2010 Nükleer Güvenlik Zirvesi
| 2010 Nükleer Güvenlik Zirvesi | |
|---|---|
 | |
| Ev sahibi ülke |  Amerika Birleşik Devletleri |
| Konum | Walter E. Washington Kongre Merkezi |
| Şehir | Washington, DC |
| Katılımcılar | 50 temsilci |
| Sonraki | 2012 Nükleer Güvenlik Zirvesi |
2010 Nükleer Güvenlik Zirvesi, 12–13 Nisan 2010 tarihlerinde Washington, DC’de düzenlenen bir zirvedir. Zirvenin odağı, nükleer terörizmi önlemek amacıyla silah yapımına uygun plütonyum ve uranyumu daha iyi koruma ve terörist ellere geçmesinin engellenmesi yollarının tartışılmasıdır.[1]
Genel bakış
[değiştir | kaynağı değiştir]New START Antlaşması, 8 Nisan 2010 tarihinde Prag’da Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Barack Obama ile Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Dmitriy Medvedev tarafından imzalandı. Bu zirvenin ardından İran, 17–18 Nisan tarihlerinde bu alandaki kendi konferansı niteliğindeki Uluslararası Silahsızlanma ve Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Konferansı'nı düzenledi. Daha sonra Mayıs 2010’da, Birleşmiş Milletler’in New York’taki genel merkezinde Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması (NPT) için 2010 Gözden Geçirme Konferansı, gerçekleştirildi.[2]
Arka Plan
[değiştir | kaynağı değiştir]Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla birlikte, eski Sovyet toprakları içinde bulunan nükleer silahlar bir endişe kaynağı haline geldi. Mevcut silahların tasfiyesi ile birlikte, geliştirme tesislerinin ve nükleer malzemelerin sayısının azaltılması öncelik kazandı. 2001’deki 11 Eylül saldırılarının ardından, teröristlerin nükleer malzemeleri ve tesisleri kötüye kullanma ihtimali somut bir tehdit olarak ortaya çıktı ve nükleer güvenlik, nükleer terörizm tehdidiyle mücadelede önemli bir araç olarak öne çıktı.[3]
5 Nisan 2009’da Prag’da ABD Başkanı Barack Obama, uluslararası nükleer tehdidi ele almak için üç ayaklı bir strateji sundu.[4] Bu strateji:
- Mevcut nükleer cephaneliklerin azaltılması ve nihayetinde ortadan kaldırılmasına yönelik önlemler önermeyi,
- Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’nın güçlendirilmesini ve nükleer silahların ek devletlere yayılmasının durdurulmasını,
- Teröristlerin nükleer silahlar ya da nükleer malzemeler elde etmesinin engellenmesini içeriyordu.[4]
Başkan, Prag konuşmasında nükleer terörizmin küresel güvenliğe yönelik en acil ve en aşırı tehdit olduğunu belirtti. Savunmasız nükleer malzemelerin dört yıl içinde güvence altına alınmasına yönelik uluslararası bir çaba başlatılacağını, kara borsaların dağıtılacağını, taşınma halindeki malzemelerin tespit edilip durdurulacağını ve nükleer malzemelerin yasadışı ticaretini sekteye uğratmak için finansal araçların kullanılacağını duyurdu. Obama, bu amaçla Mart 2010’da bir Küresel Nükleer Güvenlik Zirvesi düzenleme planını, İtalya’da gerçekleştirilen 2009 L’Aquila Zirvesi’nde resmen açıkladı.[4]
Katılımcılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Zirve, 1945 Birleşmiş Milletler Uluslararası Teşkilat Konferansı’ndan bu yana bir ABD başkanı tarafından çağrılan, devlet başkanları düzeyindeki en büyük toplantıydı.[5] Amerika Birleşik Devletleri dâhil olmak üzere kırk yedi hükümetten heyetler katıldı. Bunların otuz sekizi devlet veya hükümet başkanları tarafından temsil edildi.[6] Ayrıca Avrupa Birliği, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu ve Birleşmiş Milletler’den heyetler de zirvede yer aldı.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, zirvede İsrail’in Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’nı (NPT) imzalamasına yönelik taleplerin gündeme gelebileceği endişesiyle katılım planlarını iptal etti.[7]
