Recep Yazıcıoğlu
| Recep Yazıcıoğlu | |
|---|---|
| |
| Denizli Valisi | |
| Görev süresi 20 Şubat 2003 - 8 Eylül 2003 | |
| Yerine geldiği | Yusuf Ziya Göksu |
| Yerine gelen | Gazi Şimşek |
| Erzincan Valisi | |
| Görev süresi 19 Ağustos 1991 - 2 Ekim 1999 | |
| Yerine geldiği | Metin İlyas Aksoy |
| Yerine gelen | Halil İbrahim Altınok |
| Aydın Valisi | |
| Görev süresi 14 Ağustos 1989 - 19 Ağustos 1991 | |
| Yerine geldiği | Ünal Özgödek |
| Yerine gelen | Lütfi Fikret Tuncel |
| Tokat Valisi | |
| Görev süresi 14 Mayıs 1984 - 31 Temmuz 1989 | |
| Yerine geldiği | Çetin Birmek |
| Yerine gelen | Metin Turcan |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 2 Haziran 1948 Köprübaşı, Trabzon, Türkiye |
| Ölüm | 8 Eylül 2003 (55 yaşında) Altındağ, Ankara, Türkiye |
| Evlilik(ler) | Meryem Yazıcıoğlu |
| Çocuk(lar) | Mehmet Kemal Yazıcıoğlu |
Recep Yazıcıoğlu (2 Haziran 1948, Trabzon - 8 Eylül 2003, Ankara), eski Tokat, Aydın, Erzincan ve Denizli valisi. Kişiliği, görev yaptığı bölgelerde halka olan yakınlığı, fikirleri ve görüşleri nedeniyle kamuoyunda Süper Vali olarak anılmıştır. Atandığı şehirlerde doğa sporları ve turizmin yaygınlaşmasına yapmış olduğu katkılarla tanındığı belirtilir.[1] 2024 yerel seçimlerinde Tokat Belediye Başkanı seçilen Mehmet Kemal Yazıcıoğlu'nun babasıdır.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Günümüzde Trabzon'un Köprübaşı ilçesine bağlı Yılmazlar köyünde doğdu. İlkokula doğduğu köyde başladı fakat babasının görevi nedeniyle ilk ve orta öğrenimini Milas'ta, lise öğrenimini Aydın'da tamamladı. Adnan Kahveci ile çocukluk ve ilkokul arkadaşıdır. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesini tamamladıktan sonra 1968'de Aydın'a maiyet memuru olarak atandı. 1971-1984 yılları arasında sırasıyla Kalkandere, Bahçe, Hamur, Ayvacık, Kırıkhan, Alaca, Akçakoca ilçelerinde kaymakamlık görevinde bulundu. 1975 yılında da asteğmen olarak Kara Kuvvetleri Komutanlığında askerlik görevini tamamladı.
1984 yılında 36 yaşında en genç vali olarak[2] Tokat Valiliğine atanan Recep Yazıcıoğlu 14 Ağustos 1989'da Aydın Valisi olarak göreve başladı. 19 Ağustos 1991 tarihinde Erzincan Valiliğine, 26 Eylül 1999'da Merkez Valiliğine, 30 Ocak 2003'te de Denizli Valiliğine getirildi.[3] Erzincan valiliği sırasında ise Başbağlar Katliamı yaşandı.
Felsefesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Sistemin işleyişine sık sık ağır eleştiriler getiren Yazıcıoğlu halkın sistemin içerisinde olmadığını bundan dolayı bürokrasinin hantallaştığını ve bu yüzden yerinden yönetim sisteminin uygulanması gerektiğini dile getirmiştir.
“Kültür olarak siyah-beyaz bir yaklaşım içindeyiz. Siyah-beyaz, dost-düşman. İç düşmanlar-dış düşmanlar... Yahu ne oluyor kardeşim ya? Nasıl olur? Bir vatandaş nasıl ‘düşman’ olur? Düşman olduğuna kim karar verecek be kardeşim? ‘Dost-düşman’ askerî terminolojidir. Sivil hayatta ‘dost-düşman’ terminolojisi kullanılır mı ya! Bu askerî terminolojidir. Ondan sonra zenciler-beyazlar... ‘Falan okulu bitirenler vatan hainidir’, ‘feşmekân okulu bitirenler vatanseverdir’... Memleket hain dolu. O zaman hainler çıkıyor piyasaya. Bir zamanlar zenciler vardı, solcular biliyorsunuz bir zamanlar zenci idi. Şimdi zenci, irticacılar oldu. Yani her zaman bir zenci buluyoruz biz. Demek ki zencilere şiddetle ihtiyacımız var. Yani berikiler-ötekiler. Şimdi bütün bunlar bizim seçkinci anlayışın, dayatmacı anlayışın, tekelci anlayışın, toplum mühendisliğinin yanlış kavramları, vurguları... Kamplaşmalar, kemikleşmeler... Kafamız kalıplarla dolu, dogmalarla dolu. Herkesin kendi doğrusu var. Herkes kendine tapıyor. Farklılıkları zenginlik kabul etmiyoruz. Ve devlet, sistem; ideoloji üretiyor. İdeoloji üreten sistemler demokratik sistemler değil, faşist sistemlerdir. Devletin görevi ideoloji üretmek değildir. İdeoloji, kişilerin, grupların, sivil toplumun tercihidir. Devlet hakemdir, devlet teknik devlettir. Devlet hizmet üretir.”[4]
Vilayet yönetimleri dönemindeki uygulamaları üniversitelerde tez konusu olan[5] Recep Yazıcıoğlu Tokat Valiliği sırasında torba bütçe uygulaması ile Cumhuriyetten bu yana yapılan dersliklerden daha fazla derslik kazandırmıştır.
