Osmanlı, Murgul
| Osmanlı | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Osmanlı Osmanlı'nın Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Murgul |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[4] İhtiyar heyeti[4] |
| Rakım | 794 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 79 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08590 |
Resmî site [1] | |
Osmanlı, Artvin ilinin Murgul ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Köyün eski adı Osmali veya Osmalo'dur. 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde ve Muvahhid Zeki'nin 1927 yılında yayımlanan Artvin vilayeti üzerine kitabında Osmal (اوثمال) olarak geçer.[5][6] 93 Harbi’nden (1877-1878) sonra Klarceti bölgesine hakim olan Ruslar da köyü Osmal (Осмал) adıyla kaydetmiştir.[7]
Osmal'ın bulunduğu Klarceti, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biriydi. Osmanlı Devleti burayı, 1549 Gürcistan seferiyle Gürcülerden ele geçirdi. Uzun süre Çıldır Eyaleti içinde yer alan Osmal, 19. yüzyılın ilk yarısında Trabzon eyaletinin bir parçası haline geldi. Osmanlı idaresinin vergi tahsil etme ve askere alma amacıyla 1835 yılında yaptığı nüfus tespitine göre Osmal'da 40 hane ve 126 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün nüfusunun yaklaşık 252 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[8]
Daha sonra Osmal, 1867 yılında kurulan Trabzon vilayetinin Lazistan sancağına bağlandı. Bu sancağın Livana kazasının köylerinden biriydi. 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesine göre Osmal'da 34 hanede, muhtemelen sadece erkek nüfusu olarak 114 kişi tespit edilmiştir.[9] Bu tarihten on yıl sonra, 1886 yılında Rusların yaptığı tespite göre ise, köyde 1 hane 3 Gürcü kalmıştı. Nitekim Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze 1890'ların başında köyde Omanidze soyadını taşıyan Hristiyan bir Gürcünün yaşadığını, bağcılık yaptığını, şarap ve votka imal ettiğini, tütün yetiştirdiğini ve bu ürünleri sattığını yazmıştır. Köyün eskiden başka bir ad taşıdığını da belirtmiştir. Köyün nüfusunun Rus idaresinde Osmanlı ülkesine göç ettiği anlaşılmaktadır. Osmal, 93 Harbi’nin (1877-1878) Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakılmıştı. Köy Rus idaresinde Artvin sancağının Artvin kazasına (uçastok) bağlı Zansuli nahiyesinin bir köyüydü.[7][10]
Osmal, Rus hakimiyetinin sona ermesinden sonra, bir süre bağımsız Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 1921 yılında, Sovyet Rusya'nın Gürcistan'ı işgali sırasında, Ankara Hükümeti'nin verdiği ültimatom üzerine Gürcüler Artvin ve Ardahan bölgelerinden çekildi. 16 Mart 1921'de, Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında imzalanan Moskova Antlaşması'yla da Osmal Türkiye'ye bırakıldı.[11] Bir yıl sonra, 1922 yılında köyün nüfusu 14 hanede yaşayan ve tamamı Gürcü olarak kaydedilmiş olan 87 kişiden oluşuyordu.[12]
Artvin'de yer adlarının değiştirildiği 1925 yılında, Osmal'ın adı da Özmal biçiminde değiştirilmiştir.[6] Buna rağmen, eski adı yeni adıyla birlikte “Özmal (Osmal)” biçiminde uzun süre resmi kayıtlarda yer almıştır.[13] Özmal adı alay konusu olduğu için 2018 yılında bir referandum sonucunda köye Osmanlı adı verilmiştir.[14]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Osmanlı köyü, Murgul ilçe merkezine 4 km uzaklıktadır.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]Rusların 1886 yılında ve Ankara Hükümeti'nin 1922 yılında yaptığı tespitlere göre köyün nüfusu Gürcülerden oluşuyordu.[7][12] Osmanlı köyünde bugün de kullanılan yer adlarının çoğunun Gürcüce olması da buranın bir Gürcü yerleşmesi olduğunu göstermektedir.[15]
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 79[3] |
| 2020 | 71[3] |
| 2019 | 67[3] |
| 2018 | 132[3] |
| 2017 | 100[3] |
| 2016 | 56[3] |
| 2015 | 65[3] |
| 2014 | 130[3] |
| 2013 | 108[3] |
| 2012 | 104[3] |
| 2011 | 100[3] |
| 2010 | 72[3] |
| 2009 | 56[3] |
| 2008 | 35[3] |
| 2007 | 141[3] |
| 2000 | 265[2] |
| 1990 | 759[2] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Ozmal, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 16 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2021.
- ^ a b c "Özmal Köyü". YerelNet.org.tr. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2009.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Murgul Osmanlı Köy Nüfusu". Nufusune.com. 30 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 354, ISBN 9789157871117.
- ^ a b "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 120". 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021.
- ^ a b c "Artvin kazası (1886 Yılı)" (Rusça)"". 25 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021.
- ^ Klarceti (კლარჯეთი), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 39 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-8969-5
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 355, ISBN 9789157871117.
- ^ "Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcüler ve Gürcistan'daki Köyleri (მუსულმან ქართველობა და მათი სოფლები საქართველოში), Tiflis, 1913, s. 207". 15 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2024.
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 3 cilt; 2. cilt, s. 41.
- ^ a b "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021.
- ^ "1980 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1981" (PDF). 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021.
- ^ ""Murgul "Özmal" Köyünün Adı Referandumla "Osmanlı" Köyü Olarak Değiştirildi", T.C. Artvin Valiliği." 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 187 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9123-9-9.