Vedalar - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Eleştiri
  • 2 Kaynakça
  • 3 Kaynakça

Vedalar

  • Afrikaans
  • Alemannisch
  • अंगिका
  • العربية
  • مصرى
  • অসমীয়া
  • Asturianu
  • Azərbaycanca
  • Basa Bali
  • Žemaitėška
  • Bikol Central
  • Беларуская
  • Български
  • भोजपुरी
  • বাংলা
  • བོད་ཡིག
  • Brezhoneg
  • Bosanski
  • Català
  • کوردی
  • Čeština
  • Cymraeg
  • Dansk
  • Deutsch
  • डोटेली
  • Ελληνικά
  • English
  • Esperanto
  • Español
  • Eesti
  • Euskara
  • فارسی
  • Suomi
  • Võro
  • Français
  • Frysk
  • Kriyòl gwiyannen
  • Galego
  • गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni
  • ગુજરાતી
  • עברית
  • हिन्दी
  • Fiji Hindi
  • Hrvatski
  • Magyar
  • Հայերեն
  • Bahasa Indonesia
  • Íslenska
  • İtaliano
  • 日本語
  • Patois
  • Jawa
  • ქართული
  • Қазақша
  • ಕನ್ನಡ
  • 한국어
  • Кыргызча
  • Latina
  • Lëtzebuergesch
  • Lingua Franca Nova
  • Lietuvių
  • Latviešu
  • मैथिली
  • Македонски
  • മലയാളം
  • ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ
  • मराठी
  • Bahasa Melayu
  • مازِرونی
  • Plattdüütsch
  • नेपाली
  • नेपाल भाषा
  • Nederlands
  • Norsk nynorsk
  • Norsk bokmål
  • Occitan
  • ଓଡ଼ିଆ
  • ਪੰਜਾਬੀ
  • पालि
  • Polski
  • پنجابی
  • Português
  • Runa Simi
  • Română
  • Русский
  • संस्कृतम्
  • ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ
  • Scots
  • سنڌي
  • Srpskohrvatski / српскохрватски
  • සිංහල
  • Simple English
  • Slovenčina
  • Slovenščina
  • Shqip
  • Српски / srpski
  • Seeltersk
  • Sunda
  • Svenska
  • தமிழ்
  • ತುಳು
  • తెలుగు
  • Тоҷикӣ
  • ไทย
  • Tagalog
  • Татарча / tatarça
  • Українська
  • اردو
  • Oʻzbekcha / ўзбекча
  • Tiếng Việt
  • Winaray
  • 吴语
  • მარგალური
  • 中文
  • 文言
  • 閩南語 / Bân-lâm-gí
  • 粵語
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Makale serilerinden
Hinduizm
  • Yüce Tanrı
  • ve
  • Mitoloji
  • Mezhepler
  • Tarihi
İnançlar & Uygulamalar
  • Reenkarnasyon
  • Mokşa
  • Karma
  • Maya
  • Puja
  • Nirvana
  • Dharma
  • Vedanta
  • Yoga
  • Ayurveda
  • Yuga
  • Vejetaryenlik
  • Bhakti
Metinler
  • Upanişad
  • Vedalar
  • Brahmana
  • Bhagavat Gita
  • Ramayana
  • Mahabharata
  • Puranalar
  • Aranyaka
  • Shikshapatri
  • Vachnamrut
İlgili Konular
  • Ülkelere göre Hinduizm
  • Liderler
  • Mandir
  • Kast sistemi
  • Mantra
  • Terminoloji
  • Hindu festivalleri
  • Murti
  • g
  • t
  • d
The Vedas are ancient Sanskrit texts of Hinduism. Above: A page from the Atharvaveda.