Birleşik Krallık, NPT kapsamında resmen tanınan nükleer silah sahibi devletler arasında, hükümet başkanı tarafından temsil edilmeyen tek ülke oldu. İngiltere Başbakanı Gordon Brown, zirvenin Birleşik Krallık’taki 2010 genel seçim kampanyası dönemine denk gelmesi nedeniyle katılmadı.[8] Zirveye onun yerine Dışişleri Bakanı David Miliband katıldı.[9]
Program ve gündem
[değiştir | kaynağı değiştir]| Nükleer silahlar |
|---|
 |
| Arka plan |
| Nükleer silahlı devletler |
|
12 Nisan
[değiştir | kaynağı değiştir]Pazartesi gününün programı aşağıdaki etkinlikleri içermekteydi:[10]
- Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Barack Obama, saat 10.45’ten itibaren Ürdün Kralı II. Abdullah, Malezya Başbakanı Najib Tun Razak, Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç, Ermenistan Devlet Başkanı Serj Sarkisyan ve Çin Devlet Başkanı Hu Jintao ile ikili görüşmeler gerçekleştirdi.
- Obama, saat 17.00’de zirveye katılan heyet başkanlarını karşıladı.
- Obama, saat 18.30’da heyet başkanlarıyla bir çalışma yemeği düzenledi.
13 Nisan
[değiştir | kaynağı değiştir]Salı gününün programı aşağıdaki etkinlikleri kapsıyordu[11] ve birçoğu basın mensuplarına kapatılmıştı:[12]
- Liderler, saat 09.20’de toplu fotoğraf çekimi için bir araya geldi.
- Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Barack Obama, saat 09.30’da Genel Kurul Oturumu I’de yaptığı konuşmayla zirvenin ikinci gününü açtı.
- Heyet başkanları, saat 12.00’de bir çalışma öğle yemeğine katıldı.
- Obama, saat 13.30’da Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüştü.
- Genel Kurul Oturumu II, saat 14.00’te başladı.
- Obama, saat 16.00’da Arjantin Devlet Başkanı Cristina Fernández de Kirchner ile görüştü.
- Obama, saat 16.30’da basın toplantısı düzenledi.
- Heyet başkanları için resepsiyon, saat 17.15’te başladı.
- Obama, saat 18.00’de Almanya Şansölyesi Angela Merkel ile görüştü.
Zirvenin sonuçları
[değiştir | kaynağı değiştir]Bağlayıcı olmayan bildiri
[değiştir | kaynağı değiştir]Zirvenin ardından yayımlanan bağlayıcı olmayan bir bildiri, nükleer terörizmi “uluslararası güvenliğe yönelik en zorlu tehditlerden biri” olarak tanımladı ve taraflar:[13]
- Devletlerin, kendi uluslararası yükümlülükleriyle uyumlu biçimde, temel sorumluluklarını yeniden teyit etti.
- Nükleer güvenliğin geliştirilmesi için devletleri uluslararası toplum olarak iş birliği içinde çalışmaya çağırdı.
- Yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyum ile ayrıştırılmış plütonyumun özel önlemler gerektirdiğini kabul etti.
- Mevcut tüm nükleer güvenlik taahhütlerinin eksiksiz uygulanması ve henüz katılınmamış olanlara taraf olunması yönünde çaba gösterilmesini benimsedi.
- Uluslararası nükleer güvenlik araçlarının hedeflerini destekledi.
- Uluslararası nükleer güvenlik çerçevesinde Uluslararası Atom Enerjisi Kurmunu'nun temel rolünü yeniden teyit etti.
- Birleşmiş Milletler’in rolünü ve katkılarını kabul etti.
- Nükleer güvenlik alanında kapasite geliştirme ihtiyacını ve ikili, bölgesel ve çok taraflı düzeylerde iş birliğinin gerekliliğini kabul etti.
