Trakya
Trakya (Yunanca: Θρᾴκη, Thraki; Bulgarca: Тракия, Trakiya), Güneydoğu Avrupa'da yer alan güney Bulgaristan, kuzeydoğu Yunanistan ve Türkiye'nin Avrupa kıtasındaki topraklarını içeren bir bölgedir. Türkiye sınırları içindeki yüzölçümü 23.764 km2 olan bu bölgenin Karadeniz, Marmara Denizi ve Ege Denizi ile sınırı vardır.
Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Trakya kelimesi Eski Yunancadaki Thrāikē (Θρᾴκη)[1] kelimesinden türemiştir ve Trak kavimine dayanmaktadır. Kökenini Yunan mitolojisinden alan Trak ismine ise ilk olarak Homeros'un İlyada destanında rastlanır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Arkeolojik çalışmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Türkiye'nin batı ucunda kalan Trakya bölgesi son yapılan arkeolojik kazı çalışmalar hız kazanmış ve bazı yeni yerleşim bölgeleri bulunmuştur. Belgesel yönetmeni Gül Tekin Gün Direnen Tarih Trakya eserinde geçen antik bölgenin Neolitik döneme ait bulguların gün yüzüne çıktığını, Uygarlığın başlangıç bölgesinin Yakındoğu olduğu genel bir bakış olarak kabul görülse de, bu bağlamda, tarih öncesi insanların Avrupa'ya Anadolu üzerinden Trakya'yı kullanarak geçtiğini ve Trakya'nın bir köprü görevi gördüğünü söyleyebilmemiz mümkün olacaktır. Bu nedenle Trakya'daki arkeolojik bilgilerin jeoloji ve diğer bilim dalları tarafından desteklenmesi ve bölgenin tarih öncesi geçmişinin açığa çıkarılması gerekmektedir.[2] Bölge olarak arkeolojik açma ve bilimsel kazı çalışmalarının fakir kaldığı coğrafya olarak bilinen Trakya oysaki daha sert ve daha düzgün taş aletler yapılmış Cilalı Taş Devri dönemini anlatmakta olduğunu Bölgede yapılan küçük çaplı açmalarda (güneybatı Trakya'da), Neolitik dönem yerleşim izleri olduğu tespit edilirken, alan çalışmalarında toplanan arkeolojik örnekler ile bölgede yüzeylenen Yeniköy karışığı'na ait kayaçlar mineralojik petrografik ve dokusal özellikleri bakımından karşılaştırılmış ve benzerlikleri ortaya konmuştur.[2] Ayrıca Trakya'nın diğer bazı kesimlerinden gelen örnekler de çalışma kapsamına alınıp, incelenmiş olduğu kayıtlara geçmiştir. Sonuç olarak, cilalı taş balta yapımında kullanılan arkeolojik malzemenin kaynak bölgesinin GB Trakya ve kullanılan kayaçların da Yeniköy Karışığı'na ait metamorfik kayaçlar olduğu tespit edilmiştir.[2] Bu sonuç karşımıza çıkarken Trakya'nın ve yakın çevresinin genel jeolojik özellikleri de dikkate alınmış ve bu baltalara kaynak olacak nitelikte başka kayaçlar bulunamamıştır. Ayrıca sadece jeolojik özellikleri değil, balta tipolojisi gibi arkeolojik faktörler de değerlendirilmiştir. Ayrıca TSAP çalışması kapsamında sadece GB Trakya değil, Trakya'nın diğer bölgelerindeki sit alanlarından (Edirne'de Altıağaç ve Hocaçeşme; Kırklareli'de, Aşağıpınar ve Tepeyanı) gelen örnekler de petrografik olarak incelenmiş ve bölge kayaçlarıyla olan ilişkileri ortaya konmuştur.[2]
Trakya'nın bölünmüşlüğü
[değiştir | kaynağı değiştir]Trakya'nın toprakları, Türkiye Trakyası,[3] Bulgaristan Trakyası ve Yunanistan Trakyası olmak üzere farklı üç siyasi üniteye ayrılmıştır. Türkiye Trakyası'na Doğu Trakya, Bulgaristan Trakyası'na Kuzey Trakya, Yunanistan Trakyasına ise Batı Trakya adı verilir.[4] Türk medyasında Batı Trakya[5][6][7][8] kelimesinin Yunanistan'ın Trakya (Doğu Makedonya ve Trakya) bölgesi için kullanıldığı görülmektedir.
