Tartışma:Cinayet

Cinayet ve öldürme kavramları

Sanırım, hem maddelerde hem de kategorilerde bir karmaşa var. Öncelikle "cinayet" kelimesi bu maddede "bir kimsenin başka bir kimseyi bilerek öldürmesi eylemidir" şeklinde tanımlanmakta. İngilizce Vikipedi'deki murder maddesine bağlanmış ve oradaki tanımlama ise "is the unlawful killing of another human without justification or valid excuse, especially the unlawful killing of another human with malice aforethought" ("bir insanın, herhangi bir gerekçelendirme ya da geçerli bir sebep olmaksızın, özellikle de kasten ve hukuksuz öldürmesi") olarak tanımlanmakta. Bizdeki tanım, bu hukuk dışılığa vurgu yapmaksızın bir tanımlama yapmış, dolayısıyla hukuk kararı olarak idam edilme eylemi ya da savaş esnasında gerçekleşen öldürme eylemi gibi eylemler de "cinayet" olarak tanımlanmış. Doğru değil kesinlikle. Dolayısıyla ya maddenin tanımlanmasında ya da dil bağlantısında bir sıkıntı var. Buna karşın homicide maddesi, "is the act of one human killing another" ("bir insanın başka bir insanı öldürmesi eylemi") şeklinde tanımlanmakta, yani işbu maddedeki tanımı o madde yapmakta. Devamında ise bu öldürme eyleminin nasıl gerçekleşmiş olduğuna dair örnekler veriyor, "cinayet" kavramından daha geniş bir anlama sahip. Bu karışıklığın giderilmesi gerek ilk etapta, @Justinianus bakabilir belki.

İkinci karmaşa ise kategorilerde mevcut. Kategori:Cinayet kurbanları diye bir kategorimiz var. Bu kategori, murder victims kategorisine bağlanmış. Terimsel olarak incelediğimizde uygun bir eşleştirme, ancak Kategori:Ülkelere göre cinayet kurbanları kategorisine girince alt kategorilerin "İsveç'te öldürülen kişiler‎" tarzında olduğunu görüyoruz ve işin rengi değişiyor. Ebu Musab ez-Zerkavi, bir cinayet kurbanı olmamasına karşın bu kategoride yer alıyor doğal olarak, çünkü kategori adı bize bunu işaret ediyor. İngilizce Vikipedi, killings by type (birebir çeviri yapma adına zorlayarak "türe göre öldürmeler" diyelim), diye bir kategori oluşturmuş ve burada, cinayet de dahil olmak üzere tüm "öldürme" eylemlerini toplamış. En başta dediğim mesela idam etmeyi de almış, hava saldırısıyla öldürülenleri de almış, soykırımları da almış, almış da almış. Bize böyle, "öldürme" eylemini anlatan bir madde ve kategori(ler) lazım. Ne yapalım, nereden başlayalım?--Nanahuatl^Efendim? 02.53, 30 Ekim 2020 (UTC)

• Terim olarak bakıldığında cinayet, öldürmenin bir türü olarak gözüküyor. Bir kişiyi bilerek ve kasıtlı bir hareketle öldürmek cinayet olarak biliniyor. Öldürmek ise cinayetle birlikte, bilmeyerek ve/veya kasıtsız olarak birinin hayatını sonlandırmak olarak biliniyor. @Nanahuatl'in verdiği örneklere bu hususta katılıyorum. Yani birini bilerek ve isteyerek öldürmüşseniz bunun adı cinayet (hukuken kasten öldürme), bilmeyerek/kasıtsız olarak birini öldürmek ise sadece öldürmek (hukuken de taksirle öldürme) olarak geçer. Türk Ceza Kanununda da cinayet kelimesi geçmiyor, kasten ya da taksirle öldürme suçları yer almakta. Şahsi fikrim, ana madde olarak "Öldürme" maddesini oluşturmak, içinde cinayet dahil diğer öldürme türlerine yer vermek (ayrı madde olarak kalabilecek nitelikte ise -ki olabilir- cinayet maddesi kalabilir), kategorizasyonda da cinayet kurbanlarını öldürülenlerin alt kategorisi olarak düzenlemek. --justinianus | mesaj 11.47, 30 Ekim 2020 (UTC)

