İstemi - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Kaynakça

İstemi

  • مصرى
  • Azərbaycanca
  • تۆرکجه
  • Български
  • Català
  • Deutsch
  • English
  • Español
  • فارسی
  • Français
  • Magyar
  • Bahasa Indonesia
  • İtaliano
  • 日本語
  • Қазақша
  • Кыргызча
  • Nederlands
  • Português
  • Русский
  • Srpskohrvatski / српскохрватски
  • Slovenščina
  • Татарча / tatarça
  • Українська
  • Oʻzbekcha / ўзбекча
  • 中文
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Vikisöz
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
(İstemi Kağan sayfasından yönlendirildi)
İstemi Kağan
Eski Türkçe:
Çince: 室點密/室点密
Batı Göktürk yabgusu
Hüküm süresi553 – 576
Sonra gelenTardu Kağan
Çocuk(lar)ıTardu
Türk Şad
Kakim
HanedanAşina
BabasıAşina Tuvu

İstemi Yabgu (Eski Türkçe: , İstemi Ķaġan,[1] 室點密/室点密, Pinyin: shìdiǎnmì, Wade-Giles: shih- tien-mi, 室點蜜/室点蜜, 瑟帝米) d. ? - ö. 576 yılları arasında yaşamış, Göktürk Kağanlığı'nın kurucusu olan Bumin Kağan'ın kardeşi, kağan, yabgu ve elçidir. Bumin Kağan'ın yanında batı kanadını (sonraki Batı Göktürk Kağanlığı) yönetmiştir.

İstemi Yabgu, Bizans İmparatorluğu ve Sasani İmparatorluğu ile diplomatik ilişkileri güçlendirmiştir. Kendisi ile ilgili Bizans arşivlerinde geniş bilgi bulunur. Bizanslılar tarafından 'Stembis Dizaboulos' olarak bilinir.

Cücenlerin yönetimi altındaki Göktürklerin, Bumin Kağan önderliğinde ayaklanıp 552 yılında bağımsızlıklarını kazanmalarıyla kurulan Göktürk Kağanlığı'nın batı kanadı hakanı olan İstemi Yabgu, aynı zamanda Bumin Kağan'ın da kardeşiydi.

Göktürk Kağanlığı'nın kısa zamanda güçlenmesinde büyük rol oynamıştır. Çin'e seferler düzenlemiş, Buhara Muharebesi ile Akhunların elindeki İpek Yolu'nu ele geçirmek için Sasanilerle ittifak yapmıştır. Bu ittifak sonucunda Akhunlara son verilmiştir. Ancak bir süre sonra Sasaniler'in İpek Yolu'na göz dikmesi üzerine Bizans İmparatorluğu ile ittifak yapmış ve Sasaniler'i zor durumda bırakmıştır. Güçlü Türk yabgusu İstemi Yabgu'nun zamanında devlet en geniş sınırlarına ulaşmıştır. 576 yılında İstemi Yabgu'nun ölümüyle yerine oğlu Tardu geçmiştir ancak Tardu Kağan'nın zamanında devlet iyi yönetilememiş ve çıkan isyanlar sonucunda ikiye ayrılmıştır (582).

Devlet yönetimi sırasında ağabeyine saygılı davranmış, Bumin Kağan hükümdarlığına tepki göstermeyerek merkezi otoriteye sahip çıkmıştır. Tarihte ilk kez Türk kelimesini kendi isminde bulunduran Göktürk Kağanlığı onun zamanında en geniş sınırlarına ulaşmış, kurduğu düzenli ve başarılı otorite ölümünden sonra dağılmıştır.

İstemi Yabgu ile ilgili Kül Tigin Yazıtı'nda:

"Üstte mavi gök, altta yağız yer kılındıkta, ikisi arasında insan oğlu kılınmış. İnsan oğlunun üzerine ecdadım Bumin Kağan, İstemi Kağan oturmuş. Oturarak Türk milletinin ilini töresini tutuvermiş, düzenleyi vermiş. Dört taraf hep düşman imiş. Ordu salarak dört taraftaki milleti hep almış, hep tâbi kılmış. Başlıya baş eğdirmiş, dizliye diz çöktürmüş. Doğuda Kadırkan ormanına kadar, batıda Demir Kapı'ya kadar kondurmuş. İkisi arasında pek teşkilâtsız Göktürk öylece oturuyormuş."

şeklinde İstemi Kağan'dan bahsedilmektedir.