- Yasadışı nükleer kaçakçılık olaylarının etkili biçimde önlenmesi ve bu tür olaylara müdahale edilebilmesi için devletler arası iş birliğinin gerekliliğini kabul etti.
- Nükleer sanayinin nükleer güvenlikteki süregelen rolünü tanıdı.
- Güçlü nükleer güvenlik uygulamalarının hayata geçirilmesini destekledi.
- Nükleer materyal güvenliğine katkı sağlayan önlemlerin, radyoaktif maddelerin güvenliği açısından da değer taşıdığını kabul etti.
Zirvede sunulan bildiriye tepki olarak ABD Senatosu’ndan Cumhuriyetçi Jon Kyl, “zirvenin sözde başarısının, büyük ölçüde mevcut politikaları tekrar eden, bağlayıcılığı olmayan bir bildiri olduğunu ve nükleer terörizm tehditleriyle ya da İran’ın nükleer silah programının temsil ettiği zaman baskısıyla başa çıkma konusunda anlamlı bir ilerleme sağlamadığını” söyledi.[14] ABD Başkanı Barack Obama ise zirvenin ardından düzenlenen bir basın toplantısında, İran’ın nükleer programına ilişkin hesaplamalarını yaparken sonuçları olacak güçlü yaptırımların zamanında hayata geçirilmesini sağlamak için “elinden gelen tüm çabayı göstereceğini” ifade etti.[15]
Diğer sonuçlar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Uluslararası konferanslarda gayriresmî görüşmeler ve tartışmaların değeri önemli bir unsurdur. Bunların yalnızca bir kısmı, zirve bağlamında doğrudan bir duyuruya yol açmaktadır.
Zirvenin ilk gününde Ukrayna, elinde bulunan 90 kilogram (200 lb) yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyum stoğundan vazgeçeceğini ve araştırma reaktörlerini yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyumdan düşük oranda zenginleştirilmiş uranyuma dönüştüreceğini açıkladı. Ukrayna, bu hedefleri 2012 yılına kadar gerçekleştirmeyi planladığını bildirdi.[16]
Konferansa katılan bazı üyeler tarafından nükleer yakıt bankası konusu da kısaca ele alındı. Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev, etkinlik için Washington’da bulunduğu sırada, bir nükleer yakıt bankasına ev sahipliği yapma konusunda Amerika Birleşik Devletleri’nin desteğini talep etti.[17][18] Pakistan Başbakanı Yusuf Rıza Gilani ise yayımladığı bir açıklamada, Pakistan’ın tedarikçi olarak hareket etmek ve “ayrımcı olmayan herhangi bir nükleer yakıt çevrimi güvence mekanizmasına katılmak” istediğini belirtti.[19] Birleşik Arap Emirlikleri de Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’nun Nükleer Yakıt Bankası’na yaptığı 10 milyon ABD doları tutarındaki taahhüdünü ve yurt içinde zenginleştirme ile kullanılmış yakıtın yeniden işlenmesinden feragat etme politikasını yeniden teyit etti.[20]
Zirve sırasında en fazla dikkat çeken görüşme, 12 Nisan’da ABD Başkanı Barack Obama ile Çin Devlet Başkanı Hu Jintao arasında gerçekleştirilen ikili toplantı oldu. Yaklaşık 90 dakika süren görüşmede iki lider, küresel ekonomik dengenin yeniden yapılandırılması ve İran'ın nükleer programını ele aldı. Çin, İran’a yönelik ilave ekonomik yaptırımlar öngören bir karar tasarısı konusunda Birleşmiş Milletler’de Amerika Birleşik Devletleri ile birlikte çalışmayı kabul etti.[21] Çin Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, yaptırımlar ve baskının İran nükleer sorununu temelden çözemeyeceği ifade edilirken, Çin’in “çift yönlü stratejiye” bağlılığı yinelendi. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Jiang Yu, “Uluslararası nükleer silahların yayılmasının önlenmesi sistemini destekliyoruz, Orta Doğu’da barış ve istikrarı koruyoruz, İran’ın nükleer silah sahibi olmasına karşı çıkıyor ve çift yönlü stratejiyi destekliyoruz.” dedi.[22]
