İoannis Kananos

İoannis Kananos (Yunanca: Ἰωάννης Κανανός) 15. yüzyılın ilk yarısında yaşamış bir Bizanslı Rum tarihçidir.

Kananos, Osmanlıların 1422'de Sultan II. Murad yönetimindeki Konstantinopolis'in başarısız kuşatmasına ilişkin "canlı bir görgü tanığı"^[1] olarak yazmıştır. Bizans başkentinin ayakta kalmasını, 24 Ağustos'ta, Osmanlıların bile onu surlarda gördüğünü söylediği Meryem Ana'nın mucizevi müdahalesine bağlar. Kananos anlatımı, kronolojisinde kesindir ve Osmanlı kuşatma ve Bizans savunmalarına ilişkin açıklamaları için askeri tarihçiler için yararlıdır.^[1]

II. Murad'ın 1430'da Selanik kuşatması anlatımı, çağdaşı İoannis Anagnostis'in anlatımından farklılık gösterir, bunun ana sebebi Kananos'un çok sık dinî polemikleri ile Anagnostis ve Kritobolos'un attisizm tekniği ile yazmalarına karşı onun halk Yunancasıyla yazma isteğidir; bu ideal "sadece Roma İmparatorluğu döneminde değil, Bizans döneminin sonuna kadar iyi bir üslup hedefleyen tüm yazarlar için geçerli ilkedir."^[2] Geleneksel tevazu ile Kananos, yetersiz eğitimi ve kötü tarzı için özür diler. Akademisyenler için değil, sıradan insanlar için yazdığını belirtir. Onun terimler sözlüğü konuşma dilindedir ve epeyce Batılı askeri terim içerir.^[1]

İoannis Kananos bazen 1439'da İskandinavya ve İzlanda'ya seyahat eden Laskaris Kananos ile özdeşleştirilir, ancak bu sadece bir tahmindir.

Edisyonlar

Yunanca ed., Latice çeviri ile, Frantzis'in Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae ile basılmıştır, 1838, p. 457-479. (Immanuel Bekker, ed.) View online.
Yunanca ed., L. Allatius'un Latice çeviri ile, Patrologia Graeca'da basılmıştır, vol. 156. (Migne, J.P., ed.) View online.
Lascaris Cananus: Lundström, Vilhelm (ed.) (1902) Laskaris Kananos. Reseanteckningar från de nordiska länderna. Utgifna och kommenterade av Vilh. Lundström. Upsala; Leipzig: Lundequist (Smärre Byzantinska skrifter; 1). (With Swedish Translation) https://archive.org/details/LaskarisKananosReseanteckningarFrnDeNordiskaLnderna
Lascaris Cananus: Jerker Blomqvist 2002. The Geography of the Baltic in Greek Eyes. In Noctes Atticae: 34 articles on Graeco-Roman antiquity and its Nachleben. 36-51. Copenhagen: Museum Tusculanum. https://books.google.com/books?id=y37hozj-PeIC&lpg=PA36&ots=pfQIF49Ztb&dq=iceland%20kananos&pg=PA38#v=onepage&q=iceland%20kananos&f=false
Online translation into Russian via German: Georg Jakob. Arabische Berichte von Gesandten an germanische Furstenhofe aus dem 9. und 10. Jahrhundert. Berlin 1927, pp. 46–47. http://vostlit.by.ru/Texts/rus8/Kananos/text.htm^{[ölü/kırık bağlantı]}
Online translation into Russian: А. А. Васильев. Ласкарь Канан, византийский путешественник XV века по Северной Европе и в Исландию. Харьков, 1914. pp. 3–8. https://web.archive.org/web/20110727041740/http://miriobiblion.narod.ru/kananos/kananos.html
Online translation into English: http://hellenisteukontos.blogspot.com/2009/09/lascaris-cananus-updated.html 28 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça

Özel

^ ^a ^b ^c Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). "Kananos, John". The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8.
^ Reynolds & Wilson 1991, s. 46, 47.

Genel

Reynolds, L.D.; Wilson, N.G. (1991). Scribes and scholars: a guide to the transmission of Greek and Latin literature (İngilizce). Oxford: Clarendon Press. ISBN 0-19-872145-5.

Konuyla ilgili yayınlar

Harris, Jonathan (2010), ‘When did Laskaris Kananos travel in the Baltic lands?’, Byzantion 80, pp. 173–87 View online 15 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Smith, William (1870) Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology View online.
Vasilyev, Aleksandr A. (1952). History of the Byzantine Empire, 324–1453 (İngilizce). University of Wisconsin Press. s. 350. ISBN 978-0-299-80926-3. 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2020.

[ODB-1] Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). "Kananos, John". The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8.

[FOOTNOTEReynoldsWilson199146,_47-2] Reynolds & Wilson 1991, s. 46, 47.

[1]

[2]

g t d Bizanslı tarihçiler
5. yüzyıl	İskenderiyeli Annianus Sardesli Eunapius İoannes Rufus Malhus Thebesli Olimpiodorus İskenderiyeli Panodorus Philostorgius Priskos Heraclealı Sabinus Sokrates Skolastikos Sozomenos Kirroslu Theodoretus
6. yüzyıl	Agathias Evagrius Skolastikos Miletuslu Hesychius Efesli İoannes Epifanyalı İoannes Jordanes İoannis Malalas Kartacalı Liberatus Marcellinus Comes Menander Protektor Nonnosus Patrisyen Petrus Prokopius Theodorus Lector Theophanes Bizantiumlu Zaharias Retor Zosimus
7. yüzyıl	Chronicon Paschale Antakyalı İoannis Trajan Patrisiyen Teofilakt Simokata
8. yüzyıl	Tebli Hippolitus
9. yüzyıl	Günah Çıkartıcı Theofanis Georgios Sinkellos I. Nikiforos (patrik) Georgios Amartolos
10. yüzyıl	Konstantinos Porfirogennetos İosif Genesios İoannis Kaminiatis Diyakoz Leon Simeon Metafrastis Simeon Logothetis Oi meta Theofanin
11. yüzyıl	Mihail Attaleiates Georgios Kedrenos Mihail Psellos İoannis Skilicis İoannis Ksifilinus Antakyalı Yahya
12. yüzyıl	Nikiforos Briennios Nikitas Honiatis Selanikli Eustatius Mihael Glikas Anna Komnini İoannis Kinnamos Konstantinos Manasses İoannis Zonaras
13. yüzyıl	Georgios Akropolitis
14. yüzyıl	Nikiforos Grigoras Nikiforos Kallistos Ksantopulos Yeoryos Pahimeris Mihail Panaretos
15. yüzyıl	İoannis Anagnostis İoannis Kananos Laonikos Halkokondilis Mihail Kritobolos Dukas Georgios Francis