Modon Kuşatması (1770)
| Modon Kuşatması (1770) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı ve Orlov İsyanı | |||||||
Modon kuşatmasının haritası | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
|
|
| ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Bilinmiyor |
Kont Orlov Prens Dolgurukov Samuel Greig | ||||||
| Güçler | |||||||
| Bilinmiyor |
| ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Bilinmiyor | Yüzlerce | ||||||
Modon Kuşatması,[a] 1–16 Mayıs 1770 tarihleri arasında Rusya tarafından Osmanlı İmparatorluğu'na ait Modon kasabasına karşı gerçekleştirilen askerî bir kuşatmadır. 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nın bir parçası olan bu kuşatma, Rus-Rum kuvvetlerinin Osmanlı askerlerinin ilerleyişini engelleyememesi dolayısıyla Osmanlı zaferiyle sonuçlanmıştır. Kuşatma aynı zamanda Orlov İsyanı'nın son büyük çatışması olmuştur ve Osmanlı bu isyanı üç ay içinde bastırmıştır.[2]
Kuşatma öncesi
[değiştir | kaynağı değiştir]21 Mart ile 24 Nisan 1770 tarihleri arasında Ruslar, Koron üzerinde Fyodor Grigoryeviç Orlov komutasında başarısız bir kuşatma düzenledi. Bu kuşatma Orlov İsyanı'nın ilk büyük çatışmasıydı.[3] Kuşatmanın kaldırılmasının ardından Orlov Navarin'e çekildi. Burada Orlov, Modon’un Navarin'e yalnızca 10 mil uzağında olan ve önemli sayıda bir Osmanlı askeri varlığına sahip iken Rum isyancıların güvenli bir şekilde eğitilemeyeceğine karar vererek Modon'u kuşatma kararı aldı. Bir savaş konseyi düzenleyerek Modon'u ele geçirme görevini Peter Dolgurukov'a verdi.[4]
29 Nisan'da Modon'a ulaşan Prens Dolgurukov, kaleye sürpriz bir saldırı düzenlemeyi planladı. Ancak Osmanlı garnizonu, kendi hizmetlerinde çalışan Rum casuslar sayesinde planlarından zaten haberdardı. Bu nedenle Dolgurukov, kuşatmaya ertesi gün başlamak amacıyla Kont Orlov'dan takviye istedi. Orlov, Samuel Greig'i bir hat gemisi (Üç Hiyerarşi) ve iki fırkateyn (Nadezhda ve St. Nikolai) ile birlikte gönderdi. Greig, 7 Mayıs'ta kasabaya ulaştığında gemileri garnizon tarafından ateş altına alındı. Başarıyla demirledikten sonra karaya 20 top (her biri 50 atımlık) ve iki büyük havan çıkardı. İşgalci ordu bu sırada en az 2.500 kişilik idi (2.000'i Rus, 500'u Rum'du). Greig gelmeden önce Dolgurukov, biri sekiz toplu diğeri beş toplu olmak üzere iki topçu bataryası kurmuştu. Bataryalar kalenin tam önüne yerleştirilmişti. Ancak garnizon, "bu yapımlara karşı çıkmak bir yana, kale duvarlarında oturarak pipolarını içip Rusların yalnızca 200 adım ötede çalışmasını sakince izledi; oysa yalnızca tüfek atışlarıyla onları kolayca geri püskürtebilirlerdi" der Greig.[4]
Kuşatma
[değiştir | kaynağı değiştir]10 Mayıs itibarıyla tüm gerekli hazırlıklar tamamlanmış olmasına rağmen Osmanlı garnizonu hâlâ duruma karşın ilgisizdi. Prens Dolgurukov, Kont Orlov'u Navarin'den çağırarak topların aynı anda kaleye ateşlenmesi sırasında orada bulunmasını istedi. Şafak vaktinde kasabaya yoğun bir topçu ateşi başladı. Garnizon nihayet durumu ciddiye alarak kalenin her tarafından top atışlarıyla karşılık verdi. Ancak Rus topları çok yakındı ve bu nedenle gece olduğunda Rusların ağır top ateşi neticesinde kalede yalnızca üç top kalmıştı. Ertesi sabah (11 Mayıs), kalan toplar da üstün Rus topçu ateşiyle imha edildi. Şehri ele geçirmek üzereyken, Dolgurukov'a 16 Mayıs'ta Türk ve Arnavutlardan oluşan bir yardım kuvvetinin yaklaştığı haberi geldi. Bunun üzerine Prens, sadece Rumlardan oluşan bir kuvveti onları karşılamak üzere gönderdi. Ancak bu kuvvet Türk ordusunu görür görmez görevlerini terk etti. Modon'u kurtarmak üzere büyük ve karşı konulmaz bir kuvvetin yaklaşmasıyla Dolgurukov, 16 Mayıs'ta kuşatmayı kaldırmak ve bölgeden çekilmek zorunda kaldı.[4]
Kuşatma sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]Modon'daki başarısızlığın ardından Kont Aleksey Orlov, 1 Haziran 1770'te John Elphinstone'un donanmasıyla buluşmak üzere Ege Denizi'ne yelken açtı ve Mora'daki Rum isyancıları yüzüstü bırakıp terk etti. Böylece Modon'un kuşatması, Orlov İsyanı'nın son büyük çatışması oldu. Rus İmparatorluğu'nun Mora'daki üç ay süren harekâtı, bu seferin tek önemli başarısı Çeşme Deniz Muharebesi'nde elde edilmiş olan "aşağılayıcı" bir yenilgiyle sona erdi.[2]
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Iorga, Nicolae (2024). Afyoncu, Erhan (Ed.). Osmanlı İmparatorluğu Tarihi 1300–1912 (PDF). 1–5. Epçeli, Nilüfer tarafından çevrildi. İstanbul: Yeditepe Yayınevi. s. 1547. ISBN 9786258260717. 9 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Şubat 2025.
- ^ a b Miller, William (1921). The Turkish Restoration in Greece, 1718–1797 (PDF). Londra: Society for Promoting Christian Knowledge. s. 22.
- ^ Finlay 1856, s. 310.
- ^ a b c Greig, Samuel (1770). "ПЕРВЫЙ ПОХОД РОССИЙСКОГО ФЛОТА В АРХИПЕЛАГ" [The First Visit of the Russian Fleet to the Archipelago]. Vostlit (Rusça). 13 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2025.