Zirvenin ikinci gününde Başkan Obama, bu konuya ilişkin bir sonraki zirvenin Güney Kore’de düzenleneceğini açıkladı (bkz. 2012 Nükleer Güvenlik Zirvesi).[23]
Aynı gün Kanada, Meksika ve Amerika Birleşik Devletleri, Meksika’daki bir nükleer araştırma reaktöründe kullanılan yakıtın, nükleer silah yapımına uygun olmayan daha düşük dereceli uranyuma dönüştürülmesine yardımcı olacak bir anlaşmaya vardıklarını duyurdu. Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’nun denetiminde yürütülecek bu proje kapsamında, Meksika’daki tüm yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyum ortadan kaldırılacaktı.[24]
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, her iki ülkenin de nükleer reaktörlerde yakıt olarak yakmak suretiyle 34 ton silah yapımına uygun plütonyumu imha etmesini öngören 2000 tarihli bir anlaşmanın güncellemesini imzaladı.[25] Buna ek olarak Rusya Devlet Başkanı Medvedev, Jeleznogorsk’taki bir plütonyum üretim reaktörünün kapatılmasına yönelik planları doğruladı.[26]
Zirveye ilişkin bir belgede ayrıca, Mısır’ın nükleer güvenliği güçlendirmek amacıyla Mart ayında kabul ettiği kapsamlı nükleer yasa ile çeşitli ülkelerin nükleer düzenleyici kurumlara ve programlara sağladığı mali katkılar da vurgulandı.[26]
Zirveye tepkiler
[değiştir | kaynağı değiştir]Nükleer Güvenlik Zirvesi medya, kuruluşlar ve siyasetçiler başta olmak üzere çeşitli çevrelerden farklı tepkiler aldı. Associated Press için otuz yılı aşkın süredir nükleer silahların kontrolü üzerine haber yapan Charles Hanley, zirveye ilişkin değerlendirmesinde, “dünya, Karşılıklı Garantili İmha (MAD) çağından büyük bir adım atarak, rastgele nükleer terör tehdidinin onlarca yıl, hatta daha uzun süre günlük hayatımıza gölge düşüreceği daha da ‘çılgın’ bir çağa girmiştir” ifadelerini kullandı.[27]
Medya tepkileri
[değiştir | kaynağı değiştir]BBC’den Jonathan Marcus, “nükleer malzemelerin güvence altına alınması mücadelesinin, dünyanın farklı bölgelerinde elde edilecek küçük kazanımlarla ilerleyecek bir süreç olacağını” yazdı.[28] Fox News’ten Judson Berger ise, “Amerika Birleşik Devletleri’nin hızla istenmeyen nükleer yakıt için en cazip destinasyon hâline geldiğini” belirterek bunun maliyetler konusunda endişe yarattığını, zira ABD’nin bu malzemelerin dönüştürülmesi için milyonlarca dolar harcadığını ve bunun aynı zamanda güvenlik açısından da soru işaretleri doğurabileceğini ifade etti.[29] Reuters’tan Louis Charbonneau ise, zirvenin “bir terör örgütünün nükleer silah elde etme riskini azaltma yönünde bir adım attığını, ancak gerçek ilerlemenin ülkelerin verdikleri sözleri yerine getirmesine bağlı olduğunu” yorumladı.[30]
Kurumsal tepkiler
[değiştir | kaynağı değiştir]Eski ABD senatörü ve Başkan Obama’ya nükleer silahların yayılması konularında danışmanlık yapan Sam Nunn, “artık felaketten ziyade iş birliğine daha yakınız” değerlendirmesinde bulundu. Harvard Üniversitesi’nde nükleer terörizm üzerine çalışan bir uzman olan Graham Allison ise, ülkelerin “tüm nükleer silahları ve bomba yapımına uygun malzemeleri Fort Knox’taki altın kadar güvenli biçimde kilitlemeleri hâlinde, nükleer bir 11 Eylül yaşanma olasılığını neredeyse sıfıra indirebileceklerini” savundu.[31]
