engellemektedir. ARDF etkinlikleri için tipik ödüllere: madalyalar, kupalar, plaketler veya sertifikalar sayılabilir.
Harita
[değiştir | kaynağı değiştir]
Her yarışmacıya yarış alanının ayrıntılı bir topografik haritası verilir. Harita, başlangıç noktasının konumunu bir üçgenle ve bitiş noktasının konumunu ise iki eşmerkezli daireyle gösterecektir. İdeal olarak, ARDF yarışmalarında kullanılan topoğrafik haritalar, Uluslararası Oryantiring Federasyonu tarafından belirlenen Uluslararası Oryantiring Haritaları Şartnamesi kullanılarak oluşturulur ve oryantiring yarışmaları için kullanılır.[3] Aslında birçok ARDF yarışması, bu haritaları oluşturan oryantiring kulüpleriyle işbirliği içinde mevcut oryantiring haritalarını kullanır. Parkur tasarımı başarılı bir yarışmanın önemli bir unsurudur. IARU tarafından kabul edilen uluslararası kurallar, temel parkur tasarımına ilişkin hem gereklilikleri hem de tavsiyeleri içermektedir. Önemli gereksinimler, hiçbir vericinin başlangıca 750 metre mesafede olmaması, hiçbir vericinin bitişe veya rotadaki başka bir vericiye 400 metre mesafede olmaması ve başlangıç, bitiş ve başlangıç arasında 200 metreden fazla yükseklik değişikliği olmamasıdır. tüm vericiler. Uluslararası yarışmalara ilişkin IARU kuralları, parkurların arazide toplam altı ila on kilometrelik seyahat mesafesine göre tasarlanmasını tavsiye etmektedir.[4] İyi tasarlanmış parkur, yarışmacılara kara navigasyonu ve radyo yön bulma zorluklarının yanı sıra atletik bir mücadele de sunacaktır. Parkur tasarımına ve rekabete bağlı olarak, Dünya Şampiyonası etkinliklerinde kazanma süreleri genellikle iki metrelik parkurlar için 90 dakikadan kısadır ve seksen metrelik parkurlar için 60 dakikanın altında olabilir.[5]
Katılım kategorileri
[değiştir | kaynağı değiştir]Bir radyo oryantiring etkinliğindeki tüm yarışmacılar aynı yarışma alanını kullanıp aynı beş vericiden oluşan seti dinlese de, hepsi aynı kategoride yarışmaz. Mevcut IARU kuralları, katılımcıları yaşlarına ve cinsiyetlerine göre farklı kategorilere ayırmaktadır. Sadece M21 kategorisindeki yarışmalarda tüm vericilerin bulunması şart koşulmuştur.
- M19-19 yaş ve altı erkekler, 4 veya 5 verici
- M21—Her yaştan erkek, 5 verici
- M40-40 yaş ve üzeri erkekler, 4 veya 5 verici
- M50-50 yaş ve üzeri erkekler, 4 veya 5 verici
- M60-60 yaş ve üzeri erkekler, 3 veya 4 verici
- M70-70 yaş ve üzeri erkekler, 3 veya 4 verici
- W19-19 yaş ve altındaki kadınlar, 4 veya 5 verici
- W21—Her yaştan kadın, 4 veya 5 verici
- W35-35 yaş ve üzeri kadınlar, 4 veya 5 verici
- W45-45 yaş ve üzeri kadınlar, 3 veya 4 verici
- W55-55 yaş ve üzeri kadınlar, 3 veya 4 verici
- W65-65 yaş ve üzeri kadınlar, 3 veya 4 verici
Gençlik yarışmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]ARDF yarışmalarına ilişkin Uluslararası Amatör Radyo Birliği kuralları, gençlik yarışmalarına ilişkin hükümleri de içermektedir. Bu yarışmalar on altı yaş ve altındaki yarışmacılarla sınırlıdır. Rota uzunlukları daha kısadır (altı kilometreye kadar), vericiler başlangıca daha yakın yerleştirilebilir (500 metre) ve rota ayarlayıcı daha az vericinin yerleştirilmesini gerektirebilir.[4]
2017 yılından bu yana her yıl Dünya Gençler ARDF Şampiyonası düzenlenmektedir. Bu şampiyonalara katılan kategoriler W14, W16, M14 ve M16'dır.
Yerel uyarlamalar ve radyo oryantiring çeşitleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Karışık ve fazla ayrıntıya sahip olan bu yarışmalarda yerel yarışma düzenliyiciler her zaman bu karışık kurallara uymaz. Küçük etkinliklerin çoğunda büyük jüriler veya saha hakemleri yoktur. Bazı etkinliklerde iki yerine yalnızca bir başlangıç koridorunun kullanılması gibi daha basit başlangıç prosedürleri de vardır. Bazı kuruluşlar kendi kurallarını uyarlayıp yarışmaları farklı şekilde de düzenleyebilir.
ARDF çeşidi bazı etkinlikler aşağıda listelenmiştir:
- Tilki avı veya verici avı
- ROCA(Radio Orienteering in a Compact Area)
- Fox Oring
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ IARU Region I ARDF Working Group. "Amatör Radyo Yön Bulmada Şampiyona Kuralları " 22 Aralık 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ Moell, Joe KØOV (2000). "Try ARDF on 80 Meters" 22 Aralık 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 73 Amateur Radio Today. November, 2000.
- ^ International Specification for Orienteering Maps 20 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Retrieved May 6, 2013.
- ^ a b IARU Region I ARDF Working Group (2010) "Rules for Championships in Amateur Radio Direction Finding Part B: Competition 16 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Retrieved March 27, 2011.
- ^ 16th ARDF World Championships Results 2012, Kopaonik, Serbia, 10th to 16th September 2012 22 Aralık 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Retrieved May 6, 2013.