Vedalar (Sanskritçe: वेद), Aryan din edebiyatının tamamını içine alan bir terimdir.[1] Hinduizm dinine inananlar için kutsaldırlar ve yine bu dine inananlar için açığa çıkmış bilgidirler.[1] Veda kelimesi bilgi manasına gelir ve İngilizce farkında olmak manasına gelen wit sözcüğüyle aynı kökene sahiptir.[1]

Birçok Hindu, Vedaların yaratılışın başından beri var olduğuna inanır. Vedaların en yeni bölümleri yaklaşık M.Ö. 500 senesi civarında ortaya çıkmışken, en eski metin (RigVeda) yaklaşık M.Ö. 1500 yıllarına aittir. Fakat birçok Hint bilimciye göre metinler yazılmadan önce uzunca bir süre devam eden bir sözel gelenek mevcuttu.

Vedalar 4 ana bölüme ayrılır:

  1. Samhitalar
  2. Brahmanalar
  3. Aranyakalar
  4. Upanişadlar

Samhita'lar genelde mantralardan oluşur ve 4 bölüme ayrılır:

  1. RigVeda
  2. SamaVeda
  3. YajurVeda
  4. AtharvaVeda

Brahmanalarda dini törenlerin özellikleri ve sembolik manaları anlatılır, Aranyakalarda artık ritüelizm değil tamamen sembolik anlamlar açıklanmaya başlanır.

Aranyakalar ve özellikle "Veda'ların sonu" (Vedanta) olan Upanişadlar (M.Ö. 800- M.Ö. 400) daha felsefi ve mistik yapıdadır, anlaşılması mantralara göre çok daha kolay olduğundan "Vedaların en önemli bölümleri, zirvesi" kabul edilir ve Hint felsefesi konusunda en önemli kaynaklardan biridir.

Samhitalardan en değerlisi ve en eskisi olan Rig-Veda'da doğa güçlerinin kişileştirilmesi olan Tanrılara tazim için yazılmış 1017 ilahi vardır, her ilahi 10 kadar âyetten oluşur, bunların ayrı bir edebî vezni olduğu için yüksek sesle okunur, anlatımlar üzeri kapalı yoğun sembolizmle bezenmiştir ve anlaşılmasının oldukça zor olduğu kabul edilir, Rig-veda'da, hayatın anlamına, evrenin başlangıcına ilişkin felsefi çıkarımlar da bulunmaktadır:

"Önce ne varlık vardı ne de yokluk, ne hava vardı ne de ötedeki gökyüzü, neydi onu saran? Neredeydi? Kimin himayesindeydi?

Orada mıydı, derinliklerine ulaşılamaz engin Umman? Ölüm de yoktu o zaman, ölümsüzlük de. Geceye ya da gündüze ait olan herhangi bir belirti yoktu, Tek olan soluk olmadan soluyordu kendi iç gücüyle, bundan başka da hiçbir şey yoktu.

Karanlık vardı, her şeyi saran bir karanlık ve her şey ayrışmamış haldeki Ummandı o zaman, boşluğun sakladığı o, gayrete geldi ve var oldu.

Başlangıçta ilahi aşk meydana geldi, Gönül’ün ilksel tohum hücresini oluşturdu, Rişiler gönüllerinde araştırma yaparak keşfettiler varlığın yokluktaki bağlantısını.

Belli belirsiz bir çizgi varlığı gayri varlıktan kesip ayırdı..." (Rig-Veda 10:129)

SamaVeda, melodiler vedasıdır. Kurban esnasında rahipler bu ilahileri okurlar.

YajurVeda'da, Kurban ile ilgili sözler ve dualar bulunmaktadır, bir kısmı nesir, bir kısmı da manzum olarak yazılmıştır. Kurban esnasında alçak sesle okunur.

AtharvaVeda, dinî ayin ve törenlerde okunan dua ve yakarışları ihtiva eder, 730 ilahiden oluşur. Kozmik, mistik parçalar ve büyü ile ilgili dualar vardır.

