Biyoloji felsefesi - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Dış bağlantılar
  • 2 Kaynakça

Biyoloji felsefesi

  • العربية
  • Azərbaycanca
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Esperanto
  • Español
  • Eesti
  • Euskara
  • فارسی
  • Suomi
  • Français
  • Bahasa Indonesia
  • İtaliano
  • 日本語
  • 한국어
  • Nederlands
  • Norsk bokmål
  • Português
  • Română
  • Русский
  • Українська
  • 中文
  • 粵語
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Felsefe
üzerine bir seri
Soldan sağa: Platon, Kant, Nietzsche, Buda, Konfüçyüs, İbn-i RüşdPlatonKantNietzscheBudaKonfüçyüsİbn-i Rüşd
Soldan sağa: Platon, Kant, Nietzsche, Buda, Konfüçyüs, İbn-i Rüşd
  • Platon
  • Kant
  • Nietzsche

  • Buda
  • Konfüçyüs
  • İbn-i Rüşd
Dallar
Geleneksel
  • Epistemoloji
  • Estetik
  • Etik
  • Mantık
  • Metafizik

...felsefesi

  • Algı
  • Antropoloji
  • Bilgisayar bilimi
  • Bilim
  • Biyoloji
  • Cinsellik
  • Coğrafya
  • Dil
  • Din
  • Ekonomi
  • Enformasyon
  • Fizik
  • Edebiyat
  • Eğitim
  • Hukuk
  • Kimya
  • Kültür
  • Mantık
  • Matematik
  • Felsefe
  • Mühendislik
  • Müzik
  • Psikiyatri
  • Psikoloji
  • Savaş
  • Sinema
  • Siyaset
  • Sosyal bilimler
  • Tarih
  • Teknoloji
  • Tıp
  • Toplum
  • Zaman
  • Varlık
  • Yapay zekâ
  • Zihin
Dönemler
  • Antik Çağ
  • Orta Çağ
  • Rönesans
  • 17. yüzyıl
  • Modern
  • Çağdaş
Gelenekler
  • Analitik
    • Neopozitivizm
    • Gündelik dil
  • Aristoculuk
  • Budist
    • Abidarma
    • Madyamaka
    • Pramāṇavāda
    • Yogacara
  • Cārvāka
  • Hegelci
  • Hindu
    • Mīmāṃsā
    • Nyāya-Vaiśeṣika
    • Sāṃkhya
    • Yoga
    • Vedanta
    • Keşmir Şivacılığı
    • Navya-Nyāya
    • Neo-Vedanta
    • İntegral yoga
  • Hristiyan
    • Augustinci
    • Hümanist
    • Skotçu
    • Thomasçılık
    • Okkamcılık
  • İslamî
    • Eş'ari
    • Erken dönem
    • İbn-i Rüşdcü
    • İbn-i Sinacı
    • İşraki
    • İsmaili
    • Tasavvuf
  • Jain
  • Kantçı
    • Yeni
  • Kıta
    • Varoluşçuluk
    • Fenomenoloji
  • Konfüçyüsçülük
    • Neo
    • Yeni
  • Legalizm
  • Marksist
    • Eleştirel teori
    • Frankfurt Okulu
  • Platoncu
    • Yeni
  • Pragmatizm
  • Şüphecilik
  • Taocu felsefe
  • Yahudi
    • Yahudilik-İslam

Bölgelere göre gelenekler

  • Afrika
    • Etiyopya
  • Doğu
    • Çin
    • Hint
    • Endonezya
    • Japon
    • Kore
    • Vietnam
  • Orta Doğu
    • Antik Mısır
    • İran
    • Türk
  • Batı
    • Antik Yunan
    • Alman
    • İtalyan
    • Eski İskandinav
  • Amerikan Yerlileri
Literatür
  • Estetik
  • Epistemoloji
  • Etik
  • Mantık
  • Metafizik
  • Siyasi felsefe
Filozoflar
  • Estetikçiler
  • Epistemologlar
  • Etikçiler
  • Mantıkçılar
  • Metafizikçiler
  • Sosyal ve politik filozoflar
  • Felsefede kadınlar
Listeler
  • Dizin
  • Yıllar
  • Problemler
  • Yayınlar
  • Teoriler
  • Sözlük
  • Filozoflar
  • g
  • t
  • d

Biyoloji felsefesi; biyoloji ve biyomedikal bilimlerle ilgili epistemoloji, metafizik ve etik sorularını inceleyen felsefe alanıdır. Bilim felsefesi çerçevesinde bulunan oldukça genç bir felsefe dalıdır. Biyolojinin temel prensip ve kuramlarını felsefi açıdan bir daha inceler. Bu cevaplar, sorulan soruya göre ontolojiye, epistemolojiye veya genel bilim felsefesine dayanır.

