Tartışma:Hilâfet

Destek

Maddeyi oluşturmaktayım ama madde tek başıma altından kalkamayacağım kadar büyük. Katkıyı yapmaktan çekinmeyin. --DenizRC 18:05, 15 Mayıs 2006 (UTC)

• Her ne kadar ruhani unsurlar içerse de halifelik tamamen maddi bir makamdır. İslam hukuku ve devlet anlayışı temelinde, siyasi yönetim makamı olarak tanımlanabilir. Ruhani lider kavramı daha sonraları ortaya çıkmıştır. Nitekim bugün bile farklıdır, örneğin Şia'daki hilafet tam anlamıyla bir teokrasiyken, ehl-i Sünnet'te böyle değildir. Ayrıca farklı İslam siyasi düşünürlerinin hilafet ve halife kavramı farklıdır. Bu nedenle böyle girdim. Daha sonra mümkün olursa öne çıkmış, önem kazanmış bazı halife düşünce ve tanımlarını girebiliriz. Teşekkürler, iyi çalışmalar... - Noumenon 17:09, 18 Mayıs 2006 (UTC)
• Burada teokratik ifadesini doğru kullanmalıyız. Allah'ın Yeryüzündeki Gölgesi (Zıllullahi Fi'l-Arz) ifadesi teokrasiyi çağrıştırsa da gerçekte Batı'daki Tanrı Adına Konuşan Kilise yi ifade eden teokrasiden tamamen farklıdır. İslam tarihinde Halife'nin konumunun teokratik olduğunu veya daha sonra teokratik anlam kazandığını bu yüzden söyleyemeyiz. İyi çalışmalar— Bu imzasız yazı 212.175.132.107 (mesaj • katkılar) tarafından eklenmiştir.

---

Osmanlı padişahlarının halife olamayacaklarını ispatlamak için yazılan "Ancak, Osmanlı padişahları Arap olmadığı için, bu iddia hukuk açısından geçersizdir" ibaresini İslam'ın Arapların tekelinde bir din olmayışı ve İslam hukuku'nda "Araptan başkası halife olamaz" şeklinde bir madde bulunmayışı sebebiyle kaldırdım. Bu sadece kişisel bir görüş olabilir. --Isparta 01:24, 3 Mayıs 2008 (UTC)

Yorumlar

• Merhabalar,
• Maddenin her tarafına serpiştirilmiş o kadar çok yorum var ki; bu biraz da kullanılan uslûptan kaynaklanılıyor, üçüncü kişi konumundaki bir gözlemci duruşundan arada sırada kopan bir uslûp mevcut... yorumların bazı örnekleri:
  • Emeviler iktidara kanlı çıkmıştı, inişleri de benzer şekilde oldu.
  • Aslında, Moğol Hanı Hulagu'nun tek yaptığı, çoktan işlevini yitirmiş bir kurumu ortadan kaldırmak oldu.
  • Osmanlı İmparatorluğu son Abbasi halifesinin ölümünden sonra Abbasi hanedanından yeni bir halife çıkmasını engellemiş ve halifeliğin kendisine geçmesini sağlamıştır... (bu paragrafın neredeyse hepsi kocaman bir yorum, özgün araştırma nesnesi)
• Benzerlerini metnin kalan kısımlarında bulmak mümkün. Bu sebeple özgün araştırma şablonu kondu. Teşekkürler, iyi çalışmalar... - - noumenon Θ mesaj 01:32, 4 Haziran 2009 (UTC)

Vikiçizer'in 22 Ekim 2009 11:23'de kaldırdığı paragrafı geri aldım. Amacım ek bilgilerin kaldırılma nedeninin belirtilmesi. Bilgiler Lord Curzon'un halifeliğin kaldırılmasını bir şart olarak ortaya koştuğunu iddaa eden paragraf nedeniyle eklenmişti. Ancak noktayı çürütücü nitelikli kaynakçalarıyla verilen ek bilgiler silinirken, hiç bir kaynak belirtmeyen bu paragraf bırakılmış. Maura 16:02, 24 Ekim 2009 (UTC)

Halifeliğin şartları

Kaynak göstermeden sadece kişisel görüşlerle yazılan yorumlara açıklık getirmesi için aşağıdaki hadisleri herkesin bilgisine sunuyor biraz daha araştırılmasını öneriyorum...Halifeliğin şartlarından bir tanesi halifenin kureyşten gelme şartıdır...

“Hilâfet Kureyş'tedir.” (Müsned, 4/185; Heysemi, Mecmau’z-zevâid, 1/336, 4/192)

“Emirler Kureyş'tendir.” (Hâkim, Mustederek, 4/501)

“İmamlar Kureyş'tendir.” (Müsned, 3/129, 4/421)

“ Bu iş (halifelik) Kureyş'e aittir.“ Buharî/3309— Bu imzasız yazı Fakerses (mesaj • katkılar) tarafından eklenmiştir.

