Samuil (çar)
| Samuil Самуил | |
|---|---|
 | |
| Bulgaristan çarı | |
| Hüküm süresi | 997 – 6 Ekim 1014 |
| Önce gelen | Roman |
| Sonra gelen | Gavril Radomir |
| Ölüm | 6 Ekim 1014 Pirlepe, Bulgaristan |
| Defin | Saint Achillios Kilisesi |
| Eş(ler)i | Agatha |
| Çocuk(lar)ı | Gavril Radomir Bulgar Miroslava Kosara? |
| Hanedan | Cometopuli |
| Babası | Comita Nikola |
| Annesi | Ripsimia |
Samuil (Bulgarca: Самуил/ ö. 6 Ekim 1014, Pirlepe, Kuzey Makedonya), 997 yılı ile 6 Ekim 1014 tarihi[1] arasında tahtta kalan Birinci Bulgar Devleti çarı.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Sık sık Bizans İmparatorluğu ile sınır çatışmaları yaşayan Samuil, 980'lerde Bizans İmparatoru II. Basileios'u Sofya yakınlarında yenmeyi başardı. Daha sonra 995 yılında gerçekleşen Selanik Muharebesi'nde Bizans ordusunu yendi, bu muharebede Selanik askeri valisi (doux) Gregori Taronites'te hayatını kaybetti. Samuil başarılarını takiben, Yunanistan'ın içlerine kadar nüfuz etmeyi başladılar, hatta Korint ve Mora Yarımadası'na akınlar düzenleyip, yağmaladılar. 997 yılında Bizans İmparatoru II. Basileios'un Batı orduları komutanı atadığı Nikiforos Uranos, Selanik'te bir ordu toplayıp, Samuil'in karşısına çıkmak için güneye doğru yürüyüşe geçti. Bunu duyan Samuil kuzeye döndü. İki ordu Orta Yunanistan'da Sperkhios Nehri kenarında karşı karşıya geldi. Önceki günler yağan ağır yağmur nedeniyle nehir taşmış ve balçıktan geçilemez hale gelmişti. Böylece her iki ordu nehrin iki tarafında karşılıklı kamp yaptılar. Bulgarlar, Bizanslıların nehri geçemeyeceklerinden emin olduklarından nöbetçi koymayı ihmal ettiler. Uranos, yukarı akıntıda nehrin geçit verdiği bir yer buldu ve gece boyunca ordusunu nehrin diğer tarafına geçirdi ve Bulgar kampına saldırdı. Bulgarlar habersiz yakalandılar, çoğunluğu ya öldürüldü ya da esir edildi ve sonuçta onlar için büyük bir yenilgi oldu. Hatta Samuil ve oğlu yaralandılar, ölülerin arasında saklanarak kaçmayı başardılar. Sperkhios Muharebesi olarak tarihe geçen bu savaşla Bizanslılara karşı sürdürdüğü mücadele aleyhine döndü ve bir dizi ağır yenilgiye uğradı.
Ölümü ve sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]29 Temmuz 1014'teki Belasitsa Muharebesi'nde (Kleidion Muharebesi) II. Basileios'a yenildi. Bu savaş sonrasında Basileios'un emriyle Bulgar ordusundaki her 100 askerden 99'unun kör edilip sadece birinin sol gözü dönüş yolunu bulmada ordunun kalanına rehberlik edebilmesi için sağlam bırakıldı.[2][3] Çar Samuil, kalp krizi geçirip öldü.[4] Yerine geçen oğlu Gavril Radomir'i 1015'te öldüren kuzeni İvan Vladislav çar olarak takip etti. Devleti eski gücüne kavuşturamayan İvan Vladislav'ın 1018'de öldürülmesiyle dul eşi Maria ve Bulgar yöneticiler Bizans'a teslim oldu ve Bulgar toprakları bir Bizans'ın bir eyaleti konumuna geldi. Aynı sene, Tomorr Dağı'nda Bizans egemenliğine ve teslim olan yöneticilere karşı isyan edip çarlığını ilan eden II. Presyan da çok kısa bir süre sonra teslim olunca Birinci Bulgar İmparatorluğu resmen sona erdi.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ A History of the Byzantine state and society 15 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Warren Treadgold, Stanford University Press, 1997, ISBN 0804726302, p. 871.
- ^ Duichev, Ivan (1943–1946). In the old Bulgaria literature (Iz starata balgarska knijnina, Из старата българска книжнина) (Bulgarca). 2. Sofya: Hemus. s. 102. OCLC 80070403.
- ^ Cecaumenes. Strategion, pp. 65-66.
- ^ Robert Browning, The Byzantine Empire. Washington, DC: The Catholic University of America Press, 1992, s. 115. 14 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-8132-0754-1. (İngilizce)
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Roman |
 Bulgaristan çarı 997-1014 |
Sonra gelen: Gavril Radomir |
