Batı felsefesi

Ayrıca bakınız: Kıta felsefesi

Batı felsefesi, Antik Yunan'dan başlayıp günümüze kadar gelen Batılı felsefe tarihi anlayışı. Özellikle Avrupa'nın ve batı olarak adlandırılan dünyanın 19. yüzyıl'da felsefe tarihini yazarken kategorize ettikleri düşünce geleneği Batı felsefesi olarak adlandrılır. Platon'dan başlayıp modern zamanlara uzanan belirli bir felsefe yapma tarzı batı felsefesinin ayırıcı özelliği, daha ayrıcalıklı özelliği olarak anlaşılır. Bu eğilim genel bir yaklaşımla "Doğu'da felsefe yoktur" savını ileri sürer. Antik Mısır, Mezopotamya, İran, Çin ve Hint kültürleri tarih olarak çok daha eski olmalarına ve buralarda yaşayan insanların belirli düşünce geleneklerine sahip olmalarına rağmen, Batı felsefesi Antik Yunan dönemiyle birlikte başlatılır ve bunlar dışta bırakılır. Doğu felsefesi, Hint ve Çin felsefeleri dahil olmak üzere çok önceleri başlamıştır, bu gelenekler etkileşimlerle sürekli varlıklarını devam ettirmişlerdir, ancak Batı felsefesi bu gelenekleri felsefe-dışı sayma yönelimindedir. Felsefe tarihi kitapları, genel bir eğilim olarak, MÖ 500'lerden başlayarak bugüne kadar, batı olarak addedilen bölgelerde ve batılı düşünürlerce ortaya konulan felsefe yapma geleneği Batı felsefesi olarak görülür.

Filozoflar

Batı felsefe geleneğini oluşturan filozoflar belirgin ana çizgilerle verilecek olursa şöyle sıralanabilir: Herakleitos, Pisagor, Anaksagoras, Cicero, Parmenides, Demokritos, Epikuros, Sokrates, Platon, Aristoteles, Thomas Aquinas, Augustinus, Montaigne, Descartes, Francis Bacon, George Berkeley, David Hume, John Locke, Spinoza, Jean-Jacques Rousseau, Kant, Hegel, Marx, Arthur Schopenhauer, Friedrich Nietzsche, Henri Bergson, Bertrand Russell, Edmund Husserl, Ludwig Wittgenstein, Martin Heidegger, Hannah Arendt, Albert Camus, Maurice Merleau-Ponty, Jean-Paul Sartre, Simone de Bovaire, Theodor W. Adorno, Jacques Derrida, Willard Von Orman Quine, Karl Popper.

Alt disiplinler

Batı felsefesi olarak kabul tanımlanan felsefenin bazı alt bölümleri:

• Estetik: Sanatın ve güzelin ne olduğunu inceler. Bazı noktalarda Sanat Felsefesi olarak değerlendirilir.
• Etik: Özel olarak ahlaki problemleri ve bunların temellendirilebileceği kuramsal ilkeleri inceler
• Epistemoloji: Bilginin doğası, kaynağı ve geçerliliği ile ilgili felsefe alanı.
• Felsefe tarihi: Felsefenin belirli bir başlangıç tarihinden itibaren gelişimini ele alan felsefe bölümü.
• Mantık: mantıksal argümanların yapısının incelenmesi ve ortaya konulması.
• Meta-felsefe: Felsefe yönteminin doğası ve felsefe kuramlarının niteliği üzerine disiplin. Felsefenin felsefesi olarak görülür.
• Metafizik: Şeylere dair Varoluş, Gerçek, Nedensellik gibi temel kategoriler üzerine çalışma.
• Tarih felsefesi: Tarih incelemesinin yöntem ve kuramları üzerine çalışma.
• Dil felsefesi: Dil yapısı içinde hakikat ve anlam üzerine çalışma.
• Matematik felsefesi:
• Fizik felsefesi: Fiziğin temel kavramları (uzay, zaman vb.) üzerinde felsefi çalışma.
• Psikoloji felsefesi: Psikoloji ve psikanalizin temel kavramları ve yöntemleri üzerine çalışma.
• Din felsefesi: Tanrı kavramının anlamı ve tanrının varoluşunun kanıtlanmasının rasyonel olan ya da olmayan yolları üzerine çalışma.
• Bilim felsefesi: Bilimsel yöntem, bilimsel bilgi ve bilimsel kuramların anlamı üzerinden felsefi çalışma.
• Siyaset felsefesi: İktidar, devlet, politik özgürlük, politik adalet, hukukun doğası gibi alanlar üzerine felsefi çalışma.
• Değer felsefesi: Değer kavramı üzerine felsefi çalışma. Etik, estetik ve politik alanlarda değer konusu üzerine felsefi soruşturmayı yürütür.

Ayrıca bakınız

• Felsefe
• Bilim felsefesi
• Analitik felsefe
• Epistemoloji
• Doğu felsefesi
• Tarih felsefesi
• Estetik
• Etik

Kaynakça

• Batı Felsefe Tarihi, Bertrand Russell, Say yayınları.
• Orta Çağ felsefesi Tarihi, Ahmet Cevizci, Asa yayınevi.
• Felsefe Tarihi, Macit Gökberk, Remzi Kitabevi.
• Büyük Filozoflar, Platon'dan Wittgensteion'e Batı Felsefesi, Bryan Magee, Paradigma yayınları.