Sarawak yunusu
| Sarawak yunusu | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Sarawak yunusu
| ||||||||||||||||
| Korunma durumu | ||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Lagenodelphis hosei
Fraser, 1956 | ||||||||||||||||
 Sarawak yunusu doğal yaşam alanı |
Sarawak yunusu (Lagenodelphis hosei) ya da Fraser yunusu Pasifik Okyanusu'nun derin sularında ve kısmen Hint Okyanusu ile Atlantik Okyanusu'nda yaşayan, Yunusgiller familyasından bir yunustur.
Adlandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]Sarawak yunusu ve insan arasında bilinen en eski ilişki 1895 yılında Borneo adasında Sarawak'ın bir sahilinde gerçekleşmiştir. Charles Hose burada bir kafatası bulmuş ve bunu British Museum'a bağışlamıştır. Yunusun bilimsel adı onun anısına verilmiştir. Bu kafatası 1956'ya kadar incelenmeden kalmıştır. Bu tarihte Francis Fraser yaptığı inceleme sonucu kafatasının hem Lagenorhynchus hem de Delphinus cinslerindeki türlere benzediğini ama yine de onlardan farklı olduğunu belirtmiştir. Bu iki yunus cinsinin isimleri bir araya getirilerek yeni bir cins ismi yaratılmıştır. Sarawak yunusunun kafatasından başka vücudunun tamamına ilk defa 1971'de rastlanmıştır. Bu tarihte, kıyıya vurmuş olan örneklere doğu Pasifik'te Cocos Adası'nda, Güney Avustralya'da ve Güney Afrika'da rastlanmıştır.
Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Sarawak yunusları doğuşta 1 m. uzunluğunda ve 20 kg. ağırlığındadırlar. Erişkin olanlar 2,75 m. uzunluğa ve 200 kg. ağırlığa erişirler. Vücut büyüklüklerine göre kısa bir kuyrukları ve küçük yan yüzgeçleri vardır. Sırt yüzgeçleri ile ağızları da çok belirgin değildir. Üst kısımları gri-mavi ile gri-kahverengi arasındadır. Ağızlarından, göz hizası üstünden anüse kadar yanları boyunca kirli krem rengi bir çizgi uzanır. Bu çizginin altında kotu bir çizgi daha vardır. Karın ve boğaz genellikle beyazdır, bazen de kısmen pembelik görülür. Uzaktan aynı renge sahip olan ve aynı yerlerde bulunan Çizgili yunus ile karıştırılabilir.
Sarawak yunusları genellikle 100 ile 1000 yunustan oluşan gruplar halinde hızlıca yüzerler. Açık deniz yunusları arasında en küçük üreme organlarına sahip oldukları da bildirilmiştir.
Bu yunus türü deniz yüzeyinden 200 ile 500 m. altına kadar bulunan alanda yaşayan balık, kalamar ve karideslerle beslenir. Bu derinliğe güneş ışığı erişmediği için beslenme yalnızca ekolokasyon ile yapılır.
Nüfus ve dağılımı
[değiştir | kaynağı değiştir]
Son zamanlarda bu yunus ile karşılaşma raporları giderek artış göstermiştir ve artık 1980'lerde sanıldığı gibi bu yunus türünün çok ender rastlanan bir tür olmadığı düşünülmektedir. Ancak yine de açık denizde yaşayan bu yunus türünün nüfusu ve dağılımı çok iyi bilinmemektedir.
Bu yunusa genellikle 30° S ile 20° N parallelleri arasında bulunan derin tropik sularda rastlanmaktadır. En çok doğu Pasifik'te görülmüşlerdir. Fransa ve Uruguay'da ağa takılmış yunuslara rastlanmışsa da bunların nedeninin El Niño gibi olağandışı okyanus ve atmosferik koşullar olduğu sanılmaktadır.
Bu tür yunus Meksika Körfezi'nde de bulunmaktadır ama Atlantiğin başka bölgelerinde çok görülmemişlerdir.