Klasik soruların bazıları:

  • Bir tür nedir?
  • Doğal seçilim nedir ve nasıl gerçekleşir?
  • Hastalık durumlarını sağlıklı durumlardan nasıl ayırırız?[1]
  • Evrim nedir ve dinlerle uyumlu mudur?
  • Biyolojide kullanılan fonksiyonel açıklamalar ne türdendir?
  • Seçilim bireyleri nedir?[daha geniş açıklama gerekli]
  • Yaşam nedir?[2]
  • İnsanı insan yapan şeyler nelerdir?
  • Ahlaki düşünmenin temeli nedir?

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Acta Biotheoretica dergisi: https://www.springer.com/journal/1044119 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Boorse, Christopher (1977). "Health as a Theoretical Concept". Philosophy of Science. 44 (4): 542-573. doi:10.1086/288768. 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi18 Temmuz 2020. 
  2. ^ Maturana, Humberto (1980). Autopoiesis and cognition : the realization of the living. D. Reidel. ISBN 978-90-277-1016-1. 
Taslak simgesiFelsefe ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.
Taslak simgesiBilim tarihi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.
  • g
  • t
  • d
Biyoloji felsefesi
Temalar
  • Deneycilik
  • Natüralizm
  • Pragmatizm
  • Redüksiyonizm
    • Holizm
  • Evrimsel taksonomi
Evrim
  • Adaptasyonizm
  • Darwinizm'e alternatifler
    • Katastrofizm
    • Lamarkizm
    • Orthogenesis
    • Mutasyonizm
    • Yapısalcılık
      • Spandrel
    • Teistik
    • Vitalizm
  • Darwinizm
  • Evrimsel epistemoloji
  • Teleoloji
  • Evrimsel hayat ağacı
Biyoloji felsefecileri
  • John Beatty
  • Lindley Darden
  • Daniel Dennett
  • John Dupré
  • Carla Fehr
  • Marjorie Grene
  • Peter Godfrey-Smith
  • James R. Griesemer
  • Paul E. Griffiths
  • David Hull
  • Hans Jonas
  • Philip Stuart Kitcher
  • Tim Lewens
  • Helen Longino
  • Jane Maienschein
  • Roberta Millstein
  • Sandra Mitchell
  • Susan Oyama
  • Alex Rosenberg
  • Michael Ruse
  • Sahotra Sarkar
  • Elliott Sober
  • Kim Sterelny
  • Alfred I. Tauber
  • Francisco Varela
  • Gerard Verschuuren
  • William C. Wimsatt
Biyologlar
  • Francisco J. Ayala
  • Patrick Bateson
  • Charles Darwin
  • Richard Dawkins
  • Jared Diamond
  • Michael Ghiselin
  • François Jacob
  • Stephen Jay Gould
  • Richard Lewontin
  • Konrad Lorenz
  • Humberto Maturana
  • Ernst Mayr
  • Jacques Monod
  • Denis Noble
  • Joan Roughgarden
  • Rolf Sattler
  • John Maynard Smith
  • Edward Osborne Wilson
  • Jonas Salk
İlgili
  • Zihin felsefesi
  • Biyoloji tarihi
  • g
  • t
  • d
Biyoloji tarihi
Alanlar,
disiplinler
  • Zirai bilim
  • Anatomi
  • Biyokimya
  • Biyoteknoloji
  • Botanik
  • Ekoloji
  • Evrim düşüncesi
  • Genetik
  • Jeoloji
  • İmmünoloji
  • Tıp
  • Model organizmalar
  • Moleküler biyoloji
  • Moleküler evrim
  • Paleontoloji
  • Pikoloji
  • Bitki sistematiği
  • RNA biyolojisi
  • Zooloji (1859-günümüz)
  • Zooloji (1859 öncesi)
The homunculus
Enstitüler
  • Cold Spring Harbor Laboratory
  • Laboratory of Molecular Biology
  • Marine Biological Laboratory
  • Max Planck Topluluğu
  • Pasteur Enstitüsü
  • Rockefeller Üniversitesi
  • Rothamsted Research
  • Stazione Zoologica Anton Dohrn
  • Woods Hole Oceanographic Institute
Teoriler,
kavramlar
  • Hastalık yapıcı mikrop teorisi
  • Santral dogma
  • Darwinizm
  • Büyük varlık zinciri
  • Yaşam hiyerarşisi
  • Lamarkizm
  • Bir gen bir enzim hipotezi
  • Eobiont
  • RNA dünyası hipotezi
  • Dizi hipotezi
  • Kendiliğinden oluşum
  • Miazma teorisi
Tarihî
Klasik
Antik Çağ
  • Aristoteles
    • Aristoteles'in biyolojisi
    • Üretim ve Yolsuzluk Üzerine
    • Historia animalium
  • Teofrastus
    • Historia Plantarum