Dış İlişkiler Konseyi bünyesindeki Önleyici Eylem Merkezi’nin Direktörü Paul Stares, “bazı gözlemcilerin zirvenin sonucunu kuşkusuz mütevazı ve hatta önceden kurgulanmış olarak nitelendireceğini” yazmakla birlikte, gelişmekte olan ülkelerden gelen katılımın cesaret verici olduğunu ve zirvenin dört yıl içinde nükleer silah yapımına uygun tüm malzemelerin güvence altına alınması hedefine yönelik önemli bir ivme kazandırdığını ileri sürdü. Stares, “sabırlı ve kademeli adımlar çok heyecan verici olmayabilir, ancak yine de çok şey başarabilirler” ifadelerini kullandı.[32]
Silah Kontrolü Derneği (İng. Arms Control Association, ACA) İcra Direktörü Daryl Kimball ile aynı dernekte nükleer silahların yayılmasının önlenmesi analisti olan Peter Crail, zirvenin “nükleer terörizm riskinin ortak bir risk olduğunu ve yalnızca Amerika Birleşik Devletleri’ne yönelik bir tehdit olmadığını” ortaya koyabildiğini belirtti. İkili, ABD’ye, silah yapımına uygun malzeme üretiminin küresel ölçekte durdurulması için çalışması, devletleri kullanılmış yakıtın yeniden işlenmesi kapsamında plütonyum ayrıştırmaktan caydırması ve “ABD Kongresi’nin dünya genelinde nükleer güvenliğin güçlendirilmesini ve yasa dışı nükleer kaçakçılıkla mücadeleyi amaçlayan programlara tam destek vermesi” çağrısında bulundu.[33]
Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu Genel Direktörü Yukiya Amano, zirvede Kurumun nükleer güvenlik alanındaki “vazgeçilmez rolüne” yönelik güçlü desteğin dile getirilmesini memnuniyetle karşıladı. Amano, “nükleer terörizm tehdidini azaltmak amacıyla nükleer tesisleri ve sınırları daha güvenli hâle getirmeye yönelik çabalarımızın en üst düzeyde tanınmasından memnuniyet duyuyorum” dedi. Ayrıca, “Kurumun hepimizi daha güvende kılmak için ihtiyaç duyduğu kaynaklara sahip olmasını sağlamak amacıyla, bugün destek sözlerini somut taahhütlerle eşleştiren herkese minnettar olduğunu” ifade etti.[34]
Harvard Üniversitesi’nde uluslararası ilişkiler profesörü olan ve Foreign Policy dergisi için yazan Stephen Walt ise, zirveye “zirve öncesinde yürütülen çok sayıda faydalı diplomasi faaliyeti” ve “daha güçlü bir nükleer güvenliğin esasen siyasi-diplomatik bir kampanya olduğu ve sürekli enerji ile dikkat gerektirdiğinin kabul edilmesi” nedeniyle “oldukça yüksek not” verdiğini belirtti. Walt, bunun nadir görülen, “nasıl ele alınacağını gerçekten bildiğimiz” bir politika sorunu olduğunu, iklim değişikliğiyle kıyaslandığında çözümünün daha kolay ve daha ucuz olduğunu ve “neredeyse hiç karşı argüman bulunmadığını” yazdı.[35]
ABD’de siyasi tepkiler
[değiştir | kaynağı değiştir]Zirveye tepki olarak ABD Senatosu’ndan Cumhuriyetçi Jon Kyl, “nükleer silahların yayılması ve nükleer terörizm açısından en büyük tehdidin İran’dan kaynaklandığını” ileri sürdü ve “güvenlik zirvesindeki tüm söylemlere rağmen, Başkan’ın rejimin yaptırımlarla karşı karşıya kalacağını söylemesinin üzerinden yedi ay geçmiş olmasına karşın, bugün daha sert yaptırımlara ya da anlamlı bir Güvenlik Konseyi kararına daha yakın olmadığımızın görüldüğünü” ifade etti.[14]