İstemi kelimesi Göktürk Türkçesinde ataların ruhu anlamına gelmektedir.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Kultegin's Memorial Complex, TÜRIK BITIK". 18 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2010. 
  • g
  • t
  • d
Göktürkler
Göktürk Kağanlığı
(552–581)
  • (Aşina Tuvu)
  • Bumin Kağan
  • İssik Kağan
  • Mukan Kağan
  • Taspar Kağan
  • Amrak
  • İşbara Kağan
  • Baga Kağan
  • Tulan Kağan
  • (İstemi Yabgu)
  • (İmparatoriçe Aşina)
  • (Töremen Apa Kağan)
  • (Türk Şad)
  • (Tarduş Kağan)
Batı Göktürk Kağanlığı
(581–657)
  • Buyruk Kağan
  • Arslan Taman Kağan
  • Şikoey Kağan
  • Tong Yabgu Kağan
  • Bağatur Sepi Kağan
  • Se-Yabgu Kağan
  • Bağaşa Tulu Kağan
  • İşbara Teriş Tunga Kağan
  • Yukuk Kağan
  • Ériş Kül Kağan
  • İl-Kullıg İşbara Kağan
  • Bağa Şad
  • (Böri Şad)
  • (Çorpan Tarkan)
  • (Aşina Cuçi Kağan)
  • (Tarduş Şad)
  • (Aşina Tuçi)
Doğu Göktürk Kağanlığı
(581–630)
  • Yami Kağan
  • Şipi Kağan
  • Çula Kağan
  • İl Kağan
  • Çelebi Kağan
  • Çebi Kağan
  • Aşina Nişufu
  • Aşina Funian
  • (Chieh-she-shuai)
  • (Aşide Beŋü)
  • (Yinçü Kağan)
  • (Tuli Kağan)
II. Doğu Göktürk Kağanlığı
(682–744)
  • İlteriş Kağan
  • Kapgan Kağan
  • İnel Kağan
  • Bilge Kağan
  • Yollıg Tigin - Ay Kağan
  • Tengri Kağan
  • Kutluk Yabgu Kağan
  • İrteriş Kağan
  • Ozmış Kağan
  • (Bilge İşbara Tamgan Tarkan)
  • (Altun Tamgan Tarkan)
  • (Kulun Beg)
  • (Kül Tigin)
  • (Tonyukuk)
  • (Kutluk Säbäg Hatun)
  • (İl-İtmiş Bilge Kağatun)
  • (İlbilge Hatun)
Göktürk kültürü
  • Tengricilik
  • Asena
  • Ötüken
  • Suyab
  • Kurultay
  • Eski Türkçe
  • Eski Türk yazısı
  • Orhun Yazıtları
  • Orhun Vadisi
  • Şoroon Bumbagar mezarı
  • Ülüş sistemi
  • Tonyukuk Yazıtı
  • Ongin Yazıtı
  • Altun Tamgan Tarkan Yazıtı
  • Kara Budun
  • Tang ordusunda Türkler
  • On-ok
  • Tuğluk uruğu
Savaşlar ve antlaşmalar
  • Göktürk İç Savaşı
  • Göktürk-Sasani Savaşları (Birinci, İkinci, Üçüncü)
  • Yen-Men Kalesi Kuşatması
  • Göktürk-Cücen Savaşı
  • Buhara Muharebesi
  • Tang'ın Doğu Türklerine seferi
  • Tang'ın Sir-Tarduş seferi
  • Tang'ın Batı Türklerine seferi (Karaşehir, Karahoca, Kuçar, Batı Türklerinin ele geçirilmesi)
  • Kerç Kuşatması
  • Göktürk-Emevî Savaşları
  • İnekler Gölü Savaşı
  • Bolçu Muharebesi
  • Iduk Baş Savaşı
  • Ming Şa Muharebesi
  • Bayırku Seferi
  • Kargan Savaşı
  • Salsu Muharebesi
  • İrtiş Nehri Muharebesi
  • Wei Nehri Antlaşması
  • İli Nehri Antlaşması
Unvanlar
  • Kağan
  • Şad
  • Tegin
  • Yabgu
  • Batur
  • Boyla
  • Tudun
  • Bey
  • Hatun
  • Tarkan
  • İşad
  • İlteber
  • Çor
Aile
  • Göktürk Aile Ağacı
  • Aşina
  • Aşide
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=İstemi&oldid=36359615" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Aşina ailesi
  • Göktürk kağanları
  • Batı Göktürk kağanları
  • 6. yüzyıl Türkleri
Gizli kategori:
  • Doğum tarihi bilinmeyenler
  • Sayfa en son 23.19, 7 Kasım 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
İstemi
Konu ekle