İlerici Gençler Derneği
| İlerici Gençler Derneği | |
|---|---|
 | |
| Kısaltma | İGD |
| Slogan | Yolumuz İşçi Sınıfının Yoludur |
| Kuruluş | 5 Ocak 1976 (49 yıl, 359 gün önce.) Haziran 2016 (2. kez)[1] |
| Kapanış | 6 Kasım 1979 |
| Tür | Gençlik ve Öğrenci Örgütü |
| Merkez | İstanbul |
| Üyeler | ~ 20.000 |
| Genel Başkan | Ahmet Muhtar Sökücü |
| Genel Sekreter | Alaiddin Taş |
| Ana organ | İGD Merkez Yürütme Kurulu |
| Ana kurum | İGD Genel Yönetim Kurulu |
| Resmî site | ilericigenclik.org |
İlerici Gençler Derneği (ya da kısaca İGD) 1975 yılında Türkiye Komünist Partisi (TKP), Türkiye İşçi Partisi (TİP) ve Türkiye Sosyalist İşçi Partisi (TSİP) gençlik temsilcileri arasında yapılan birlik görüşmelerinin başarıyla sonuçlanamaması üzerine TKP çizgisini benimseyen gençler tarafından 5 Ocak 1976 tarihinde İstanbul'da kurulan gençlik ve öğrenci örgütüdür.[2]
Derneğin yayın organları İlerici Yurtsever Gençlik,[3] Gençlik Dünyası ve Gençlik Haberleri dergi ve gazeteleriydi.
Yolumuz İşçi Sınıfının Yoludur sloganını benimseyen İGD, faaliyetlerini özellikle işçi sendikalarında ve üniversitelerde sürdürmüştür. Öncelikli olarak üniversitelerde akademik sorunları dile getirerek çalışmalar yürüten dernek, özellikle 1975-1978 yılları arasında büyük ölçüde TKP'li kadrolar tarafından yönetilen DİSK ile de yakın ilişkiler geliştirmiş, sendikal alanda da çalışmalar yürütmüştür.
İGD 1. Kongresi 15-17 Mayıs 1978'de İstanbul'da gerçekleşmiş, yurt dışından Dünya Demokratik Gençlik Federasyonu (DDGF) ve üye örgütleri temsilcilerinin de katıldığı kongrede Ahmet Muhtar Sökücü yeniden genel başkanlığa seçilmiştir.[4] Derneğin 1978 yılında 53 şubesi ve 20 bine yakın üyesinin bulunduğu belirtilmektedir. Ayrıca dernek, ortaöğrenim büroları aracılığıyla liselerde de örgütlenmiş, daha sonra bu çalışmalar Ekim 1977'de kurulan İlerici Liseliler Derneği (İLD) tarafından yürütülmüştür.[5] Benzer şekilde gençliğin bu kesimine önce İYG içinde (özel sayfalar, çek-al) yer verilirken Şubat 1978'den itibaren Liseli Gençlik dergisi yayınlanmaya başlamıştır.[6]
Bu dönemde Çin-Sovyet ayrılığı sonucu olarak Sovyetler Birliği çizgisindeki İGD ile Çin ve Arnavutluk çizgisindeki Maocu gruplar arasında sıkça ölümlü çatışmalar yaşanmıştır. Ayrıca, silahlı mücadeleyi ön planda tutan Devrimci Yol gibi grupları "goşist" ve "maceracı küçük burjuva akımlar" olarak değerlendiren İGD ile bu gruplar arasında da bazı ölümlü çatışmalar meydana gelmiştir.
İGD, merkezi Prag'da bulunan Uluslararası Öğrenciler Birliği (UÖB) ve merkezi Budapeşte'de bulunan Dünya Demokratik Gençlik Federasyonu (DDGF) üyesiydi. DDGF ve UÖB tarafından 28 Temmuz - 5 Ağustos 1978'de Küba’nın başkenti Havana’da düzenlenen 11. Dünya Gençlik ve Öğrenci Festivali'ne Türkiye'den de 30 kişilik bir delegasyonun katılmasına öncülük etmiştir.[7][8]
6 Kasım 1979’da İGD, İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı tarafından, “kamu yararına aykırı” çalışmalar yaptığı gerekçesiyle kapatılmış fakat fiiliyatta dernek faaliyetlerine devam edilmiştir.[9][10] 12 Eylül 1980 askerî darbesi ile birlikte ise üyelerinin bir kısmı yurt dışına kaçmak zorunda kalmış, birçoğu da tutuklanmıştır.
12 Eylül 1980 askerî darbesinden sonra İGD'nin faaliyetleri artık yerini farklı yapılanmalara bırakarak sona ermiş, sadece yurt dışında 10 yıla yakın bir süre Genel Başkan Ahmet Muhtar Sökücü yönetimindeki İGD Dış Bürosu aracılığıyla uluslararası dayanışma faaliyetlerinde bulunulmuştur. Bunların en önde gelenlerinden biri 27 Temmuz – 3 Ağustos 1985'te tarihlerinde Moskova'da yapılan 12. Dünya Gençlik ve Öğrenci Festivali idi.[11]
Mirası
[değiştir | kaynağı değiştir]23 Eylül 2002'de kurulan Tüm İlerici Gençler Derneği (TÜM-İGD), İlerici Gençler Derneğinin fikirsel mirasını sahiplenir ve kendini "gençliğin sosyalist yığın örgütü" olarak tanımlar. Daha önceki örgütlenme yapısında olduğu gibi "Yolumuz İşçi Sınıfının Yoludur" sloganıyla işçi sınıfının yanında olduğunu belirtir. Öte yandan derneğin diğer gençlik yapılarından farklı olduğu yan; hem işçi hem öğrenci hem de köylü gençleri kendi bünyesinde barındırmak amacıyla ortaya çıkmasıdır. İlerici Gençlik adında süreli yayını bulunmaktadır.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ {{Web kaynağı|url=https://ilericigenclik.org/ne-gecmis-tukendi-ne-yarinlar-igd-46-yasinda-01059727/
- ^ "iyg sayi 5" (PDF). 3 Aralık 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 11 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Kasım 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 11 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Kasım 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 11 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Kasım 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 11 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Kasım 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 11 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Nisan 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 11 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Nisan 2023.
- ^ "Şarkımızı kimse durduramaz" (PDF). Türkiye Postası (64). Duisburg, F. Almanya. 23 Ağustos 1985. s. 6. 11 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Mayıs 2020.
Moskova Festivali'ne Türkiye ve Türkiye Kürdistanı gençlik örgütleri (DHKD, GEB, Genç-Öncü, İGD, SGB) oluşturdukları Hazırlık Komitesiyle katıldılar. Delegasyonda yer alan sanatçıların katılımıyla Moskova'da bir dayanışma gecesi düzenlendi.