Yazıcıoğlu, Erzincan Valiliği sırasında doğa sporları ile uğraşmış ve yörenin doğa sporları turizmine açılmasına katkı sağlamıştır.[6] Bölgede Rize (Fırtına Deresi) başta olmak üzere birçok ilde raftingi tanıtmış ve eğitimler düzenlemiştir. Bu sayede günümüzde raftingin hem spor olarak hem de turizm açısından önemli bir yere gelmesinde katkısı çoktur.[7] Doğa sporlarına özellikle raftinge olan ilgi ve katkısı Denizli Valiliği sırasında da devam etmiştir.[8] Yazıcıoğlu'nun Erzincan Valisi olduğu dönemde (1991-1999) kurulmasına öncülük ettiği bölgesel havayolu şirketi Can Air her ne kadar amacına ulaşamasa da alanındaki ilk denemelerden birisidir.[9] Sovyetler Birliği dağıldığı zaman Rusya ve Türk Cumhuriyetlerindeki fırsatları ilk görenlerden birisi olarak Rusya Federasyonu'nda Erzincan Valiliği adına şirket kurmuş ve bu şirket aracılığı ile Erzincan'dan Rusya'ya ihracat yapmıştır.[10] Vali Recep Yazıcıoğlu'nun faaliyetlerinin perde arkasında yerel yönetimlerin sahip olduğu bütçe ve yetkinin artırılması fikri yatmaktadır. İl Özel İdareleri aracılığı ile birçok projeye vatandaşı da dahil ederek "Devlet-Millet İşbirliği" yöntemini benimseyen Yazıcıoğlu, yerel yönetimlere daha geniş bir hareket alanı tanınmasını istemiş ve bu konudaki görüşlerini "Sil Baştan" adlı kitabında kaleme almıştır.[11]
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]2 Eylül 2003'te Eskişehir-Ankara Yolu üzerindeki Temelli Mahallesi yakınlarında geçirdiği trafik kazası sonucunda olaydan 2 gün sonra bitkisel hayata girerek 8 Eylül 2003 tarihinde öldü. Cenazesi Aydın'ın Söke ilçesinde 10 Eylül 2003'te toprağa verildi.
Komplo endişeleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Vali Recep Yazıcıoğlu, uzun süredir çift görme rahatsızlığı yaşıyordu ve tedavi için Ankara'ya gidiyordu. Ankara'ya giderken tek başına ve makam aracıyla değil Ziraat Odası Başkanı Haldun Tellioğlu ile gitmeyi tercih etmişti. Ziraat Odası Başkanı: "Valime Mercedes yakışır." diyerek bir Mercedes arabayla yola koyuldular. Bu yol sırasında varlıklı bir kişi olan Ziraat Odası Başkanı'nı Vali yeni bir okul yapımı için ikna edecekti. Ortadaki büyük sorun ise Ziraat Odası Başkanı'nın usta bir şoför yerine çaycısını şoför yapmasıydı. Ankara yakınlarında Vali'nin arabası istinat duvarına çarparak kaza yapar. Ziraat Odası Başkanı olay yerinde hayatını kaybeder, Vali ise ağır yaralanır. Vali Yazıcıoğlu 6 gün komada kaldıktan sonra hayatını kaybeder. Ama bu şüpheli ölümün arkasında başka kişilerin olabileceği ağırlık kazanmıştır.[kaynak belirtilmeli]
Hatırası
[değiştir | kaynağı değiştir]Denizli'nin Acıpayam ilçesine bağlı Eskiköy'de vatandaşlar tarafından yaptırılarak iki köyü birbirine bağlayan köprüye trafik kazasında yaşamını yitiren eski valisi Recep Yazıcıoğlu'nun adı verildi.
Denizli'nin Çivril ilçesinde yer alan Çivril Belediyesi'ne ait çok amaçlı konferans salonuna Vali Recep Yazıcıoğlu'nun adı verildi.
Denizli'de İncilipınar mevkisinde yapılan ve Ege Bölgesi'nin en büyük parkına adı verildi.
Denizli ilinin Merkezefendi ilçesinde bulunan bir okula Vali Recep Yazıcıoğlu İlkolulu ismi verildi.
Kemaliye-Başpınar arasında Karasu Nehri üzerinde (Fırat Nehri'nin Kemaliye ilçesinden geçen kolu) yapılan, yapımında Recep Yazıcıoğlu'nun çok emeğinin geçtiği ve Köprü dizisine[12] de konu olan köprünün adı Vali Recep Yazıcıoğlu Köprüsü yapıldı.
