Ahlâk psikolojisi
Ahlâki psikoloji ya da ahlâk psikolojisi hem felsefe hem de psikoloji alanlarını ortak bir zeminde inceleyen çalışma alanıdır. Tarihsel olarak, ahlaki psikoloji terimi, ahlaki gelişim çalışmasını ifade etmek için nispeten daha dar bir şekilde kullanılmıştır.[1][2] Ahlaki psikoloji sonuç olarak etik, psikoloji ve zihin felsefesinin kesişimindeki çeşitli konulara daha geniş olarak değinmeye başlamıştır.[3][4][5] Alanın bazı ana konuları ahlaki yargı, ahlaki akıl yürütme, ahlaki duyarlılık, ahlaki sorumluluk, ahlaki motivasyon, ahlaki kimlik, ahlaki eylem, ahlaki gelişim, ahlaki çeşitlilik, ahlaki temeller, ahlaki karakter (özellikle erdem etiği ile ilgili olarak), fedakarlık, psikolojik egoizm, ahlaki şans, ahlaki tahmin, ahlaki duygu, duygusal tahmin ve ahlaki anlaşmazlık olarak verilebilir.[6]
Günümüzde, ahlaki psikoloji biyolojik,[7][8] bilişsel / hesaplamalı[9][10][11] ve kültürel[12][13] ahlaki yargının ve davranışın temeli ve yapay zeka bağlamında ahlaki yargıyla ilgili konuların arasında gelişen bir araştırma alanıdır.[14][15]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Haidt, Jonathan; Kesebir, Selin (2010). "Morality". Fiske, S; Gilbert, D; Lindzey, G (Ed.). Handbook of Social Psychology (PDF) (5 bas.). Hoboken NJ: Wiley. ss. 797-832. 29 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Mayıs 2022.
- ^ Lapsley, Daniel K. (1996). Moral Psychology. Boulder, Colorado: Westview Press. ISBN 978-0-8133-3032-7.
- ^ Doris, John; Stich, Stephen (2008), Zalta, Edward N. (Ed.), "Moral Psychology: Empirical Approaches", The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Metaphysics Research Lab, Stanford University, 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi22 Mayıs 2020
- ^ Wallace, R. Jay (29 Kasım 2007). "Moral Psychology". Jackson, Frank; Smith, Michael (Ed.). The Oxford Handbook of Contemporary Philosophy. OUP Oxford. ss. 86-113. ISBN 978-0-19-923476-9.
Moral psychology is the study of morality in its psychological dimensions
- ^ Ellemers, Naomi; van der Toorn, Jojanneke; Paunov, Yavor; van Leeuwen, Thed (18 Ocak 2019). "The Psychology of Morality: A Review and Analysis of Empirical Studies Published From 1940 Through 2017". Personality and Social Psychology Review (İngilizce). 23 (4). ss. 332-366. doi:10.1177/1088868318811759. ISSN 1088-8683. PMID 30658545.
- ^ Teper, R.; Inzlicht, M.; Page-Gould, E. (2011). "Are we more moral than we think?: Exploring the role of affect in moral behavior and moral forecasting". Psychological Science. 22 (4). ss. 553-558. CiteSeerX 10.1.1.1033.5192
. doi:10.1177/0956797611402513. PMID 21415242.
- ^ Sevinc, Güneş; Spreng, R. Nathan; Soriano-Mas, Carles (4 Şubat 2014). "Contextual and Perceptual Brain Processes Underlying Moral Cognition: A Quantitative Meta-Analysis of Moral Reasoning and Moral Emotions". PLoS ONE. 9 (2). ss. e87427. Bibcode:2014PLoSO...987427S. doi:10.1371/journal.pone.0087427. PMC 3913597 . PMID 24503959.
- ^ Moll, Jorge; Zahn, Roland; de Oliveira-Souza, Ricardo; Krueger, Frank; Grafman, Jordan (Ekim 2005). "The neural basis of human moral cognition". Nature Reviews Neuroscience. 6 (10). ss. 799-809. doi:10.1038/nrn1768. PMID 16276356.
- ^ Kleiman-Weiner, Max; Saxe, Rebecca; Tenenbaum, Joshua B. (Ekim 2017). "Learning a commonsense moral theory". Cognition. Cilt 167. ss. 107-123. doi:10.1016/j.cognition.2017.03.005. hdl:1721.1/118457 . PMID 28351662.
- ^ Cushman, Fiery (16 Temmuz 2013). "Action, Outcome, and Value". Personality and Social Psychology Review. 17 (3). ss. 273-292. doi:10.1177/1088868313495594. PMID 23861355.
- ^ Crockett, Molly J. (Ağustos 2013). "Models of morality". Trends in Cognitive Sciences. 17 (8). ss. 363-366. doi:10.1016/j.tics.2013.06.005. PMC 3925799 . PMID 23845564.
- ^ Henrich, Joseph; Boyd, Robert; Bowles, Samuel; Camerer, Colin; Fehr, Ernst; Gintis, Herbert; McElreath, Richard; Alvard, Michael; Barr, Abigail; Ensminger, Jean; Henrich, Natalie Smith; Hill, Kim; Gil-White, Francisco; Gurven, Michael; Marlowe, Frank W.; Patton, John Q.; Tracer, David (22 Aralık 2005). ""Economic man" in cross-cultural perspective: Behavioral experiments in 15 small-scale societies" (PDF). Behavioral and Brain Sciences. 28 (6). ss. 795-815. doi:10.1017/S0140525X05000142. PMID 16372952. 19 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)22 Mayıs 2020.
- ^ Purzycki, Benjamin Grant; Apicella, Coren; Atkinson, Quentin D.; Cohen, Emma; McNamara, Rita Anne; Willard, Aiyana K.; Xygalatas, Dimitris; Norenzayan, Ara; Henrich, Joseph (10 Şubat 2016). "Moralistic gods, supernatural punishment and the expansion of human sociality" (PDF). Nature. 530 (7590). ss. 327-330. Bibcode:2016Natur.530..327P. doi:10.1038/nature16980. PMID 26863190. 22 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)22 Mayıs 2020.
- ^ Awad, Edmond; Dsouza, Sohan; Kim, Richard; Schulz, Jonathan; Henrich, Joseph; Shariff, Azim; Bonnefon, Jean-François; Rahwan, Iyad (24 Ekim 2018). "The Moral Machine experiment". Nature. 563 (7729). ss. 59-64. Bibcode:2018Natur.563...59A. doi:10.1038/s41586-018-0637-6. hdl:10871/39187 . PMID 30356211.
- ^ Bonnefon, J.-F.; Shariff, A.; Rahwan, I. (23 Haziran 2016). "The social dilemma of autonomous vehicles". Science. 352 (6293). ss. 1573-1576. arXiv:1510.03346 . Bibcode:2016Sci...352.1573B. doi:10.1126/science.aaf2654. PMID 27339987.
 | Felsefe ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Psikoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |