2025 Gazze barış zirvesi
| 2025 Gazze barış zirvesi Şarm El Şeyh Barış Zirvesi | |
|---|---|
.jpg) | |
| Ev sahibi ülke |  Mısır |
| Tarih | 13 Ekim 2025 |
| Konum | Şarm El Şeyh Uluslararası Kongre Merkezi |
| Şehir | Şarm El-Şeyh |
| Başkanlık eden | Abdülfettah es-Sisi Donald Trump |
2025 Gazze barış zirvesi veya bilinen adıyla Şarm El Şeyh zirvesi, 13 Ekim 2025 tarihinde Mısır'ın Şarm El Şeyh kentinde düzenlenen barış zirvesidir. Zirve, 2023'te başlayan Gazze Savaşı'nı sona erdirmek için Gazze barış planının ilk aşamasını uygulamaya koyma anlaşmasının ardından düzenlendi. Zirveye yaklaşık 30 ülkeden temsilciler katıldı ve zirve, Donald Trump ve Abdülfettah es-Sisi'nin başkanlığında gerçekleştirildi, ancak zirveye, İsrail ve Hamas'ın temsilcileri katılmadı.
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]Gazze Savaşı, 7 Ekim 2023 tarihinde Hamas liderliğinde İsrail'in güneyinde gerçekleştirilen bir dizi koordineli saldırının ardından başladı. 8 Ekim 2025 tarihinde İsrail hükümeti ve Hamas, ABD Başkanı Donald Trump tarafından önerilen ve 10 Ekim 2025 tarihinde çatışmaların durdurulmasıyla sonuçlanan Gazze barış planının ilk aşamasını kabul etti. Barış sürecinde atılacak sonraki adımlara ilişkin uluslararası zirve planları aynı günün ilerleyen saatlerinde Trump tarafından duyuruldu.[1]
Zirveye katılmadan önce sabah saatlerinde İsrail Knesset'ine ve konuklara konuşma yapan Trump, İsrail'i Orta Doğu'da barış ve refaha odaklanmaya çağırdı ve İsrail Cumhurbaşkanı İzak Herzog'a, Binyamin Netanyahu'yu karşı karşıya olduğu çeşitli yasal suçlamalar nedeniyle affetmesi çağrısında bulundu.[2][3] Trump ayrıca rehine aileleriyle de bir araya geldi.
Zirvenin amaçları
[değiştir | kaynağı değiştir]Zirvede, Gazze barış planının uygulanmasında atılacak sonraki adımlar tartışıldı ve odak noktasının Gazze Şeridi'nin gelecekteki yönetimi, güvenlik ve insani yardım oldu.
Katılımcılar
[değiştir | kaynağı değiştir].jpg)
Zirveye, yaklaşık 30 ülkeden ve çeşitli uluslararası kuruluşlardan temsilciler davet edildi.[4]
Katılım aşağıdaki gibidir:[4][5]
BM üyesi ve gözlemci devletler:
| Zirve başkanı[6] |
Uluslararası organizasyonlar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Katılmayanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ve Dışişleri Bakanı Abbas Araghchi davet edilmiş ancak daha sonra Araghchi, sosyal medyada "Ne Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan ne de ben İran Halkına saldıran ve bizi tehdit etmeye ve yaptırım uygulamaya devam eden muhataplarımızla görüşemeyiz" şeklinde paylaşımda bulunarak daveti reddetmiştir.[7] İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, Trump'ın talebi üzerine Sisi tarafından davet edildi,[8] başlangıçta Netanyahu katılacağını teyit etse de zirvenin Yahudi bayramı Simchat Torah'a denk gelmesi nedeniyle katılmaktan vazgeçmiştir.[9] Reuters, Netanyahu'nun katılımına Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve diğer liderlerin diplomatik olarak karşı çıktığını bildirmiştir.[10][11]
Zirvenin sonuçları
[değiştir | kaynağı değiştir]_05.jpg)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah El Sisi, ABD Başkanı Donald Trump, Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Âl-i Sani ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan "Kalıcı Barış ve Refah için Trump Deklarasyonu" olarak bilinen ortak bir bildiriye imza attılar.[12][13][14] Ancak Gazze Savaşı'nın ana tarafları olan İsrail ve Hamas temsilcileri bildiriye katılmadılar.[13][15]