Madde adı - Osmanlı Halifeliği

Halifeliği yerine hilâfeti desek daha doğru değil mi? İslam yerine Müslümanlık demeye benziyor. Bir de /h/ harfinin büyük yazılması doğru mu? --𐰇𐱅𐰚𐰤 (mesaj) 10.32, 24 Ağustos 2019 (UTC)

Buna dikkat etmedim. Raşidun Halifeliği, Emevi Halifeliği, Abbasi Halifeliği... kullanımı mevcut değil mi? Bu onlardan ayrı olamaz. – Aybeg 12.47, 25 Ağustos 2019 (UTC)

Tespit edebildiğim kadarıyla Râşidîn Halifeliği, Ahmediye Halifeliği ve Sokoto Halifeliği diye maddelerimiz var. Ancak onlarla bunun arasında bir nüans var. O maddelerde ülke adı olarak krallığı, hanlığı vb. unvandan yönetim biçimi adı oluşturma usulüne uygun olarak halife=halifeliği şeklinde bir eşleştirmeye gidilmiş. Ülke adı olarak bu adlandırmaya yanlış diyemem ama buradaki kullanım farklı. Burada ülke adı olarak değil de bir ülkenin hilâfeti üstlendiği dönemine verilen ad olarak kullanılmış ve bu nedenle de /h/ harfinin büyük yazılmasını sorgulamıştım. Birkaç dilde daha maddesi olsa da bu maddenin gerekliliği de tartışmalı. Maddenin aslında Osmanlı'da hilâfet kavramının ele alınışı, yüklenen anlam, diğer hilâfetlerden farkı, fıkhî görüşler, unvan kullanılarak yapılan çağrılar vb. gibi yönleriyle ele alınması gerekirken neden gerek duyulduğunu anlamadığım şekilde 16-20. yüzyıllar arası Osmanlı tarihinin anlatıldığı bir madde olmuş. Bu sorun burayla da ilgili değil, kaynak İngilizce Vikipedi'deki madde böyle. Madde kalsın deniyorsa "Osmanlı İmparatorluğu'nda hilâfet" adına taşınmasını öneriyorum ama o kadar uzun değil, şu hâliyle hilâfet maddesindeki ilgili alt başlığa taşınabilir. @Rapsar, @Kibele bir yorumunuz var mı? --𐰇𐱅𐰚𐰤 (mesaj) 01.13, 7 Eylül 2019 (UTC)

@𐰇𐱅𐰚𐰤 yorumuna bütünüyle katılıyorum. kalırsa küçük harfli olmalı ama bu içerikle durmasına gerek yok. --kibele 07.59, 7 Eylül 2019 (UTC)

Maddenin başlığı ve içeriğinde düzenlemeler yapabilirsiniz. Bu maddenin silinmesini istemiyorum. 1 Kasım 1922'den 3 Mart 1924'e kadar saltanat yok ama hilafet var. Saltanatın kaldırılmasından sonra hemen hemen 1,5 yıl varlığını sürdürmüş bu siyasi makam hakkında bir madde mevcut olmalı. – Aybeg 14.02, 7 Eylül 2019 (UTC)

Aslında saltanat kaldırıldıktan sonra bir siyasi makam kalmıyor, padişahın siyasi hakları elinden alınıyor ve salt dinî bir lider oluyor. Hilâfetin kaldırılmasını kolaylaştıran etkenlerden biri de halifenin siyasete karışmayacağı güvencesini vermesine karşın buna teşebbüs etmesiydi. Bunun haricinde "1922'de siyasi makam lağvedildikten sonraki tarih Osmanlı İmparatorluğu maddesinde değil burada işlenmeli" gibi bir çıkarımda bulunabilir miyiz, bilmiyorum. Ama gerekçeye dayanarak veremeyiz diyorum çünkü ortada eşsiz siyasi bir makam kalmıyor ve dinî makamın ana maddesi de burası değil hilâfet. Padişahın siyasi hakları varken bu haklara dayanarak hüküm sürdüğü bir ülke maddesi olması elzem fakat siyasi hakları alındıktan sonra dinî bir lider olarak yalnızca bir ülkenin değil tüm Müslümanların halifesi olduğundan "Osmanlı halifesi" denmesi doğru değil. Buna mukabil Osmanlı Halifeliği diye bir tanımda bulunmak da yanlış. Siyasi olarak "Osmanlı Halifeliği" diye bir ülke yok, dinî olaraksa halife sadece "Osmanlıların halifesi" olmadığından "Osmanlı Halifeliği" kavramı yine yanlış. Bu kavramı hiçbir tarihî bağlama oturtamıyoruz. Doğru kavram önerdiğim gibi "Osmanlı İmparatorluğu'nda hilâfet" ama madde de uzun olmadığından aktarılabilir. --𐰇𐱅𐰚𐰤 (mesaj) 00.33, 8 Eylül 2019 (UTC)

Anladım, teşekkür ederim. Yazdıklarınıza yapabileceğim tek ekleme, "Osmanlı hilafeti/halifeliği" kavramının Osmanlı Hanedanı'nın elindeki hilafet makamına işaret ettiği için kullanıldığıdır. – Aybeg 07.16, 8 Eylül 2019 (UTC)

Buna yanlış diyemem, adlandırma üzerine tartışılabilir tabii. Eğer itiraz yoksa hilafet maddesinin alt başlığına taşıyalım, itiraz varsa SAS süreci yürütelim ya da böyle kalsın deniyorsa Osmanlı hilâfetinin özünü yansıtacak biçimde (ülke tarihçesi değil yalnızca hilâfet vizyonunun anlatıldığı) genişletme yapılsın. Maddenin şu adı (büyük harfli), mevcut içeriği ve kaynak maddenin kapsamıyla yer almasının uygunsuz olduğunu düşünüyorum. --𐰇𐱅𐰚𐰤 (mesaj) 10.20, 8 Eylül 2019 (UTC)