Eleştiri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Hinduizmin birçok analisti, Hinduizmin tüm çağdaş dinlerin unsurlarını kucakladığını ve Hinduizmin Vedik Puranaları da dahil olmak üzere birçok kutsal kitabın Budizm, Jainizm ve Sihizm unsurlarını içerdiğini ve önemli miktarda Yunan ve Zerdüştlük gibi dini unsurları benimsediğini iddia ediyor.[2] Avesta. Ahura'dan Asura'ya, Deyab'dan Deva'ya, Ahura'dan Mazda'dan Monoteizme, Varuna, Vishnu ve Garuda, Agni Puja, Soma'dan Soma'ya, Cennet'ten Sudha'ya, Yasna'dan Yojna'ya veya Bhajan'a, Nariyasangha'dan Narasangsa'ya İndra'dan İndra'ya, Gandareva'dan Gandharva'ya, Vajra'ya, Vayu'ya, Mantra'ya, Yam, Ahuti, Humata'dan Sumati'ye, İndra'dan İndra'ya.[3][4]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c Knott, Kim (2016). Hinduism: a very short introduction (2. bas.). Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0198745549. 
  2. ^ Swamy, Subramanian (2006). Hindus Under Siege: The Way Out (İngilizce). Har-Anand Publications. s. 45. ISBN 978-81-241-1207-6. 28 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  3. ^ Muesse, Mark W. (2011). The Hindu Traditions: A Concise Introduction (İngilizce). Fortress Press. s. 30-38. ISBN 978-1-4514-1400-4. 28 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  4. ^ Griswold, H. D.; Griswold, Hervey De Witt (1971). The Religion of the Ṛigveda. Motilal Banarsidass Publishe. s. 1-21. ISBN 978-81-208-0745-7. 28 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  • g
  • t
  • d
Hint mitolojisi
Kaynaklar
  • Vedalar
    • Rigveda
    • Samaveda
    • Yajurveda
    • Atharvaveda
  • Upanişad
  • Puranalar
Hindu Swastika
Destanlar
  • Ramayana
  • Mahabharata
  • Bhagavat Gita
Tanrılar
  • Trimurti
    • Brahma
    • Vişnu
    • Şiva
  • Ganeşa
  • Indra
  • Surya
  • daha fazla
Tanrıçalar
  • Tridevi
    • Saraswati
    • Lakşmi
    • Parvati
  • Durga
  • Kali
  • Varahi
  • daha fazla
Binekler
  • Garuda
  • Nandi
  • Hamsa
Destanlardaki karakterler
  • Krişna
  • Rama
  • Sita Devi
  • Lakşmana
  • Hanuman
  • Kaliya
  • Varaha
  • Arjuna
  • Bişma
İnsan olmayan ırklar
  • Nāga
  • Rahu
  • Apsara
  • Yakşa
  • Vanara
Hinduizm
  • g
  • t
  • d
Hint felsefesi
Konular
  • Ateizm
  • Atomculuk
  • İdealizm
  • Mantık
  • Monoteizm
  • Vedizm
Āstika
  • Samkhya
  • Nyaya
  • Vaiśeṣika
  • Yoga
  • Mīmāṃsā
  • Vedanta
    • Achintya Bheda Abheda
    • Advaita
    • Bhedabheda
    • Dvaita
    • Dvaitadvaita
    • Şuddhadvaita
    • Vişiştadvaita
  • Şaivizm
    • Pratyabhijna
    • Paşupata Şaivizm
    • Şaiva Siddhanta
Nāstika
  • Ājīvika
  • Ajñana
  • Cārvāka
  • Jain
    • Anekantavada
    • Syādvāda
  • Budist felsefe ve Erken Budist okulları
    • Śūnyatā
    • Madhyamaka
    • Yogaçara
    • Sautrāntika
    • Svatantrika
Metinler
  • Abhinavabharati
  • Arthashastra
  • Bhagavat Gita
  • Bhagavata Purana
  • Brahma Sutra
  • Budist metinler
  • Dharmaşastra
  • Hindu metinler
  • Jain Agamas
  • Kama Sutra