  • Dioskorides Pedanius
    • De materia medica
  • Galen
Rönesans,
Yeni Çağ
  • Conrad Gessner
    • Historia animalium
  • Andreas Vesalius
    • De Humani Corporis Fabrica Libri Septem
  • William Harvey
    • De Motu Cordis
  • Frederik Ruysch
  • Jan Swammerdam
  • Antonie van Leeuwenhoek
  • Regnier de Graaf
  • Marcello Malpighi
  • Robert Hooke
    • Micrographia
  • Francesco Redi
Evrim
19.
yüzyıl
  • Linnaeus
    • Systema Naturae
  • Georges-Louis Leclerc
    • Histoire Naturelle
  • Lamarck
    • Philosophie Zoologique
  • Humboldt
  • Charles Lyell
    • Principles of Geology
  • Charles Darwin
    • Türlerin Kökeni
    • İnsanın Türeyişi
  • Gregor Mendel
  • Alfred Russel Wallace
  • Henry Walter Bates
Modern
sentez
  • William Bateson
  • Theodosius Dobzhansky
    • Genetics and the Origin of Species
  • R. A. Fisher
  • E.B. Ford
  • J. B. S. Haldane
  • Ernst Mayr
  • Thomas Hunt Morgan
  • George Gaylord Simpson
  • Hugo de Vries
  • Sewall Wright
Günümüz
  • Stephen Jay Gould
  • William Donald Hamilton
  • Lynn Margulis
  • Aleksandr Oparin
  • George C. Williams
  • Carl Woese
Mikrobiyoloji
  • Ferdinand Cohn
  • Alexander Fleming
  • Felix d'Herelle
  • Robert Koch
  • Louis Pasteur
  • Martinus Beijerinck
  • Lazzaro Spallanzani
  • Sergei Winogradsky
Gelişim biyolojisi,
evrimsel gelişim
  • Karl Ernst von Baer
  • Gavin de Beer
  • Sean B. Carroll
  • Scott F. Gilbert
  • Walter Gehring
  • Ernst Haeckel
  • François Jacob
  • Edward B. Lewis
  • Jacques Monod
  • Christiane Nüsslein-Volhard
  • Eric F. Wieschaus
  • E. B. Wilson
Genetik,
Moleküler
biyoloji
Deneyler
  • Griffith (1928)
  • Luria-Delbrück (1943)
  • Avery-MacLeod-McCarty (1944)
  • Miller-Urey (1952)
  • Hershey-Chase (1952)
  • Meselson-Stahl (1958)
  • Crick, Brenner et al. (1961)
  • Nirenberg-Matthaei (1961)
  • Nirenberg-Leder (1964)
Kişiler
  • Barbara McClintock
  • George Beadle
  • Seymour Benzer
  • Rosalind Franklin
    • Photo 51
  • James Dewey Watson ve Francis Crick
    • "Molecular structure of Nucleic Acids"
  • Linus Pauling
    • "Sickle Cell Anemia, a Molecular Disease"
  • Fred Sanger
  • Max Perutz
  • John Kendrew
  • Sydney Brenner
  • Joshua Lederberg
  • Walter Gilbert
  • Kary Mullis
  • Emmanuelle Charpentier
  • Jennifer Doudna
Ekoloji
  • Rachel Carson
  • Frederic Clements
  • Charles Elton
  • Henry Gleason
  • Arthur Tansley
  • Eugenius Warming
Etoloji
  • Nikolaas Tinbergen
  • Karl von Frisch
  • Konrad Lorenz
  • Frans de Waal
  • Jane Goodall
  • İvan Pavlov
İlgili konular
  • Bilim tarihi
  • Biyoloji felsefesi
    • Teleoloji
  • Etnobotanik
  • Öjenik
  • Yaratılış-evrim tartışmasının tarihi
  • İnsan Genom Projesi
  • Humboldtçu bilim
  • Doğa tarihi
  • Doğa felsefesi
  • Doğal teoloji
  • Din ve bilim arasındaki ilişki
  • Biyoloji ve organik kimyanın zaman çizelgesi
  • Kategori Kategori
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • GND: 4112774-2
  • LCCN: sh85014214
  • LNB: 000055969
  • NKC: ph685001
  • NLI: 987007282398105171
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Biyoloji_felsefesi&oldid=32664648" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Felsefe taslakları
  • Bilim tarihi taslakları
  • Biyoloji felsefesi
Gizli kategoriler:
  • Netleştirilmesi gereken Vikipedi maddeleri
  • Webarşiv şablonu wayback bağlantıları
  • Tüm taslak maddeler
  • GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • LNB tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • Sayfa en son 21.34, 1 Mayıs 2024 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Biyoloji felsefesi
Konu ekle