ABD Başkanı Barack Obama ise zirvenin ardından düzenlediği basın toplantısında, Çin’in New York’taki müzakerelere resmî temsilciler göndererek bir yaptırım karar taslağının hazırlanması sürecini başlattığını söyledi. Obama, Çin Devlet Başkanı’na “sözlerin bir anlamı olması gerektiğini ve bazı sonuçlar doğurması gerektiğini” ilettiğini belirtti. Obama ayrıca, “Rusya ve Çin’in yanı sıra P5+1’in diğer üyelerinin de bir yaptırım rejimi etrafında ciddi biçimde tartışma yürütmesinin, Kuzey Kore’nin NPT kapsamındaki yükümlülüklerini ihlal etmesinin ardından kabul edilen ciddi yaptırım rejiminin devamı niteliğinde olmasının, uluslararası diplomasinin yükümlülüklerini ihlal eden ülkeleri tecrit etmeyi bizim için daha mümkün hâle getirdiğinin bir göstergesi olduğunu” söyledi.[15]
ABD Senatörü Richard Lugar, Şili Devlet Başkanı Sebastián Piñera ile bir araya gelerek, Şili’nin deprem sonrası toparlanma sürecinde 18 kg (40 lbs) yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyumun güvence altına alınması ve ülkeden çıkarılması konusunda ABD ile yürüttüğü iş birliğini övdü. Lugar ayrıca Ukrayna’nın yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyum stoğundan vazgeçeceğini açıklamasını da memnuniyetle karşıladı.[36] ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi Başkanı John Kerry ise, “nükleer terörizmle mücadele, mümkün olan her adımı atmamızı gerektiriyor ve Başkan Obama’nın liderliğinin bu hayati misyona yeni bir ivme kazandırmasını umuyorum” dedi.[37]
Uluslararası tepkiler
[değiştir | kaynağı değiştir]İran’ın Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'ndaki temsilcisi davet edilmediği zirveyi kınadı. Temsilci, zirvede alınacak herhangi bir kararın hukuken bağlayıcı olmayacağını ve Amerika Birleşik Devletleri’nin, zirveye davet edilmeyen ülkeleri zirvede varılabilecek herhangi bir uzlaşmayla bağlı tutamayacağını söyledi. Ayrıca Washington’un, nükleer silahları nedeniyle “uluslararası güvenliğe yönelik asıl tehdit” olduğunu ileri sürdü.[38] İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad da ABD’de düzenlenen zirveyi sert biçimde eleştirdi. Ahmedinejad, toplantıyı “insanlık için aşağılayıcı” olarak nitelendirdi ve “günümüzde düzenlenen dünya zirvelerinin insanları aşağılamak amacı taşıdığını, iş başındaki bu aptal insanların, eksikliklerle karşılaştıklarında kılıçlarını savuran, zamanının geçtiğini fark etmeyen cahil ve geri zekâlı kişiler gibi davrandıklarını” söyledi. İran, zirvenin resmî gündeminde yer almadı.[39]
İran tarafından düzenlenen konferans
[değiştir | kaynağı değiştir]İran, bu zirveden bir hafta sonra, “Herkes için Nükleer Enerji, Kimse için Nükleer Silah” temasıyla iki gün süren bir nükleer konferans düzenledi. Konferansta İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, Amerika Birleşik Devletleri’nin İran ve Kuzey Kore’ye karşı nükleer silah kullanımını dışlamayan yeni politikasını eleştirdi.[40] Her iki ülke de Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’ndan çekilmiş ya da antlaşma hükümlerini ihlal etmişti[41][42] ve haklarında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararları kabul edilmişti.[43][44] Ahmedinejad ayrıca, söz konusu zirvede ortaya konan yaklaşımdan daha sert ve kapsamlı adımlar atılması çağrısında bulundu. İran’ın Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney ise, daha önce nükleer silahların her türlü kullanımına karşı yayımladığı dini fetvayı yineledi.
