Taka (bot)
| Makale serilerinden |
| Lazlar |
|---|
 |
Taka (Lazca: თაკა Taǩa) Türkiye'nin Karadeniz kıyılarında sıklıkla kullanılmış, ancak günümüzde özel olarak inşa edilmeyen ve kullanılmayan geleneksel küçük bir bottur. Küçük yükler ve sınırlı sayıda yolcu taşımak için kullanılabildikleri gibi, balık avlamada da kullanılabilirler. Çok hızlı olmamakla birlikte, iyi dengelenmiş ve dayanıklıdırlar. Özellikle Karadeniz'in kalın dalgaları için uygundurlar. Türkiye'de, genellikler Lazlar tarafından yapılmışlardır. Laz kültürü ve genel anlamda Karadeniz kültürü ile ilişkilendirilirler.
Açıklama
[değiştir | kaynağı değiştir]Uzunlukları 8 ila 12 metre (26 ila 39 ft) arası değişmekte olan takalar, genellikle 5 ila 10 tonluk bir yük kapasitesini taşıyabilecek şekilde tasarlanırlar. Balıkçılık için kullanılan takalar genellikle daha küçük olur.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Son yıllara kadar; Sürmene, Amasra, Bartın, Kurucaşile, Şile, Silivri, Ayvansaray ve Rumelikavağı bölgelerindeki tersanelerde inşa edilmişlerdir. Bazı tersaneler Türkiye'nin Batı Karadeniz sahillerinde yer alsalar bile, bu tersaneler genellikle Karadeniz'in doğu ucundaki tekne yapımcıları tarafından işletilir, yönetilir ve görevlendirilirdi.
Farklı ve otantik hatlar altında takaların ortaya çıkması, yüzyıllar boyunca birikmiş deneyimin bir sonucu olarak 19. yüzyılda gerçekleşmiştir. Kısa bir sürede Türkiye'nin Karadeniz kıyılarının fark yaratan bir parçası oldular. Türk Kurtuluş Savaşı sırasında takalar ve takaların kaptan ve mürettebatları, Anadolunun iç taraflarındaki Türk Kara Kuvvetlerine kaçak silah yardımında bulunmuşlardır. Ayrıca, I. Dünya Savaşından sonra yaşanan Ekim Devrimi sonrasında takalar, Rus mülteciler için Karadeniz'in geçişini güvence altına almıştır.
Yerel halk için taka günlük yaşamın her alanında istihdam edilen vazgeçilmez bir ulaşım aracıydı. Bölgedeki karayolu ağının geliştiği yakın zamanlara kadar, Türkiye'nin Karadeniz bölgesindeki ekonomi, sosyal hayat ve dış dünyayla bağlantı deniz ulaşımına dayanıyordu.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Encyclopedic Dictionary of Black Sea" ("Karadeniz: Ansiklopedik Sözlük", 2005, 975-6121-00-9) Özhan Öztürk
- Türkiye'nin Karadeniz bölgesi için kültür / tarih / yaşam ve seyahat rehberi hakkında web sitesi
- Türkçe gemi meraklıları için web portali18 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.