Trump, imzalanan belgenin "çok sayıda kural ve düzenleme" içerdiğini ve "çok kapsamlı" olduğunu belirtirken, New York Times'ta yayınlanan belgenin esaslı ayrıntılar içermediği değerlendirmesinde bulundu. Ortak anlaşma, Gazze de dahil olmak üzere bölgesel bir barış anlaşmasının nasıl sağlanacağına dair çok az ayrıntı sunması ve basit olması nedeniyle eleştirildi. Bazı analistler tarafından zirvenin tamamı, sabit ve esaslı bir barış anlaşmasından ziyade büyük ölçüde sembolik ve erdem sinyali olarak görüldü.[12]
Kalıcı Barış ve Refah için Trump Deklarasyonu
[değiştir | kaynağı değiştir]Bizler, aşağıda imzası bulunanlar, Trump Barış Anlaşması’na tüm tarafların kattığı tarihi kararlılığı ve uygulamayı memnuniyetle karşılıyoruz. Bu anlaşma, iki yıldan fazla süren derin acı ve kayıplara son vererek, bölge için umut, güvenlik ve barış ve refah için ortak bir vizyonla tanımlanan yeni bir sayfa açıyor.Başkan Trump’ın Gazze’deki savaşı sona erdirme ve Ortadoğu’ya kalıcı barış getirme yönündeki samimi çabalarını destekliyor ve arkasında duruyoruz. Bu anlaşmayı, Filistinliler ve İsrailliler de dahil olmak üzere bölgedeki tüm halklar için barış, güvenlik, istikrar ve fırsatlar sağlayacak şekilde birlikte uygulayacağız.
Kalıcı barışın, hem Filistinlilerin hem de İsraillilerin temel insan haklarının korunduğu, güvenliklerinin garanti altına alındığı ve onurlarının korunduğu bir barış olacağını anlıyoruz.
Anlamlı ilerlemenin işbirliği ve sürdürülebilir diyalogla ortaya çıkacağını, uluslar ve halklar arasındaki bağların güçlendirilmesinin bölgesel ve küresel barış ve istikrarın kalıcı çıkarlarına hizmet ettiğini savunuyoruz.
Bu bölgenin, kökleri bölge topraklarıyla iç içe geçmiş inanç toplulukları (Hristiyanlık, İslam ve Yahudilik de dahil) için derin tarihi ve manevi öneminin farkındayız. Bu kutsal bağlara saygı ve miras alanlarının korunması, barış içinde bir arada yaşama taahhüdümüzde en önemli önceliğimiz olmaya devam edecektir.
Aşırılıkçılığı ve radikalleşmeyi her türlü biçimiyle ortadan kaldırma kararlılığımızda birleşiyoruz. Şiddet ve ırkçılık normalleştirildiğinde veya radikal ideolojiler sivil hayatın dokusunu tehdit ettiğinde hiçbir toplum gelişemez. Aşırılığa olanak tanıyan koşulları ele almaya ve kalıcı barışın temelleri olarak eğitim, fırsat ve karşılıklı saygıyı teşvik etmeye kararlıyız.
Gelecekteki anlaşmazlıkların güç veya uzun süren çatışmalar yerine diplomatik angajman ve müzakereler yoluyla çözülmesini taahhüt ediyoruz. Ortadoğu’nun, uzun süren bir savaş döngüsüne, tıkanmış müzakerelere veya başarıyla müzakere edilmiş şartların parçalı, eksik veya seçici bir şekilde uygulanmasına tahammül edemeyeceğini kabul ediyoruz. Son iki yılda tanık olduğumuz trajediler, gelecek nesillerin geçmişin başarısızlıklarından daha iyisini hak ettiğini acilen hatırlatmalıdır.
Her insan için hoşgörü, onur ve eşit fırsatlar arıyoruz; bu bölgenin, ırk, inanç veya etnik kökene bakılmaksızın herkesin barış, güvenlik ve ekonomik refah içinde özlemlerini gerçekleştirebileceği bir yer olmasını sağlıyoruz.
