Şorapani Kuşatması (1769)
| Şorapani Kuşatması (1769) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı | |||||||
.jpg) Şorapani Kalesi harabeleri | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Osmanlı İmparatorluğu |
 Rus İmparatorluğu İmereti Krallığı Kartli-Kaheti Krallığı | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Bilinmiyor |
Gottlieb Totleben I. Solomon II. Erekle | ||||||
| Güçler | |||||||
| 23 Yeniçeri | 400 Rus | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Varsa oldukça düşük | Bilinmiyor | ||||||
Şorapani Kuşatması,[a] Ekim 1769'da Osmanlı kasabası Şorapani'ye karşı Rus İmparatorluğu, İmereti ve Kartli-Kaheti Krallıkları tarafından gerçekleştirilen bir askerî kuşatmadır. Bu kuşatma 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nın bir parçası olup Osmanlı zaferiyle sonuçlanmıştır.[1]
Kuşatma öncesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Aralık 1757'deki Hresili Muharebesi'nin ardından Osmanlı İmparatorluğu, 1758 ile 1766 yılları arasında İmereti Krallığı'na birçok kez saldırdı; ancak I. Solomon'u boyun eğdiremediler. Sonunda Osmanlılar, İmereti'nin artık Osmanlı'nın bir vasalı değil, Osmanlı himayesinde bağımsız bir krallık olduğuna dair bir antlaşma imzalamak zorunda kaldılar. Osmanlı'ya verilen tek önemli taviz, herhangi bir etnik kökenden 60 kadının yıllık haraç olarak gönderilmesiydi; fakat I. Solomon bu şartı yerine getirmedi.[2]
Mayıs 1769'da, 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında, Solomon Kartli-Kaheti Kralı II. Erekle ile görüşmek üzere Tiflis'e gitti. İki kral, Osmanlı İmparatorluğu'na karşı savaşta kendilerine katılmaları için Rusya'dan beş alay asker talep etmeye karar verdi. Bu talep, Osmanlılarla yapılacak gelecekteki bir barış antlaşmasında Gürcü çıkarlarının korunması garantisine bağlandı.[3] Bunun üzerine Ruslar, Ağustos 1769'da General Gottlieb Heinrich Curt von Totleben liderliğinde Moskova'dan (öncelikle küçük ama sonradan büyüyecek olan) bir birlik gönderdi.[4] II. Katerina, Totleben'e Gürcü birliklerini mümkün olduğunca Rus birlikleri yerine kullanmasını emretti. Solomon başkentini (Kutaisi) Osmanlılardan geri almak istese de Totleben buna karşı çıkarak Ekim 1769'da Şorapani'yi kuşatır.[5]
Kuşatma
[değiştir | kaynağı değiştir]Osmanlı İmparatorluğu garnizonu sadece 23 Yeniçeriden oluşuyordu. Ruslar, İmeretililer ve Kartlililerden oluşan üç taraflı bir ittifak kuvveti kasaba'yı kuşattı. Ana komutan Gottlieb Totleben olup yanında I. Solomon ve Ruslaştırılmış Gürcü komutan Anton Muravov da bulunuyordu.[1] Osmanlı garnizonunun büyüklüğüne rağmen, kalenin gücü, erzak yetersizliği ve Mingrelya Prensliği'nin Dadiani hanedanı tarafından İmereti'nin batı sınırlarında büyük bir çatışma başlatıldığı haberi kuşatmayı önemli ölçüde zorlaştırdı. Totleben, sadece dört gün sonra kuşatmayı kaldırmak zorunda kaldı.[5]
Kuşatma sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]Başarısız kuşatmanın ardından I. Solomon, Dadianilere karşı harekete geçmek ve ek erzak toplamak üzere bölgeden ayrıldı. Bu sırada Gottlieb Totleben, Kartli'ye doğru ansızın geri çekildi ve Tskhinvali'de kış karargahı kurdu.[5] Totleben, Aspindza Muharebesi gibi savaşlar öncesinde hem I. Solomon'u hem de II. Erekle'yi sürekli yüzüstü bırakıp terk etti; Aspindza'da Erekle buna rağmen zafer elde etti.[1] Erekle, muharebe öncesinde şu ifadeyi kullandı: "Kontun beni neden ihanetle yüzüstü bıraktığını açıkça görebiliyorum. Bu çatışmada mağlup olacağımı umuyor ve ben ortadan kalkınca Gürcistan'da kendisi söz sahibi olmayı hedefliyor".[6]
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d Rayfield, Donald (2012). Edge of Empires: A History of Georgia. Londra: Reaktion Books. s. 243. ISBN 9781780230306.
- ^ მარიამ ლორთქიფანიძე, ოთარ ჯაფარიძე, დავით მუსხელიშვილი, როინ მეტრეველი (2012). საქართველოს ისტორია [Gürcistan Tarihi] (Gürcüce). c. III, Tiflis. s 398.
- ^ Tabuashvili, Apolon (2018). "The Issue of Georgian Captives in the Crimea in the 18th Century" (PDF). МАИАСК, 10. Ness Ziona: Kimmeria Publishing House. s. 331. doi:10.24411/2219-8857-2018-00014. ISSN 2219-8857. 2 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)7 Şubat 2025.
- ^ Shirokorad, Aleksandr B. (2009). Rusların Gözünden 240 Yıl Kıran Kırana Osmanlı Rus Savaşları. Batur, Ahsen tarafından çevrildi. İstanbul: Selenge Yayınları. s. 141. ISBN 9789758839636.
- ^ a b c Lang 1957, s. 166.
- ^ Lang 1957, s. 169.
Bibliyografya
[değiştir | kaynağı değiştir]- Lang, David M. (1957). The Last Years of the Georgian Monarchy, 1658-1832. Studies of the Russian Institute. New York: Columbia University Press. ISBN 9780231937108. ISSN 0588-5477.