  • Mimamsa Sutralar
    • 108 metin
    • Prensip
  • Nyāya Sūtralar
  • Nyayakusumanjali
  • Pançadasi
  • Samkhyapravaçana Sutra
  • Şiva Sutralar
  • Tarka-Sangraha
  • Tattvacintāmaṇi
  • Tirukkural
  • Upanişad
  • Vaiśeṣika Sūtra
  • Vedangalar
  • Vedalar
  • Patanjali'nin Yoga Sutraları
  • Yoga Vasistha
  • Daha fazlası...
Filozoflar
  • Adi Şankara
  • Tiruvalluvar
  • Avatsara
  • Uddalaka Aruni
  • Gotama Buda
  • Yājñavalkya
  • Gargi Vaçaknavi
  • Budaghosa
  • Patañjali
  • Kanada
  • Kapila
  • Brihadratha Ikşvaku
  • Jaimini
  • Vyasa
  • Çanakya
  • Dharmakirti
  • Akşapada Gotama
  • Nagarjuna
  • Padmasambhava
  • Vasubandhu
  • Gaudapada
  • Ramana Maharshi
  • Vivekananda
  • Dayananda Saraswati
  • Ramanuja
  • Vedanta Desika
  • Raikva
  • Sadananda
  • Sakayanya
  • Satyakama Jabala
  • Madhvacharya
  • Mahavira
  • Guru Nanak Dev
  • Vidyaranya
  • Daha fazlası...
Kavramlar
  • Abhava
  • Abhasavada
  • Abheda
  • Adarsana
  • Adrişta
  • Advaita
  • Aham
  • Ahimsa
  • Aişvarya
  • Akrodha
  • Aksara
  • Anatta
  • Ananta
  • Anavastha
  • Anupalabdhi
  • Apauruṣheyā
  • Artha
  • Asiddhatva
  • Asatkalpa
  • Ātman
  • Avyakta
  • Brahman
  • Brahmi sthiti
  • Bhuman
  • Bhumika
  • Çaitanya
  • Çidabhasa
  • Cittabhumi
  • Dāna
  • Devatas
  • Dharma
  • Dhi
  • Dravya
  • Dhrti
  • Ekagrata
  • Guṇa
  • Guru Vandana
  • Hitā
  • Idam
  • Ikşana
  • Işvaratva
  • Jivatva
  • Kama
  • Karma
  • Kasaya
  • Kşetrajna
  • Lakşana
  • Mithyatva
  • Mokşa
  • Nididhyasana
  • Nirvāṇa
  • Niyama
  • Padārtha
  • Paramatman
  • Paramananda
  • Parameşaşakti
  • Parinama-vada
  • Pradhana
  • Prajna
  • Prakṛti
  • Pratibimbavada
  • Pratītyasamutpāda
  • Puruṣa
  • Rājamaṇḍala
  • Ṛta
  • Sakşi
  • Samadhi
  • Saṃsāra
  • Sankalpa
  • Satya
  • Satkaryavada
  • Şabda Brahman
  • Sphoṭa
  • Sthiti
  • Śūnyatā
  • Sutram
  • Svātantrya
  • Svecçamrityu
  • Syādvāda
  • Taijasa
  • Tajjalan
  • Tanmatra
  • Tyāga
  • Uparati
  • Upekkhā
  • Utsaha
  • Vivartavada
  • Viraj
  • Yamas
  • Yoga
  • Daha fazlası...
  • Kategori
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • BNF: cb13319318c (data)
  • LCCN: sh85142464
  • LNB: 000185845
  • NDL: 00560570
  • NKC: ph116670
  • NLI: 987007286505805171
  • SUDOC: 028293797
  • TDVİA: vedalar
  • VIAF: 178615580

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
Taslak simgesiHinduizm ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Vedalar&oldid=36025862" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Hint tanrıları
  • Hint tanrıçaları
  • Hinduizm taslakları
  • Vedalar
Gizli kategoriler:
  • BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • LNB tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • SUDOC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • TDVİA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • Tüm taslak maddeler
  • Sayfa en son 13.23, 14 Eylül 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Vedalar
Konu ekle