Vakıf, Yıldırım
| Vakıf | |
|---|---|
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Bursa ilinin Türkiye'deki konumu | |
  Vakıf Vakıf'ın Bursa'daki konumu | |
Koordinatlar: 40°13′01″N 29°08′42″E / 40.217°K 29.145°D | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Bursa |
| İlçe | Yıldırım |
| Coğrafi bölge | Marmara Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Rakım | 102 m |
| Nüfus (2024)[1] | 10.317 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 224 |
| İl plaka kodu | 16 |
| Posta kodu | 16330 |
Vakıf, Bursa ilinin Yıldırım ilçesine bağlı bir mahalledir.
Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Bölgenin tarihi kayıtlarda geçen en eski adı Susığırlık'tır. Osmanlı döneminde taban suyunun yüksek olması ve bataklık alanların varlığı, bölgeyi manda (su sığırı) yetiştiriciliği için elverişli kılmış, sarayın ve ordunun ihtiyacının buradan karşılanması nedeniyle yöre bu isimle anılmıştır.
Tarihsel süreçte birbirine yakın iki yerleşimi ayırt etmek amacıyla bugünkü Gürsu ilçesi Susığırlık-ı Kebir (Büyük Susığırlık), Vakıf Mahallesi ise Susığırlık-ı Sagir (Küçük Susığırlık) veya statüsünden dolayı Vakıf Susığırlık olarak adlandırılmıştır.[2]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Vakıf Köyü'nün kuruluşu 14. yüzyılın sonlarına dayanmaktadır. Köy, Osmanlı padişahı Yıldırım Bayezid tarafından, Bursa'daki Yıldırım Külliyesi'ne gelir sağlaması amacıyla vakfedilmiştir.
Osmanlı Dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Köyün adı, Yıldırım Bayezid'in 1400 tarihli vakfiyesinde, külliyeye gelir getiren mülkler arasında "Susığırlık Karyesi" olarak geçmektedir.[3] II. Bayezid dönemine ait 1487 tarihli Hüdavendigar Livası Tahrir Defterinde ise "Evkaf-ı Sultan Yıldırım Han" (Yıldırım Han Vakıfları) başlığı altında kayıtlıdır.[4] 1530 tarihli muhasebe kayıtlarında köy, "Vakıf Susığırlık" adıyla yer alır.[5]
Arşiv belgelerine göre 1696 yılında köy sınırlarında yaşanan anlaşmazlıklar Divan-ı Hümayun'a yansımış ve çözüm için Bursa Mollasına hüküm gönderilmiştir.[6] 1757 tarihli evkaf kayıtlarında ise köyde "Kasım Bey Mescidi" adında bir ibadethane bulunduğu ve imam maaşlarının vakıf gelirlerinden karşılandığı görülmektedir.[7]
Köyün ilk sakinleri yerleşik Manav Türkmenleridir. İlerleyen dönemlerde, özellikle 93 Harbi (1877-1878) ve Balkan Savaşları sonrasında bölgeye Balkanlar'dan gelen muhacir aileler yerleştirilmiştir.
Cumhuriyet Dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Cumhuriyet döneminde tarımsal niteliğini koruyan yerleşim, 12 Kasım 2012'de kabul edilen 6360 sayılı yasa ile Yıldırım ilçesine bağlı mahalleye dönüşmüştür. Mahalle günümüzde Bursaspor altyapı tesisleri olan "Vakıfköy Orhan Özselek Tesisleri" ile bilinmektedir.[8]
Coğrafya ve İklim
[değiştir | kaynağı değiştir]Bursa şehir merkezinin doğusunda, Yıldırım ilçe merkezine yaklaşık 6 kilometre uzaklıktadır. Uludağ'ın kuzey etekleri ile Bursa Ovası tabanı arasındaki alüvyal araziler üzerine kuruludur. Rakımı 102 metredir. Kuzeyinde Ankara Yolu ve Samanlı, doğusunda İsabey, batısında Şirinevler mahalleleri bulunur.
Bölgede Marmara iklimi hakimdir. Ovanın tabanında yer alması sebebiyle kış aylarında sıcaklık terselmesi ve sis oluşumu görülebilmektedir.
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]Mahalle ekonomisi tarım, sanayi ve ticarete dayalı karma bir yapıdadır.
- Tarım: Bölge toprakları Bursa şeftalisi ve Deveci armudu yetiştiriciliği için elverişlidir. Sanayileşmeye rağmen meyvecilik ve sebze üretimi devam etmektedir.
- Sanayi: Bursa'nın doğu yönündeki büyümesiyle birlikte mahalle sınırları içinde tekstil atölyeleri, mobilya imalathaneleri ve lojistik depoları faaliyete geçmiştir.
Tarihi Yapılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Arşiv kayıtlarında geçen Kasım Bey Mescidi, köyün bilinen en eski dini yapısıdır. Günümüzdeki köy camisinin bu yapının devamı niteliğinde olduğu düşünülmektedir.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2024 | 10.317 |
| 2019 | 9.141 |
| 2013 | 6.664 |
| 2010 | 5.892 |
| 2007 | 4.255 |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ Kaplanoğlu, Raif. Bursa Yer Adları Ansiklopedisi. Bursa Ticaret Odası Yayınları, 1996.
- ^ Ayverdi, Ekrem Hakkı. Osmanlı Mimarisinin İlk Devri. İstanbul Fetih Cemiyeti, 1966.
- ^ Barkan, Ömer Lütfi ve Enver Meriçli. Hüdavendigar Livası Tahrir Defterleri I. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1988.
- ^ Hüdavendigar Livası Tahrir Defterleri I (1530), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
- ^ T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı (Osmanlı Arşivi), Fon Kodu: A.{DVNSMHM.d.00108, Belge Tarihi: H-29-06-1107. Konu: Susığırlık Vakıf Karyesi Arazi Hudut Anlaşmazlığı Hakkında Bursa Mollasına Hüküm.
- ^ T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı (Osmanlı Arşivi), Fon Kodu: C..EV.., Gömlek No: 442, Belge Tarihi: H-15-05-1170. Konu: Susığırlık Karyesindeki Mescidde İmamet Tevcihi.
- ^ "Bursaspor Kulübü Tesisleri Bilgisi". Erişim tarihi: 9 Aralık 2025.