Venedik Gotik mimarisi
| Venedik Gotik mimarisi | |
|---|---|
Yukarıdan aşağıya: Venedik'teki Palazzo Ducale (14. yüzyıl); Santi Giovanni ve Paolo Kilisesi (1430'lar); Türk tüccarların kullanmaya başlamasıyla Türk adıyla özdeşleşmiş Türk Hanı (1381) | |
| Etkin yıllar | 13. yüzyıl ile 15. yüzyıl arası |
| Konum | Anadolu |
| Etkiledikleri | Venedik Rönesans mimarisi |
| Etkilendikleri | Gotik mimari, İslam mimarisi ve Bizans mimarisi |
Venedik Gotiği, Venedik'e özgü İtalyan Gotik mimarisinin özel bir biçimidir ve şehrin yerel yapı ihtiyaçlarından doğmuştur. Bizans mimarisinden ve Venedik'in ticaret ağını yansıtan İslam mimarisinden bazı etkiler taşır.[1] Bu etkileşim, Venedik'in geniş ticaret ağından kaynaklanmaktadır. Ortaçağ mimarisi için oldukça alışılmadık bir şekilde, bu üslup en karakteristik özelliklerini sivil yapılarda gösterir ve üslubun günümüze ulaşan örneklerinin büyük çoğunluğu sivil yapılardır.
En iyi bilinen örnekleri Doge Sarayı ve Ca' d'Oro'dur. Her ikisi de birbirine yakın aralıklı küçük sütunlardan oluşan sundurmalarla, üstte dört yapraklı açıklıklar içeren ağır taş oyma pencerelere, çatı hattı boyunca süslemelere ve düz duvar yüzeylerine renkli desenlemelere sahiptir. Sivri kemer ile birlikte, tepesinde kabartma süsleme bulunan bu öğeler ve halat işi kabartmalar, üslubun en ikonik özellikleridir. Dini Gotik mimari, Venedik'e özgü olmaktan uzak ve İtalya'nın geri kalanındakine daha yakın olma eğilimindeydi.[1]
Üslubun başlangıcı muhtemelen 13. yüzyıldır, ancak erken Gotik sarayların ve özellikle bunlardaki pencereler gibi detayların tarihleri büyük ölçüde belirsizdir. 14. yüzyılda Venedik'e egemen olan mimari şehrin muhafazakarlığı nedeniyle Venedik Gotik yapıları, özellikle küçük saraylarda, 15. yüzyılın ikinci yarısına kadar inşa edilmeye devam etti ve sonrasında gelen mimari akım Venedik Rönesans mimarisi de çoğu zaman Gotik selefinin izlerini korudu.[2]
19. yüzyılda, özellikle John Ruskin'in yazılarından ilham alınarak, Viktorya mimarisindeki daha geniş Neo-Gotik hareketinin bir parçası olarak üslubun bir yeniden canlanması yaşandı. Ortaçağ'da bile Venedik sarayları çok sınırlı alanlara inşa ediliyordu ve süslemenin ön cepheye yoğunlaştırıldığı uzun dikdörtgen kutular şeklindeydi. Bu nedenle üslup, 19. yüzyıl sonlarındaki şehir merkezi sokaklarında bulunan mimari bağlama benzer bir ortam için geliştirilmişti.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Ruskin, John (2023-11-22). The Stones of Venice: Study of Venetian Architecture (İngilizce). DigiCat.
- ^ Marco, Pasquale De (2025-03-18). "Chapter 2: Venetian Arcitecture and Art". The Floating City: A Venetian Journey (İngilizce). Pasquale De Marco.