Karşılıklı saygı ve ortak kader ilkeleri temelinde, bölgede barış, güvenlik ve ortak refaha yönelik kapsamlı bir vizyonu benimsiyoruz.
Bu anlayışla, Gazze Şeridi’nde kapsamlı ve kalıcı barış düzenlemelerinin kurulmasında kaydedilen ilerlemeyi ve İsrail ile bölgesel komşuları arasındaki dostane ve karşılıklı yarar sağlayan ilişkiyi memnuniyetle karşılıyoruz. Bu mirası hayata geçirmek ve sürdürmek için birlikte çalışmaya ve gelecek nesillerin barış içinde birlikte gelişebileceği kurumsal temeller inşa etmeye söz veriyoruz.
Kalıcı bir barış geleceğine kendimizi adıyoruz.
Donald J. Trump
Amerika Birleşik Devletleri Başkanı
Abdülfettah es-Sisi
Mısır Arap Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı
Temim bin Hamed Âl-i Sani
Katar Devleti Emiri
Recep Tayyip Erdoğan
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Ravid, Barak (10 Ekim 2025). "Scoop: Trump plans leaders summit on Gaza during Egypt visit next week". Axios (İngilizce). 11 Ekim 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2025.
- ^ "Trump takes victory lap in speech to Knesset". The Independent (İngilizce). 13 Ekim 2025. Erişim tarihi: 15 Ekim 2025.
- ^ "Trump salutes mega donor Miriam Adelson for help shaping US decisions on Israel".
- ^ a b "Sharm El-Sheikh Peace Summit".
- ^ "Palestinian President Abbas to attend Egypt summit on ending war in Gaza". www.bbc.com (İngilizce). 12 Ekim 2025. Erişim tarihi: 15 Ekim 2025.
- ^ Lavelle, Daniel (11 Ekim 2025). "Donald Trump and Abdel Fatah al-Sisi to chair Gaza peace summit on Monday". The Guardian. Erişim tarihi: 12 Ekim 2025.
- ^ "As Donald Trump heads to Gaza 'peace summit' in Egypt, who is going – and who isn't?". The Guardian (İngilizce). 13 Ekim 2025. ISSN 0261-3077. Erişim tarihi: 15 Ekim 2025.
- ^ Ravid, Barak (13 Ekim 2025). "Trump brokered Netanyahu's participation at Gaza peace conference in Egypt". Axios (İngilizce). Erişim tarihi: 15 Ekim 2025.
- ^ Eichner, Itamar (13 Ekim 2025). "Netanyahu won't attend 'Peace Summit' in Egypt". Ynetglobal (İngilizce). Erişim tarihi: 15 Ekim 2025.
- ^ "Israel's Netanyahu won't attend Egypt summit on ending Gaza war".
- ^ Wintour, Patrick; editor, Patrick Wintour Diplomatic (13 Ekim 2025). "Trump plan to invite Netanyahu to Gaza summit aborted after Erdoğan warning". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. Erişim tarihi: 15 Ekim 2025.
- ^ a b "Trump Touts 'Very Important Signing,' but Details Are Few" (İngilizce). 13 Ekim 2025. Erişim tarihi: 15 Ekim 2025.
- ^ a b News, A. B. C. "Trump, world leaders gather in Egypt for ceasefire deal signing with Netanyahu absent". ABC News (İngilizce). Erişim tarihi: 15 Ekim 2025.
- ^ Sullivan, Lyndal Rowlands,Ted Regencia,Caolán Magee,Usaid Siddiqui,Umut Uras,Stephen Quillen,Rory. "Updates: After Israel-Hamas prisoner swap, world leaders sign Gaza deal". Al Jazeera (İngilizce). Erişim tarihi: 15 Ekim 2025.
- ^ "The Trump Declaration for Enduring Peace and Prosperity".
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- 2025'te uluslararası ilişkiler
- 21. yüzyılda diplomatik konferanslar
- Mısır'daki diplomatik konferanslar
- Gazze-İsrail çatışması
- Hamas ve İsrail arasındaki rehine krizi
- İsrail-Filistin barış girişimleri
- Donald Trump'ın ikinci başkanlığı
- İsrail-Mısır ilişkileri
- Filistin-Mısır ilişkileri
- Amerika Birleşik Devletleri-Mısır ilişkileri