Irak başbakanı
| Irak Cumhuriyeti Başbakanı | |
|---|---|
 | |
Görevdeki Muhammed Şiya es-Sudani 27 Ekim 2022 tarihinden beri | |
| Ünvan | Ekselansları |
| Resmî ikamet | Cumhuriyet Sarayı, Bağdat, Irak |
| Atayan | Cumhurbaşkanı |
| Görev süresi | Dört yıllık dönem, yenilenebilir[1] |
| İlk sahibi | Abdurrahman el-Gilani |
| Oluşum | 11 Kasım 1920 |
| Maaş | Yıllık 96.000 $[2] |
| İnternet sitesi | https://www.pmo.iq/pme/indexe.htm |
|
|---|
|
|
| Anayasa |
Irak başbakanı, Irak hükûmetinin başıdır. Irak Anayasası'nın koyduğu hükümler gereğince; Irak vatandaşı olan Şii Müslümanların arasından seçilir. Mevcut başbakan, 27 Ekim 2022 tarihinden beri Muhammed Şiya es-Sudani'dir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Başbakan aslen atanmış bir makamdı, devlet başkanına bağlıydı ve Irak Parlamentosunun nominal lideriydi. Yeni kabul edilen anayasaya göre başbakan, ülkenin aktif yürütme organıdır. Nuri el-Maliki, 21 Nisan 2006'da başbakan olarak seçildi.[3][4] 14 Ağustos 2014'te el-Maliki, Haydar el-İbadi'nin yerine geçmesine izin vermek için Irak başbakanlığı görevinden istifa etmeyi kabul etti.[5] 25 Ekim 2018'de Adil Abdülmehdi, 2018 seçimlerinden beş ay sonra yemin ederek göreve başladı.[6] Abdülmehdi 2019'da görevinden istifa etti. Abdülmehdi, ülkedeki siyasi anlaşmazlık nedeniyle bir kez daha bu kez geçici başbakan olarak atandı.[kaynak belirtilmeli] Abdülmehdi'nin yerine 7 Mayıs 2020'de meclis tarafından onaylanan Mustafa el-Kazimi getirildi.[7] El-Kazimi'nin yerine 2021 Irak parlamento seçimlerinden sonra es-Sudani getirildi.
Atanma
[değiştir | kaynağı değiştir]Temsilciler Meclisi; cumhurbaşkanını, yardımcılarını ve Bakanlar Kurulu başkanını seçer. Cumhurbaşkanlığı Konseyi daha sonra içinden bir başbakanı oybirliğiyle seçer. Buna göre, Cumhurbaşkanlığı Konseyi iki hafta içinde görev için bir aday üzerinde anlaşmak zorundadır. Bunu başaramazsa, başbakanı belirleme sorumluluğu Parlamentoya geri döner. Bu durumda, Temsilciler Meclisi adaylığı salt çoğunlukla onaylamalıdır. Başbakan bir ay içinde kendi Bakanlar Kurulunu aday gösteremezse, Cumhurbaşkanlığı Konseyi başka bir başbakan seçer.
Doğrudan bağlı kurumlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Irak Terörle Mücadele Bürosu doğrudan başbakana rapor verir. Irak TMB, tüm Irak Özel Operasyonel Kuvvetleri içeren bir oluşum olan Irak Terörle Mücadele Komutanlığını yönetir. 30 Haziran 2009 itibarıyla, Irak TMB'yi ayrı bir bakanlık yapmak için bir yıldır devam eden bir mevzuat vardı.[8]
İkamet
[değiştir | kaynağı değiştir]
Başbakanlık ofisi Bağdat'taki el-Zakura Binası'nda bulunur.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Iraqi lawmakers pass law to block Maliki from third term". Reuters. 6 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2018.
- ^ "Names and figures .. salaries of the heads of the world". 12 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Iraq parliament elects new leaders 15 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. CNN, 22 April 2006
- ^ Maliki endorsed as new Iraqi PM 25 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. BBC News, 22 April 2006
- ^ "Maliki gives up Iraq PM job to rival". www.aljazeera.com. Al Jazeera and agencies. 14 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Prime Minister Abdul-Mahdi sworn in with 14 ministers, so far". Rudaw.net. 16 Haziran 2015. 24 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.
- ^ "Mustafa al-Kadhimi sworn in as prime minister of Iraq". Rudaw (İngilizce). 7 Mayıs 2020. 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2020.
- ^ Montrose Toast, Iraqi Counter Terrorism Bureau 26 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 30 June 2009
| Irak Mandası (1920-1932) |
| |||
|---|---|---|---|---|
| Irak Krallığı (1932-1958) |
| |||
| Irak Cumhuriyeti (1958-1968) |
| |||
| Baasçı Irak (1968-2003) |
| |||
| Irak Yönetim Konseyi (2003-2004) |
| |||
| Irak Cumhuriyeti (2004-günümüz) |
| |||
* geçici •† askerî | ||||
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