Bulgaristan
[değiştir | kaynağı değiştir]- Burgaz ili
- Yambol ili
- Sliven ili
- Eski Zağra ili
- Hasköy ili
- Kırcaali ili
- Filibe ili
- Paşmaklı ili, Bulgaristan
- Pazarcık ili
Türkiye
[değiştir | kaynağı değiştir]- Edirne ili
- Kırklareli ili
- Tekirdağ ili
- İstanbul ve Çanakkale illerinin Avrupa'da kalan kısımları
Edirne'nin Karaağaç mahallesi Türkiye'nin, Batı Trakya'daki tek toprağıdır.
Yunanistan
[değiştir | kaynağı değiştir]Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Balkan Yarımadasının güneydoğusunda yer alan Trakya'nın başlıca yüzey şekilleri, Rodop Dağları, Yıldız Dağları ve bölgenin kuzey sınırını oluşturan Balkan Dağlarıdır. Balkan Dağlarının sadece güney tarafları bölgeye dahil edilebilir. Batı Trakya'daki, dar kıyı ovalarının dışında, bölgenin en geniş açık alanları, Kuzey Trakya Ovası (Yukarı Trakya Ovası) ve Doğu Trakya'nın büyük bölümünü oluşturan düzlüklerdir. Trakya'nın başlıca akarsuları, Meriç nehri ve kollarıdır. Bunlar;
Doğu Trakya'da kalan Gelibolu Yarımadası ve Çatalca Yarımadalarıda Trakya'nın parçalarıdır. Trakya, Makedonya'dan Mesta Karasu Nehri ile ayrılır. Nehir bölgenin batı sınırını oluşturur. Trakya bölgesi aynı zamanda Ege Denizi' nin kuzeydoğusu bölümüne adını vermiştir. Denizin bu kısmına "Trakya Denizi" denir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Θρᾴκη. Liddell, Henry George; Scott, Robert; A Greek–English Lexicon at the Perseus Project". 8 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2020.
- ^ a b c d GÜN, Gültekin (2011). DİRENEN TARİH - Türkiye'nin Antik Bölgeleri (2011-2020), TRAKYA /Traklar, Sayı-1. Türk Bilimi. ss. 4,5. 4 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2022.
- ^ Türkiye Trakyası, Türkiye'nin Avrupa kıtasındaki topraklarının tamamını oluşturur.
- ^ Ramazan Özey, 'Türk Yurdu Balkanların Coğrafyası', Yeni Türkiye, Sayı. 43: Türkoloji ve Türk tarihi araştırmaları özel sayısı I, Ocak/Şubat 2002, s. 229.
- ^ "Başkanlar Batı Trakya'da, Hürriyet Gazetesi". 20 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2008.
- ^ "Yunanistan ırkçılıkla mücadelede yetersiz, Milliyet Gazetesi". 27 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2008.
- ^ "Yunanistan'da, Batı Trakya'dan 2 Türk milletvekili seçildi, Milliyet Gazetesi". 6 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2008.
- ^ "Batı Trakya'nın Füsun Suka'lara ihtiyacı var, Yorgo Kirbaki, Hürriyet Gazetesi". 12 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2008.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Afrika · Achaea · Alpes Cottiae · Alpes Maritimae · Alpes Poeninae · Arabia Petraea · Asurya · Asya · Bitinya ve Paflagonya · Britanya · Daçya · Dalmaçya · Epir · Ermenistan · Galatya ve Likaonya · Gallia Aquitania · Gallia Belgica · Gallia Lugdunensis · Gallia Narbonensis · Germania Inferior · Germania Superior · Girit ve Sirenayka · Hispania Baetica · Hispania Tarraconensis · İtalya · Kapadokya · Kıbrıs · Kilikya · Korsika ve Sardinya · Likya ve Pamfilya · Lusitania · Makedonya · Mauretania Caesariensis · Mauretania Tingitana · Mezopotamya · Mısır · Moesia Inferior · Moesia Superior · Noricum · Pannonia · Pontus · Rhaetia · Sicilya · Suriye · Taurica · Trakya · Yahudiye |  | |