Güvenlik
[değiştir | kaynağı değiştir]
The Washington Post, zirveyi, Barack Obama’nın göreve başlama töreninden bu yana Washington’da alınan en yoğun güvenlik önlemlerinin uygulandığı etkinlik olarak nitelendirdi.[45] Zirvenin yapıldığı yer olan Walter E. Washington Kongre Merkezi çevresindeki birkaç şehir bloğu trafiğe ve park etmeye kapatıldı. On üç Metrobus hattının güzergâhı değiştirildi ve Mount Vernon Square istasyonu, zirve süresince kapalı tutuldu.[46] Personel Yönetimi Ofisi (United States Office of Personnel Management), federal çalışanlara uzaktan çalışma ya da esnek mesai uygulamalarını değerlendirmeleri çağrısında bulundu.[47]
12 Nisan’da, 68 yaşındaki Constance Holden adlı bir bisikletli, bir Ulusal Muhafız kamyonunun çarpması sonucu hayatını kaybetti. Kamyon, zirveyle bağlantılı bir konvoyun geçişi için New York Avenue NW ile 12th Street NW kavşağını kapatmak üzere pozisyon alıyordu. Holden, 1970’ten bu yana Science dergisinde görev yapmış bir gazeteciydi. Kazadan kısa süre önce Amerikan Bilimde İlerleme Derneği’nin (AAAS) merkezindeki işinden ayrılmıştı.[48][49]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Obama Hosts Two-day Summit on Nuclear Security". CNN. Nisan 12, 2010. 13 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: Nisan 12, 2010.
- ^ Berger, Matthew; Eli Clifton (12 Nisan 2010). "NGOs Praise U.S. Leadership on Nukes". Inter Press Service. 15 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2010.
- ^ "Background of Nuclear Security Summit". www.english.cntv.cn. 20 Mart 2010. 23 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2012.
- ^ a b c whitehouse.gov (8 Temmuz 2009). "Addressing the Nuclear Threat: Fulfilling the Promise of Prague at the L'Aquila Summit". Erişim tarihi: 20 Aralık 2025 – National Archives vasıtasıyla.
- ^ Sanger, David; William J. Broad (Nisan 11, 2010). "Leaders Gather for Nuclear Talks as New Threat Is Seen". The New York Times. 13 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: Nisan 12, 2010.
- ^ Rogin, Josh (10 Nisan 2010). "White House Announces Nuclear Summit Attendees". Foreign Policy. 13 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi12 Nisan 2010.
- ^ Hamilton, Douglas (Nisan 9, 2010). "Netanyahu Cancels Trip to Obama's Nuclear Summit". Vancouver Sun. 15 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2010.
- ^ Croft, Adrian (6 Nisan 2010). "UK's Brown to miss U.S. nuclear security summit". Reuters. Erişim tarihi: 25 Şubat 2019.
- ^ Gardiner, Nile (6 Nisan 2010). "Has Gordon Brown snubbed Barack Obama over the nuclear summit?". The Daily Telegraph. Londra. Nisan 9, 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2010.
- ^ "Obama's Nuclear Security Summit Schedule". The Washington Post. Nisan 12, 2010. Temmuz 19, 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: Nisan 12, 2010.
- ^ Halperin, Mark (13 Nisan 2010). "Nuclear Summit Day 2 Details". Time13 Nisan 2010.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Milbank, Dana (14 Nisan 2010). "Obama's Disregard for Media Reaches New Heights at Nuclear Summit". The Washington Post. Erişim tarihi: 13 Nisan 2010.
- ^ Miami Herald: Communique of Nuclear Security Summit
- ^ a b Senator Jon Kyl Press Office: Kyl Statement on Nuclear Security Summit 27 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ a b The White House: Press Conference by the President at the Nuclear Security Summit
- ^ Wilson, Scott (12 Nisan 2010). "Ukraine to Give up Highly Enriched Uranium, Convert Nuclear Reactors". The Washington Post. Erişim tarihi: 12 Nisan 2010.
- ^ Spiegel, Peter; Jonathan Weisman (11 Nisan 2010). "U.S. Tries to Keep Summit Nuclear". The Wall Street Journal. 14 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2010.
- ^ "Foreign Ministry Spokesperson Jiang Yu's Regular Press Conference on Nisan 6, 2010". Ministry of Foreign Affairs of the People's Republic of China. 7 Nisan 2010. 18 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2010.