Erzincan'ın Kemaliye ilçesi ile Çaltı İstasyonu arasındaki en uzun kara yolu tüneline adı verildi.
Aydın il merkezinde Aydın Belediyesince yaptırılan kültür merkezine adı verildi.
Tokat il merkezindeki eski SSK Devlet Hastanesinin adı, Tokat Vali Recep Yazıcıoğlu Devlet Hastanesi olarak değiştirildi.
Karadeniz Teknik Üniversitesi'nde Arş. Gör. Muhammet Negiz başkanlığında Vali Recep Yazıcıoğlu Araştırmaları Grubu (VARYAG) kurulmuş olup, Vali Yazıcıoğlu'nun katkıları bilimsel temelde ele alınmaktadır.[13] Halen hakkında konferanslar ve seminerler verilmeye devam etmektedir.[14]
Popüler kültür
[değiştir | kaynağı değiştir]Yazar Ayşe Kulin tarafından kaleme alınan Köprü adlı romandan esinlenilerek çekilen ve Star TV'de Erzincan Valiliği sırasında yapılması için büyük emek harcadığı Başpınar Vali Recep Yazıcıoğlu Köprüsü'nün konu edildiği bir dizi film yayınlanmıştır. Dizide valiyi sanatçı Erdal Beşikçioğlu canlandırmıştır.[15] Valinin karakter ismi dizideki ve diziden sonra devam eden "Vali" filminde Faruk Yazıcı'dır.
9 Ocak 2009'da gösterime giren Vali filminde ise Vali Recep Yazıcıoğlu'nun Denizli'deki uranyum rezervlerini Amerikan firmasının kullanımına açmadığı için suikasta kurban gittiği iddia edilmektedir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Recep Yazıcıoğlu". Muhammet Negiz (2024). Recep Yazıcıoğlu, İçinde, Kozak, N. (Editör). 15 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2024.
- ^ "Necdet Başoğlu: Adını tarihe yazdıran vali". Necdet Başoğlu. 1 Kasım 2020. 30 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2019.
- ^ "Şimdi böyle valiler var mı?". YENİ ASYA - Gerçekten haber verir. 6 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2021.
- ^ "Kamu hizmetleri motivasyon kuramı çerçevesinde vali Recep Yazıcıoğlu'nun mülki idare amirliği dönemi üzerine bir inceleme". Kamu hizmetleri motivasyon kuramı çerçevesinde vali Recep Yazıcıoğlu'nun mülki idare amirliği dönemi üzerine bir inceleme ~ VALİ RECEP YAZICIOĞLU ARAŞTIRMALARI. 28 Ekim 2020. 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ ""Rahmetli öğretti" - Erzincan'da 12 ayda 12 spor". “Rahmetli öğretti” - Erzincan'da 12 ayda 12 spor ~ VALİ RECEP YAZICIOĞLU ARAŞTIRMALARI. 29 Ekim 2020. 7 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ Negiz, Muhammet (2022). "Bir Spor Dalıyla Hayata Geçirilen Üç Girişimcilik: Erzincan'da Rafting" (İngilizce). 27 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi27 Aralık 2022.
- ^ "Denizli Valisi'nin rafting keyfi..." Denizli Valisi'nin rafting keyfi... ~ VALİ RECEP YAZICIOĞLU ARAŞTIRMALARI. 30 Ekim 2020. 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ Negiz, Muhammet; Koçak, Daimi. "Vali Recep Yazıcıoğlu'nun Bir Bölgesel Havayolu Şirketi Girişimi: Can Air Örneği". 3 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi3 Temmuz 2023.
- ^ "Vali Recep Yazıcıoğlu'nun Rusya'da şirket kurduğunu biliyor muydunuz?". Tokat haberleri ve son dakika gelişmeleri için Hürsöz Gazetesi. 20 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2023.
- ^ "Negiz, M. (2024). UNUTULMAYAN FIRTINA VALİ RECEP YAZICIOĞLU". Novus Orbis: Siyaset Bilimi Ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 6(1), 153-159. 5 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2024.
- ^ "KÖPRÜ'DE DUYGUSAL BULUŞMA". KÖPRÜ'DE DUYGUSAL BULUŞMA ~ VALİ RECEP YAZICIOĞLU ARAŞTIRMALARI. 31 Ekim 2020. 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ "Vali Recep Yazıcıoğlu Araştırmaları Grubu (VARYAG)". Vali Recep Yazıcıoğlu Araştırmaları Grubu Yayınları. Karadeniz Teknik Üniversitesi. 11 Ocak 2025. Erişim tarihi: 11 Ocak 2025.
- ^ ""Vali Recep Yazıcıoğlu ve Rafadan Tayfa'dan Kamu ve Özel Sektör İçin Girişimcilik Dersleri: Hayal Et, Üret, Değiştir!" başlıklı seminer verildi". Karadeniz Teknik Üniversitesi. Muhammet Negiz. 19 Aralık 2024. 30 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2024.
- ^ "Erdal Beşikçioğlu: Bu rol için çok iyi hazırlandım". Erdal Beşikçioğlu. 31 Ekim 2020. 30 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.