Teşekkürler @Justinianus. Ben kategorileri halletmeye çalışayım, sen de maddeleri halledebilir misin? Taslak olsa dahi "öldürme" maddesini açman, bunun da tanımlamasını ve içeriğini toparlaman güzel olacaktır. Ama "öldürme" yeterli olacak mı madde adı için? Zira hayvanları öldürme de var mesela, homicide maddesinde insan öldürmesi anlatılıyor.--Nanahuatl^Efendim? 18.57, 30 Ekim 2020 (UTC)

İngilizce Vikipedi'deki "homicide" maddesi güzel bir içeriğe sahip görünüyor. Bu sayfayı çeviri yoluyla Vikipedi'ye kazandırıp hayvanları öldürmek gibi hususlara da ayrıca yer verebiliriz diye düşünüyorum. Öldürme, isim olarak uygun bir tabir. Anlatılmak istenen şeyi ziyadesiyle karşılayacaktır. Ben çeviriye başlayacağım, üstüne gerekli eklemeler zamanla yapılır @Nanahuatl. --justinianus | mesaj 16.20, 31 Ekim 2020 (UTC)

@Justinianus, şunun için demiştim: homicide, insanların başka bir insan tarafından öldürülmesini ifade eden bir kavramken "öldürme", bir hayvanın insanı öldürmesi, hayvanın bitkiyi öldürmesi gibi her canlıların başka bir canlıyı öldürmesini ifade eden bir eylem. Bundan dedim :)--Nanahuatl^Efendim? 21.13, 31 Ekim 2020 (UTC)

@Nanahuatl, Öldürme maddesini oluşturdum. Söylediğin gibi madde insanın öldürmesini anlatıyor. Bu maddeyi vurguladığın tüm öldürme türlerini anlatacak şekilde genişletebiliriz diye düşünüyorum. Zira öldürme tabiri ile, İngilizcedeki farklı tabirlerden bağımsız olarak bütün öldürme türleri (hayvanlar vs dahil) anlatılabilir diye düşünüyorum. Bunun altına da, ayrı maddesi olabilecek cinayet vb maddeleri verebiliriz. --justinianus | mesaj 08.19, 2 Kasım 2020 (UTC)

Eline sağlık @Justinianus. List of types of killing maddesi aslında bu dediğin, bakterileri öldürme falan bile listelenmekte :) Dediğim gibi, "öldürme" kelimesi başlı başına "insanın insanı öldürmesi" kavramını karşılamıyor, bunu "insan öldürme" ya da literatürdeki yaygın adı neyse o yapsak? Homicide, birçok dilde benzer şekilde yerleşmiş, Türkçeye geçmemiş maalesef.--Nanahuatl^Efendim? 08.38, 2 Kasım 2020 (UTC)

İngilizce'nin dil yapısı nedeniyle, bu tip farklı öldürme türleri için benzer minvalde isimler bulmak daha kolay. Sonuna "-cide" takısı ekleyerek bir sürü farklı öldürme türünü tanımlayabiliyorlar/tanımlamışlar. Türkçe'ye ise bu tabirleri "insan öldürme", "hayvan öldürme" gibi isimlerle çevirebiliyoruz veyahut İngilizce ismi olduğu gibi alıyoruz. Fakat hepsinin ortak noktası "öldürme" olduğu için, bu başlık altında bütün türleri toplamayı şahsen daha uygun buluyorum. Zira "insan öldürme", "hayvan öldürme" gibi isimler kulağa biraz zorlama geliyor. Ama elbette önerdiğin durum da düşünülebilir, topluluktan görüş bildirmek isteyen başka kullanıcılar çıkar ise onların da fikirlerini duymak isterim şahsen. --justinianus | mesaj 08.53, 2 Kasım 2020 (UTC)

Bilerek öldürme

Merhaba maddenin içinde bir kimseyi başka bir kimseyi bilerek öldürmesi yazılmış ama yanlış bu bilgi. Emir86 (mesaj) 06.41, 8 Mart 2021 (UTC)