- ^ Zaafir, Muhammad Saleh (13 Nisan 2010). "National Statement on Nuclear Security Regime". The News International. 15 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2019.
- ^ "Emirates News Agency: Mohammed Bin Zayed Al Nahyan Meets Korean and Chilean Presidents". 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2010.
- ^ Seib, Gerald (Nisan 13, 2010). "On the Sidelines of the Summit: Dances with Pakistan, China". The Wall Street Journal. 28 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: Nisan 13, 2010.
- ^ XinhuaNet: China says sanction cannot resolve Iran nuclear issue
- ^ "Obama's Opening Remarks". The New York Times. Nisan 13, 2010. 31 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2010.
- ^ "Deal Reached on Mexican Nuclear Fuel Issue". CNN. Nisan 13, 2010. 14 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: Nisan 13, 2010.
- ^ Quinn, Andrew; Steve Gutterman (13 Nisan 2010). "U.S., Russia Sign Deal to Cut Plutonium Stocks". Reuters via The New York Times. Erişim tarihi: 13 Nisan 2010.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ a b "Obama, 'Real Progress' at Nuclear Summit". CNN. 13 Nisan 2010. 14 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2010.
- ^ Associated Press: Analysis: Nuke summit sets post-Cold War challenge 17 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Marcus, Jonathan (Nisan 13, 2010). "A nuclear summit of small victories". BBC News. 14 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2010.
- ^ "U.S. a Popular Destination for the World's Unwanted Nuclear Supply". Fox News. 13 Nisan 2010. 16 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2010.
- ^ Reuters: ANALYSIS-Obama's nuclear summit: Good plan, action needed
- ^ Sanger, David E. (Nisan 13, 2010). "Obama Vows Fresh Proliferation Push as Summit Ends". The New York Times. 16 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2010.
- ^ "Council on Foreign Relations: Important Steps for Nuclear Security". 14 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2010.
- ^ Arms Control Association: Building on the Success of the Nuclear Security Summit
- ^ International Atomic Energy Agency: Support for IAEA's Nuclear Security Work is Encouraging, Director General Amano says
- ^ Foreign Policy: A solid first effort
- ^ Richard Lugar: Lugar Tells Nuclear Summit to Say 'Yes' to Cooperation 6 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Senator John Kerry: Chairman Kerry On The Nuclear Security Summit 16 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Al-Manar TV: Top Iran Official Spurns US Nuclear Summit[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Al Jazeera: Iran criticises US nuclear summit
- ^ "Ahmadinejad's Answer to Obama's Nuclear Summit". Time. 19 Nisan 2010. 5 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2025.
- ^ "About the IAEA". 8 Kasım 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2011. IAEA and Iran
- ^ "International Atomic Energy Agency (IAEA) :: IAEA and DPRK". 13 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2011. IAEA and DPRK
- ^ [1] 5 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Council on Foreign Relations: UN Security Council Resolution 1874, North Korea
- ^ UN: Security Council calls on Iran to comply with nuclear obligations
- ^ Halsey III, Ashley; Michael E. Ruane; Katherine Shaver (8 Nisan 2010). "Nuclear Security Summit Promises Gridlock for Downtown D.C." The Washington Post. Erişim tarihi: 12 Nisan 2010.
- ^ Brown, Emma (12 Nisan 2010). "Downtown Area Prepares to Cope with Disruptions from Summit". The Washington Post. Erişim tarihi: 12 Nisan 2010.
- ^ Thomson, Robert (12 Nisan 2010). "The Week Ahead for Traffic, Transit". The Washington Post. 15 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Weil, Martin; Ashley Halsey III (13 Nisan 2010). "Bicyclist Killed in Collision with National Guard Truck near Convention Center". The Washington Post. Erişim tarihi: 12 Nisan 2010.
- ^ Pinholster, Ginger (13 Nisan 2010). "In Memoriam: Constance Holden—Journalist, Artist". American Association for the Advancement of Science. 14 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2010.