Lusitanik

Lusitanik / Yahudi Portekizcesi
Lusitanik / Yahudi Portekizcesi
Judeu-Português
Ana dili olanlar	Hollanda, İngiltere, Kuzey Amerika
Konuşan sayısı	< 2000 (tarih gerekli)
Dil ailesi	Varsayılan Lusitanik / Yahudi Portekizcesi;
Yazı sistemi	İbrani, Latin
Dil kodları
ISO 639-3	–

Lusitanik (veya Yahudi Portekizcesi) Portekiz Yahudilerinin konuştuğu nesli tehlike altında olan bir dildir.

Tanımı

Yahudi Portekizcesi 16. yüzyıla kadar Portekiz'deki Yahudiler'in ve diğer topraklardaki Portekiz asıllı Yahudiler'in anadiliydi. Metinlerinde bazen İbrani alfabesi bazen de Latin alfabesi kullanılır.

İspanyol Yahudileri ile karşılıklı evlilikler sonucu Ladino diline Portekizceden kelimeler girdi. İspanyol Yahudileri'nin aksine Portekiz Yahudileri ülkelerinden kovulmayıp din değiştirmeye zorlandılar. 1497'de Kral 1. Manuel'in fermanıyla topluca vaftiz edildiler. Bu yüzden Yahudiler Hristiyan görünüp gizlice Yahudilikler'ine devam ettiler ve bunlara morrano dendi. 1536'da Portekiz'de Engizisyonlar başlayınca Fransa, Hollanda (özellikle Amsterdam), Kuzey Almanya (özellikle Hamburg), İngiltere'ye ve Amerika'ya göç ettiler.

Portekiz'de 19.yy'a kadar hayatta kalmayı başarmış bu dilin Papiamento ve Saramaccan dilleri üzerinde etkisi oldu.

Özellikleri

İbranice'den etkileşim

Lusitanik	İbranice	Türkçe
cados	kodeş	kutsal
esnoga	(Yunanca)	sinagog
jessiba	yeşiva	dini okul
massó	matzah	hamursuz ekmek
misvá	mitzvah	sevap/dini görev
ros	roş	baş
rassim	raşim	başlar
rossaná	roş haşanah	Yahudilikte yeni yıl (Roşaşana)
sabá	Şabat	Cumartesi
sedacá	tzedakah	sadaka
queilá	kehila	cemaat
quidus	kidduş	Kiduş
tebá	tevah	sinagoglarda duaların okunduğu platform