Topalak
Topalak (topalak köfte), bulguru et veya patatesle karıştırılarak elde edilen hamur toplarının sacda pişirilmesi ile yapılan bir yemek.
Hazırlanan toplar, nohut, yağ, tuz ve diğer malzemelerin ilavesiyle çorba kıvamında pişirilir. Servis yapılırken, üzerine sarmısaklı yoğurt ve kurutulup ufalanmış nane eklenir. Akdeniz Bölgesi'nin iç kesimlerinde yaşayan halkın önemli yemeklerinden biridir.
Topalak adı, yapılış biçiminden gelir. Patates veya etle karıştırılmış bulgurdan elde edilen harcın avuçta ovuşturulup misket büyüklüğünde toplar haline getirilmesinden ötürü bu adı aldığı düşünülür.[1] Saç üzerinde pişirilmesi, topalağı diğer et-bulgur karışımı köftelerden ayırır. Saç olmadığından teflon tavada da pişirilir.[1] Fellah köftesinden en temel farkı sarımsaklı yoğurt ve salçalı sos ile servis edilmesidir.[2]
Kurban Bayramı'nın ikinci ve üçüncü gününde pişirilmesi gelenek olmuştur.[1] Sıklıkla ayranla tüketilir.[1]
Yörelere göre çeşitleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Yozgat topalak köfte
[değiştir | kaynağı değiştir]Yozgat'ta yapılan çeşididir.[3]
Kırkağaç topalak yemeği
[değiştir | kaynağı değiştir]Manisa ili Kırkağaç ilçesinde yapılmaktadır. Kırkağaç topalak yemeği 25.10.2023 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[4]
Diyarbakır hıllorik aşı
[değiştir | kaynağı değiştir]Diyarbakır hıllorik aşının malzemeleri; su, bulgur, yoğurt, yumurta, tereyağı, tuz, sarımsak ve baharattır. Üzerine tereyağı, pul kırmızıbiber ve kuru naneden oluşan sos ile sarımsaklı yoğurt dökülerek servis edilir. Diyarbakır hıllorik aşı 06.03.2024 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d Halıcı, Feyzi. "Beşinci Milletlerarası Yemek Kongrei". Nevin Halıcı Yemek Kültürü Vakfı. 9 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2024.
- ^ "Türk Mutfak Kültüründe Bulgurun Yeri ve Önemi". Türk Turizm Araştırmaları Dergisi 2020, 4(1): 716-728. DOI: 10.26677/TR1010.2020.340. 16 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi16 Şubat 2023.
- ^ "II. ULUSLARARASI BOZOK SEMPOZYUMU Yozgat'ın Turizm Potansiyelleri ve Sorunları 04 - 06 MAYIS 2017 BİLDİRİ KİTABI" (PDF). Bozok Üniversitesi. 16 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)16 Şubat 2023.
- ^ "Kırkağaç Topalak Yemeği". Türk Patent ve Marka Kurumu. 3 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi3 Kasım 2023.
- ^ "Diyarbakır Hıllorik Aşı". Diyarbakır Hıllorik Aşı. 31 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi31 Mart 2024.