Tandır kebabı
| Tandır kebabı | |
|---|---|
| Ülke(ler) | Türkiye |
| Yaratıcısı | Osmanlı mutfağı |
| Türü | Kebap |
Tandır kebabı tandırda pişirilen kebap çeşididir.
Yörelere göre çeşitleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Akşehir Tandır Kebabı
[değiştir | kaynağı değiştir]Akşehir Tandır Kebabı geçmişten günümüze ulaşan, Konya ilinin Akşehir ilçesi ile özdeşleşen yöresel bir yemektir. Akşehir Tandır Kebabı, kuzu etlerinin meyve odunu (meşe) ile ısıtılmış taş fırınlarda, yöreye mahsus közde pişirme tekniği kullanılarak yapılan yöresel bir yemektir.
Akşehir Tandır Kebabının tarihçesi Selçuklulara kadar uzanmaktadır. Özellikle Selçuklulardan bahseden Selçuknâme'de, I. Alâeddin Keykubad'ın 634 yılı Şevval ayında (1237 Mayıs) verdiği bir ziyafette yenilen yemeklerde “biryan” ifadesi geçer. Biryan “kebap” anlamına gelir. Dolayısıyla Selçuklu dönemindeki yemekler arasında Akşehir Tandır Kebabına atıfta bulunulur. Akşehir Tandır Kebabı 20.11.2020 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[1]
Arapgir Tandır Kebabı
[değiştir | kaynağı değiştir]Arapgir Tandır Kebabı; Malatya'nın Arapgir ilçesinde 1 yaşındaki iğdiş edilmiş keçilerin karkas eti ile üretilir. Meşe odunu ile yakılan tandırda pişirilir. Arapgir Tandır Kebabının geçmişi eskiye dayanır. Ayırt edici özelliğini; keçi karkas etinin tuzlandıktan sonra meşe odunu kullanılarak tandırda pişirilmesine dayanan yerel üretim metodu sağlar. Bu sebeple coğrafi sınır ile arasında ün bağı bulunur. Arapgir Tandır Kebabı 26.04.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[1]
Denizli Tandır Kebabı
[değiştir | kaynağı değiştir]Denizli Tandır Kebabı sakız ağacı odunu ile yakılan tandır fırınında, yaşını doldurmamış süt kuzusu etinin herhangi bir işlemden geçirilmeden geleneksel yöntemle pişirilmesi ve pide ile servis edilmesi suretiyle yapılan bir yemektir. İstenilen lezzetin elde edilmesi; kullanılacak ham maddeye, üretim metoduna bağlı kalınmasına ve pişirme sıcaklığı, etlerin fırına dizilme şekli ve etlerin fırında kalma süresi gibi lezzeti belirleyici hususlarda ustalık bilgisine bağlıdır. Denizli Tandır Kebabı 08.10.2020 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[1]
Yozgat Tandır Kebabı
[değiştir | kaynağı değiştir]Yozgat ilinde yapılan "Yozgat Tandır Kebabı" adını yıllardır Yozgat ilinde kendine has üretim yöntemiyle yapılmasından dolayı almaktadır. Yozgat Tandır Kebabını diğer kebap türlerinden ayıran en önemli özellik söz konusu kebabın üretiminde kullanılan etin Bozok yaylasında doğal ortamda, doğal besinlerle beslenerek yetiştirilen toklu diye tabir edilen 1 yaş kuzulardan elde edilmiş olması ve kendine has pişirme tekniği olan özel olarak hazırlanmış tandır ocaklarında iki taraflı ateşin ortasında şişlere takılarak pişirilmesidir.
Tandır ocağı; ateş tuğlasının üzerine 250–300 kg tuz ile ateş toprağı karıştırılarak elde edilen harçtan üretilmektedir. Bu şekilde ocak ısıyı muhafaza etmektedir. Ocağın ortasında uzun demir bulunmakta ve iki tarafta ateş yanmaktadır. Alt orta kısımda tava bulunmakta olup etten akan yağ burada birikmektedir. Burada biriken yağ süzülerek servis edilen ekmek yağlanmaktadır. Yozgat Tandır Kebabı 07.12.2017 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[1]
Dalama Tandırı
[değiştir | kaynağı değiştir]Aydın Dalama Tandırı 01.11.2017 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[2]
Çorum Tandır Kebabı
[değiştir | kaynağı değiştir]Çorum Tandır Kebabı Çorum'a özgü olan geleneksel yemektir.[kaynak belirtilmeli]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d "Coğrafi İşaret Platformu". Coğrafi İşaret Platformu. 25 Ocak 1999 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2022.
 | Türk mutfağı ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Yiyecek ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |