Anadolu rock
| Anadolu rock | |
|---|---|
| Müzikal kökenleri | Progresif rock, Psychedelic rock, Türk halk müziği |
| Kültürel kökenleri | 1960-1980 arası |
| Önemli çalgılar | vokal, gitar, bas, bateri, klavye, bağlama; nadir olarak yan flüt, davul, zurna da kullanılır. |
| Popülerlik | Çok büyük oranda Türkiye, ayrıca diğer ülkelerde küçük dinleyici kitleleri |
| Bölgesel tarzlar | |
| Türkiye | |
Anadolu rock veya Türkçe psikedelik rock, çoğu zaman modern Türkçe rock ile karıştırılan, Türk halk müziği (türkü) ile rock müziğin birleşimi olan müzik türüdür. 1960'ların ortalarında, Batı ve Doğu ezgilerinin müzikal senteziyle yerleşik siyasal ve ekonomik düzene karşı çıkışları içeren sözleriyle Anadolu pop olarak başlayan akım, rock müziğin ve gruplarının Türkiye'de popüler hâle gelmesinden kısa bir süre sonra önce Anadolu pop-rock, sonra Anadolu rock adıyla anılmaya başlamıştır.[1][2] Bu türün en bilinen üyeleri arasında Barış Manço, Cem Karaca, Erkin Koray, Selda Bağcan, Hayko Cepkin, Fikret Kızılok, Özdemir Erdoğan, Edip Akbayram, Haluk Levent, Barış Akarsu, Murat Göğebakan, Emre Fel gibi Türk müzisyenlerin yanı sıra Moğollar, Kurtalan Ekspres, Dostlar ve 3 Hürel gibi gruplar yer alır.[3]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]II. Dünya Savaşı yıllarında dünyaya gelmiş 68 kuşağı müzisyenleri, 1960'lı ve 1970'li yıllarda en ünlüleri İngiltere ve Amerika'dan çıkmak üzere müzik piyasasını kasıp kavururken Türkiye de gelişen bu akımlardan nasibini alıyordu. Yurt dışında ilk dönemlerde Beatles, daha sonraları Rolling Stones, Led Zeppelin, Yes, King Crimson, Pink Floyd ve bu listenin uzayıp gidebileceği daha bir dolu gruplar rock müziğin en başta giden temsilcilerinden olmuşlardır.
Bu grupların patlamasından sonra 1967-68 yıllarında Türkiye'de başta Barış Manço olmak üzere, Cem Karaca, Erkin Koray, Fikret Kızılok ve Moğollar gibi birçok grup ve müzisyen kendilerini yurt çapında üne kavuşturacak ilk 45'liklerini çıkarmışlardı. Moğollar'ın ilk dönem klavyecisi Murat Ses'in öncülük ettiği bir akım olan Anadolu rock'ın temelleri de yine aynı senelerde böylece atılmış oluyordu.[4] Türkiye bu akıma çok ısınmıştı.
Bu müzisyenler yurt dışındaki akımları oldukça yakından takip ediyorlardı ve farkında oldukları bir şey vardı ki bu da kendi ülkelerinin müziğinin aslında çok köklü bir geçmişe sahip olduğu ve en önemlisi altmışlı yılların ikinci yarısında temelleri Amerika Birleşik Devletleri'nde atılmış olan psychedelic rock akımının aslında kendi ülkelerinin müziğinin özünde bulunduğuydu. Batı'nın 68 kuşağı hippileri de Doğu mistisizmine bol miktarda meraklıydı ve bu konuda bolca araştırma yapıyorlardı. Türkiye'de yaşayan müzisyenler ise zaten bu olayın içinde doğup büyümüş oldukları için bu onlar için çok büyük bir avantajdı ve bunu çok iyi değerlendirmesini bilip hem Batı'daki dünyayı sallamış grupların çalışmalarından hem de kendi ülkelerinin yerel müziğinden yararlanarak çok sağlam Doğu-Batı sentezleri ortaya çıkarmasını bildiler. Bu da Anadolu rock müziğini ortaya çıkardı.[5]
1980 sonrasında pop müziğin daha kolay tüketilir ve ticari bir öge hâline gelmesi, içerik olarak ikili ilişkilere odaklanması, müzikal açıdan elektronik üretim araçlarını daha çok kullanması karşısında daha muhalif seslerin, özellikle bağlama ve ney gibi müzik aletlerini gitar-davul-bas üçlüsüne ekleyerek kullanmasıyla icra edilen müziğe Anadolu rock adı verilmeye başlandı.[6][7]
Anadolu rock tarzının bazı temsilcileri
[değiştir | kaynağı değiştir]Anadolu rock temsilcileri şunlardır:
- Alpay
- Barış Akarsu
- Barış Manço
- Bülent Ortaçgil
- Cahit Oben
- Cem Karaca
- Edip Akbayram
- Emre Fel
- Erkin Koray
- Erkut Taçkın
- Erol Büyükburç
- Ersen Dinleten
- Fikret Kızılok
- Haluk Levent
- Kıraç
- Özdemir Erdoğan
- Selda Bağcan
- Selçuk Alagöz
- Tülay German
- Zafer Dilek
- Murat Göğebakan
- Murat Kekilli
Anadolu rock grupları şunlardır:
- 21. Peron
- Üç Hürel
- Altın Gün
- Apaşlar
- Dostlar
- Ersen ve Dadaşlar
- Bunalımlar
- Grup Çağrışım
- Haramiler
- Grup Hardal
- Harmoniler
- İpucu Beşlisi
- Kardaşlar
- Kaygısızlar
- Kurtalan Ekspres
- Mavi Işıklar
- Mazhar ve Fuat
- Modern Folk Üçlüsü
- Moğollar
- Silüetler
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Anadolu blues
- Klasik Türk müziği şarkıcıları listesi
- Türk arabesk müziği şarkıcıları listesi
- Türk halk müziği ses sanatçıları listesi
- Türk pop şarkıcıları listesi
- Türkiye merkezli müzik şirketleri
- Türk pop müziği
- Anatolian Rock Revival Project
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ O. E., Eren (2018). "Türkiye'de 1960'larda Müzik Alanı ve Protest Müziğin İlk Nüveleri: Anadolu Pop Akımı". İstanbul University Journal of Sociology. 38 (1).
- ^ Yıldırım, Y.; Güler, M.A. (2022). Political messaging in the Anatolian-Pop: How has this music genre transformed Turkey’s socio-political landscape?. Political Messaging in Music and Entertainment Spaces across the Globe. Volume 2 -Vernon.
- ^ "Anadolu rock nedir?". 6 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2023.
- ^ Canbazoğlu, Cumhur (2009). Kentin türküsü: Anadolu pop-rock. Pan. ISBN 9789944396554.
- ^ Gedik, Ali C. (2017). Made in Turkey: Studies in Popular Music. Routledge. ISBN 9781317655954.
- ^ Karayaka, Kenan (2014). ANADOLU ROCK MÜZİĞİNİN OLUŞUM VE GELİŞİM SÜRECİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ (PDF). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimlr Enstitüsü.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ N., Camgöz (2020). "ANADOLU POP-ROCK MÜZİK TÜRÜNÜN OTANTİSİTE KAVRAMI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMES". Motif Akademi Halkbilimi Dergisi,. 13 (32).
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Anatolian Rock Revival Project". 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2020. Anadolu rock şarkılarının yayınlandığı bir youtube kanalı.