III. Boris
| III. Boris | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| Bulgaristan Çarı | |||||
| Hüküm süresi | 3 Ekim 1918 – 28 Ağustos 1943 | ||||
| Önce gelen | I. Ferdinand | ||||
| Sonra gelen | II. Simeon | ||||
| Doğum | 30 Ocak 1894 Sofya, Bulgaristan | ||||
| Ölüm | 28 Ağustos 1943 (49 yaşında) Sofya, Bulgaristan | ||||
| Defin | Rila Manastırı | ||||
| Eş(ler)i | İtalya Prensesi Giovanna | ||||
| Çocuk(lar)ı | Koháry Prensesi Marie Louise Bulgaristan Çarı II. Simeon | ||||
| |||||
| Hanedan | Saxe-Coburg ve Gotha-Koháry | ||||
| Babası | Bulgaristan Çarı I. Ferdinand | ||||
| Annesi | Bourbon-Parma Prensesi Marie Louise | ||||
| Dini | Doğu Ortodoks önceden Roma Katolik | ||||
| İmza |  | ||||
III. Boris (30 Ocak 1894 - 28 Ağustos 1943), 1918-1943 arasında Bulgaristan çarı. İktidarının son beş yılı örtük bir diktatörlüğe dönüşmüştür.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Gençliği
[değiştir | kaynağı değiştir]Bulgaristan çarı I. Ferdinand ile Bourbon Hanedanının Parma kolundan Maria Luisa'nın oğluydu. Anne babasının Katolik olmasına karşın, siyasi nedenlerle Ortodoks olarak yetiştirildi.
I. Dünya Savaşı dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Boris, Sofya Askerî Okulu'ndan mezun oldu ve Balkan Savaşlarında yer aldı. I. Dünya Savaşı sırasında Makedonya Cephesi'nde Bulgar Ordusu Genelkurmay irtibat subayı olarak görev yaptı. 1916'da Albay'lığa terfi etti ve Ordu Grubu komutanı August von Mackensen'in irtibat subayı olarak görev yaptı. Boris, mareşal Mackensen ve 3. ordu korgenerali Stefan Toshev arasındaki zor ilişkileri düzeltmek için çok çalıştı. Üst düzey Bulgar ve Alman komutanların saygısını kazandı. 1918'de Generalliğe yükseltildi.
Tahta geçişi
[değiştir | kaynağı değiştir]Babasının 4 Ekim 1918'de tahttan çekilmesi üzerine, Bulgaristan kralı oldu. Ülkenin güçlü siyaset adamlarından, Çiftçi Birliği'nin önderi Aleksandır Stamboliyski'ye karşı olduğundan, onu deviren Haziran 1923 darbesinde etkili olduğu sanılır. Boris, darbeden sonraki yıllarda çeşitli suikastlere hedef oldu; Nisan 1925'te birkaç gün arayla iki suikast girişimi atlattı. 1930'da İtalyan prenses Giovanna'yla evliliği, İtalya ile ilişkilerin geçici olarak düzelmesini sağladı. Ama 1930'ların sonunda daha çok Almanya'ya yaklaştı ve Yugoslavya'yla uzlaşmaya çalıştı. 1934'te, Bulgaristan'da askeri diktatörlüğün kurulmasından sonra, yeniden güçlenmeye başladı. Kasım 1935'te, gözde adamlarından Georgi Kyoseivanov'un başbakan olmasını sağladı. 1938'den ölümüne değin, bu unvanı resmen taşımamakla birlikte, mutlak diktatör oldu.
II. Dünya Savaşı dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Mart 1941'de, Bulgaristan'ın Mihver Devletleri'yle ittifaka girmesinden sonra bağımsızlığını olabildiğince korumaya çalıştı. Bulgaristan'ın, Mihver Devletleri'nin yanında II. Dünya Savaşı'na, hatta Yugoslavya ve Yunanistan'ın işgaline katılmasından sonra bile, SSCB'ye savaş açma konusundaki baskılara karşı koymayı başardı.
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]28 Ağustos 1943'te, Adolf Hitler'le bir toplantı yapıp Sofya'ya döndükten sonra, kalp yetmezliği nedeniyle öldü. Kalp krizi sonucundan mı öldüğü, yoksa zehirletilerek bir cinayete mi kurban gittiği kesinlik kazanmamıştır. Ölümü ile ilgili komplo teorileri arasında, daha itaatkâr bir hükûmet kurmak amacıyla Hitler tarafından zehirlettirilmiş olduğuna inananlar ortaya çıktı. Çünkü Boris ülkesindeki Yahudileri hala tehcir etmemiş ve Hitlere asker göndermemişti.[kaynak belirtilmeli] Bir diğer teori ise Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık ile iletişime geçmeye çalıştığı için Sovyet ajanları tarafından zehirletildiği iddia edilir.[kaynak belirtilmeli] Joseph Goebbels ise kişisel günlüğünde Boris 'in ölümünden Başbakan Pietro Badoglio'nun şahsında İtalyan hükûmetinin sorumlu olduğunu yazmıştır. Tahta ilk olarak kardeşi Kiril geçer ama 1944'te Sovyetlerin Bulgaristan'a ilhakının ardından Kiril yakalanır ve Şubat 1945 yılında kurşuna dizilir.
Sokaklarda ağlayan kalabalık ile Sofya'daki Aleksandr Nevski Katedrali'nde, büyük ve etkileyici bir devlet cenazesinin ardından, Çar III. Boris'in tabutu dağlara trenle götürüldü ve Bulgaristan'ın en büyük ve en önemli manastırı olan Rila Manastırı'na gömüldü. 1944 Eylül'ünde, Komünist hükûmet tarafından III. Boris'in naaşını mezardan çıkarıldı ve gizlice Sofya yakınındaki Vrana Sarayı'nın avlusuna gömüldü. Daha sonra Komünist yetkililer Vrana'daki Boris'in tabutunu tekrar çıkardı ve gizli bir yere naaşını taşıdı. III. Boris'in mezarını nerede olduğu bugüne kadar bilinmemektedir.
III. Boris'in ölümünden sonra tahta 6 yaşındaki oğlu II. Simeon geçti.
