Seyid Cafer Pişevari
 | Bu maddede kaynak listesi bulunmasına karşın metin içi kaynakların yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir. (Mayıs 2021) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
| Seyid Cafer Pişevari | |
|---|---|
| |
| Seyid Cafer Pişevari'nin porte fotoğrafı | |
| 1. Azerbaycan Millî Hükûmeti Başkanı | |
| Görev süresi 2 Kasım 1945 - 15 Kasım 1946 | |
| Yerine geldiği | Makam oluşturuldu |
| Yerine gelen | Makam kaldırıldı |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 26 Ağustos 1892 Zeyva, Halhal, İran |
| Ölüm | 11 Haziran 1947 (54 yaşında) Bakü, Azerbaycan SSC, SSCB |
| Partisi | Azerbaycan Demokrat Fırkası |
Seyid Cafer Pişeveri, (Azerice: Seyid Cəfər Pişəvəri, 26 Ağustos 1892, Zeyva, Halhal, İran - 11 Haziran 1947, Bakü, Azerbaycan SSC, SSCB), İran'ın ilk Marksistlerinden, yenilikçi, gazeteci ve yazardır. Azerbaycan Demokrat Fırkası'nin başkanı olarak 1945-46 arasında Tebriz başkentli Marksist Azerbaycan Millî Hükûmeti'ni kurdu.
Pişeveri 1892'de Halhal eyaletinin Zeyva kentinde yoksul bir ailenin çocuğu olarak doğdu ve ilk öğrenimini orada tamamladı. 1905'te Bakü'ye gitti. Bülbüle kentinde öğrenimine devam etti, aynı zamanda sanatla da uğraştı. 1903'ten 1917'ye kadar Kırdalan bucağında öğretmenlik yaptı. Yaptığı araştırmalardan sonra siyasete girmeye karar verdi. Bakü'de yayımlanan Açık Söz gazetesinde yazıları çıktı. İran halklarının ağır durumu onu düşündürdü. 1918'de Azərbaycan Cüzilayənfəki-Azərbaycan gazetesinde çalışmaya başladı, İran halklarının durumunu düzeltecek makaleler yayınlayarak çözümler aradı.
1924'te Kaçar Hanedanlığı İran'da sona erince Rıza Han bir İran ulusu yaratmaya koyuldu. Bu yıllarda cezaevine attığı 50 kişilik sosyalist aydınların içinde Seyid Cafer Peşaveri de vardı. Türkiye'deki solcu Mehmet Ali Aybar gibi ülkeye özgü sosyalizmi savunuyordu. Tebriz merkezli Azerbaycan Millî Hükûmeti'ni kurdu. Aynı dönemde Tebriz'de Azerbaycan Üniversitesi'nin kuruluşunu gerçekleştirmiştir.
Uluslararası baskılar sonucu (Rıza Şah'ın genelkurmay danışmanı Çöl Ayısı lakaplı General Schvarzkoff'un babasıydı) Azerbaycan Millî Hükûmeti dağıldı. Seyyid Cafer Pişeveri ise Bakü'de şoförünün sağ kaldığı tartışmalı bir trafik kazasına kurban gitti.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Seyid Cəfər Pişəvəri (Azerice)
Azerbaycan Milli Hükümeti Üyeleri |
|  | ||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Diğer yetkililer ve hareket katılımcıları | ||||||||||||||||||||||||||||
- Azeri erkek siyasetçiler
- İranlı erkek siyasetçiler
- İran Azerileri
- Azeri komünistler
- Azeri devrimciler
- 1892 doğumlular
- 1947'de ölenler
- Azeri gazeteciler
- Azerbaycan Millî Hükûmeti
- 20. yüzyıl Azeri yazarları
- Sovyet yazarlar
- Fahri Hiyabanı'nda defnedilenler
- Azerbaycan Demokratik Partisi siyasetçileri
- Azerbaycan Millî Hükûmeti Millî Meclisi Milletvekilleri