Aşina Tuçi
Aşina Tuçi (693-700) — Tang hanedanının işgalinden sonra Batı Türk Kağanlığı'nın hak sahibi Kağanıydı.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Tuizi, babasının Lai Junchen tarafından idam edilmesinin ardından Tang'tan kaçtı. 693 yılında Tibet İmparatorluğu'na vardıktan sonra, Tong Yabgu Kağan unvanıyla Onok Kağanlığı’nı kurduğunu ilan etti. Kısa süre sonra amcaları Aşina Babu (阿史那拔布) ve Aşina Poluo (阿史那仆罗) ona katıldı.[1]
694'te, Tuçi Kağan ve Tibetli general Gar Tsenyen Gungton'un güçleri, Qinghai Gölü yakınlarında Wang Xiaojie'ye karşı bir yenilgiye uğradı. Aynı yılın ilerleyen günlerinde Lengchen'e saldırdı ve birçok şehre baskın düzenledi.[2]
Eski Tibet Yıllıklarına göre 700 yılında Tujue'ye gönderildi.[3] Bazıları onun Batı Göktürk kökenli olan ve Tang'a karşı isyan çıkaran Axiji Baolu'ya (阿悉吉薄露) yardım etmesi amacıyla gönderildiğini düşünüyor.[4] Bazıları ise İkinci Göktürk Kağanlığı ile Tibet İmparatorluğu arasındaki ittifakla ilgili bir ulak olarak gönderildiğini düşünüyor.[5]
705 yılında tekrar Tibet İmparatorluğu ile ittifak kurarak Fergana Vadisi'ni fethetti. 706'da Tang ordusu püskürtüldü.[6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ New Book of Tang, Guo Yuanzhen's biography
- ^ Ancient Tibet : research materials from the Yeshe de Project. Yeshe De Project., Dharma Publishing. Berkeley, CA, USA: Dharma Publishing. 1986. ISBN 0898001463. OCLC 14357431.
- ^ Dotson, Brandon (2009). The Old Tibetan annals : an annotated translation of Tibet's first history. Hazod, Guntram. Wien: Verlag der osterreichischen Akademie der Wissenschaften. ISBN 9783700161028. OCLC 423070060.
- ^ Beckwith, Christopher I. (1993). The Tibetan empire in central Asia : a history of the struggle for great power among Tibetans, Turks, Arabs, and Chinese during the early Middle Ages. Princeton, N.J.: Princeton University Press. ISBN 0691024693. OCLC 26763809.
- ^ Moriyasu, Takao (1984). "Toban no Chūō Ajia shinshutsu" [The Entry and Withdrawal of the Tibetans from Central Asia]. Kanazawa Daigaku Bungakubu Ronshū, Shigakuka hen (Japonca). 4: 1-85. ISSN 0285-6522.
- ^ Whiting, Marvin C. (2002). Imperial Chinese Military History: 8000 BC-1912 AD (İngilizce). iUniverse. s. 273. ISBN 9780595221349.